10 vragen aan de stadskippenboer

(Gastbijdrage door Aletta Buurma) Overweeg je kippen te nemen maar woon je in de stad en twijfel je of het wel haalbaar is om daar kippen te houden? Lees dan onderstaande vragen aan een stel dat midden in het centrum van Haarlem woont, mét drie kippen.

1. Waarom hebben jullie kippen?

In eerste instantie om eieren te krijgen van kippen die een goed leven hebben gehad. Zelfs scharrelkippen schijnen met 9 kippen op een vierkante meter te zitten, dat kan je toch geen scharrelen noemen? Ons bescheiden achtertuintje biedt ook niet enorm veel ruimte aan de drie dames. Maar volgens de regels voor scharrelkippen zouden we 144 kippen kwijt kunnen in het tuintje van 16 vierkante meter. Als je je dat bedenkt, hebben onze kippen relatief gezien zeeën van ruimte.

Toen we de kippen eenmaal hadden, bleken het bovendien erg leuke dieren te zijn. Ze zijn nieuwsgierig, ze komen ook wel eens binnen een kijkje nemen als de openslaande deuren open staan. In de keuken bekijken ze zichzelf dan uitgebreid in de glimmende keukenkastjes en pikken ze alle kruimels van de vloer. Buiten scharrelen ze gemoedelijk in de tuin, het is erg leuk om naar te kijken.

2. Wat voor kippen zijn het?

Het zijn krielkippen van het ras Orpington. Ze blijven dus vrij klein en leggen ook kleine eitjes. Voor ons was het een verrassing, maar ook ’s winters blijven ze eieren leggen, hoewel het er nu wel minder zijn dan ’s zomers.

3. Waarom drie kippen?

Blijkbaar leven kippen graag in groepjes van een oneven aantal, geen idee waarom. We wilden in eerste instantie twee kippen maar ons werd geadviseerd om er drie te nemen. We hebben de kippen bij een bekende die al jaren kippen houdt weggehaald. Dit waren dames met een schoonheidsfoutje, vandaar dat we er zomaar drie mee mochten nemen. Op Marktplaats worden ook veel kippen aangeboden.

4. Is het veel werk?

Nee, het valt erg mee, een kat kost waarschijnlijk meer tijd en, zoals superboer Joel Salatin zegt, twee kippen in huis nemen evenveel ruimte in beslag als één hond. De kippen hebben voer- en waterbakken die je voor een aantal dagen kunt vullen. Je hoeft ze dus niet elke dag te voeren. Het hok bouwen vergde wel wat tijd en inspanning, vooral doordat we het van resten steigerhout zelf in elkaar hebben geklust. Ook het hok eens in de aantal weken helemaal schoonmaken is wel een aardige klus, daar ben je gauw een uur mee bezig. Maar dagelijks eitjes rapen, dat is een erg riante beloning voor de tijd die je erin steekt.

5. Wat eten ze?

Ze eten een mix van legkorrels met verschillende granen en zaden, die je eens in de paar maanden online kunt bestellen. Je kunt ook voer bij de dierenwinkel kopen maar dat is veel duurder dan een 12 kg zak online bestellen. Verder eten ze de restjes uit de keuken, vooral rijst, aardappels en appels vinden ze erg lekker. Ook loof van wortels gaat er in als koek en als ze in de tuin rondscharrelen, eten ze vaak van de verse kruiden die daar staan. Eigenlijk zouden we het liefst zien dat ze minder kippenvoer gaan eten en meer restjes uit de keuken maar de dames zijn verwend, voor sommige restjes halen ze hun neus op.

6. Hoe ziet het hok eruit?

Het hok bestaat uit een binnen- en een buitengedeelte. In het binnen gedeelte gaan de kippen ’s avonds op stok en leggen ze hun eieren. Het buitendeel is ongeveer 1,5 meter breed en 80 cm diep maar de deur staat overdag vaak open, waardoor hun daadwerkelijke leefruimte aanzienlijk groter is. Alleen tijdens de vogelgriep mochten ze het hok niet uit. ’s Avonds gaan ze vanzelf op stok zodra het donker wordt dus je hoeft ze niet naar binnen te sturen. Wel doen we ’s avonds het deurtje dicht, hoewel dat misschien niet eens nodig is in onze volledig ommuurde tuin.

7. Hoe weet je hoe je ze moet verzorgen?

Er staat veel informatie op het kippenforum; nooit gedacht dat we daar nog eens op zoek zouden gaan naar informatie. Maar zo ingewikkeld is het niet, gewoon voldoende voer en water geven en overdag lekker in de tuin laten rondscharrelen. Wel hebben we de kippen eenmalig gekortwiekt en de veren dus aan één kant ingekort zodat de kippen niet meer kunnen vliegen. We waren bang dat ze anders naar de buren zouden vliegen. Het kortwieken was een klusje van niks, met zijn tweeën was het zo gepiept. De kippen vonden het ook prima, veren inkorten doet ze geen pijn, net zoals haren knippen bij mensen ook geen pijn doet. De veren zijn inmiddels al lang weer aangegroeid maar dat lijken de dames niet door te hebben; vliegpogingen hebben ze niet meer ondernomen.

8. Wat zijn de nadelen van kippen houden?

Regelmatig duiken er een paar muizen op in het hok die graag een hapje mee-eten van het kippenvoer. Zolang de muizen buiten blijven, hebben we er niet zoveel problemen mee. Zodra ze naar binnen komen, moet de muizenval er aan te pas komen.

Een nadeel van de kippen zelf is dat ze graag met hun poten in de grond krabben, op zoek naar wormpjes en andere kleine beestjes. Daarbij komt er aardig wat grond vanuit de borders op het terras terecht. Ook poepen ze veel, waarbij ze geen onderscheid maken tussen terras, kippenhok, keukenvloer of tuingrond. Kortom, na een dagje scharrelen, moet de bezem wel even over het terras worden gehaald.

9. Wat doe je met de eieren?

De drie kippetjes leggen samen gemiddeld 2 eieren per dag dus reken maar uit hoeveel eitjes er in de koelkast liggen na een week sparen. De eitjes zijn klein dus bij het bakken heb je er wel meer nodig dan wanneer je eieren uit de supermarkt gebruikt. Meestal verdubbelen we het aantal eieren dat in een recept staat aangegeven. Bij het maken van een quiche of frittata, gaan er al gauw acht eitjes in. Verder wordt je vanzelf handig met eieren verwerken, bijvoorbeeld door zelf pasta, mayonaise en meringues te maken. En mochten de eieren dan toch niet op gaan, kan je ze altijd nog uitdelen. Enthousiaste reacties gegarandeerd!

10. Hoe lang blijven de kippen eieren leggen?

We hebben de kippen pas sinds mei 2014 dus we weten niet hoe lang ze blijven leggen. De productie schijnt na twee jaar wel terug te lopen. Wat er met de dames gebeurt als ze niet meer leggen, daar zijn we nog niet over uit. Hun vlees schijnt ook goed te zijn maar om onze eigen kippen nou te slachten om er kippensoep van te maken… Daar denken we nog maar even niet over na, vooralsnog leggen ze lekker door!

Aletta Buurma is voormalig deelneemster aan de Youth Food Movement Academie, afgestudeerd in de geneeskunde en fervent tuinierster.