Klimaattop Bonn: de strijd tegen klimaatverandering gaat verder

Op de klimaattop in Bonn maakten vertegenwoordigers van 198 landen afspraken over de invulling van het Parijs-akkoord. Voordat de top begon, was al duidelijk dat de doelstellingen van Parijs met de huidige plannen nooit gehaald kunnen worden. Tijdens de top bleek ook dat de wereldwijde CO2 uitstoot voor het eerst in drie jaar weer steeg. Teleurstellend voor alle deelnemers aan de top, maar wel de keiharde realiteit. De urgentie kon niet groter zijn. Toch ging de top in Bonn niet over het aanscherpen van de afspraken, maar vooral over de mogelijkheid om toekomstige resultaten te meten. Voor landen die dagelijks de gevolgen van klimaatverandering ondervinden, gaat dit niet snel genoeg. 

Landen bepalen hun eigen acties

De temperatuur mag niet meer dan 2 graden stijgen, dat was de boodschap van het ‘historische’ klimaatakkoord uit Parijs. In Bonn werden twee dingen meteen duidelijk. Om de klimaatdoelstellingen van Parijs te halen, moet de transitie naar schone energie sneller en de uitstoot van CO2 stevig omlaag. Alleen was deze top niet bedoeld om nieuwe afspraken te maken, maar om invulling te geven aan het akkoord van Parijs. Dat was al ingewikkeld genoeg, omdat in Parijs was afgesproken dat elk land zijn eigen klimaatmaatregelen neemt. Dat klinkt heel aantrekkelijk, maar de resultaten zijn hierdoor lastig te meten.

Afspraken in een ‘rule book’ voor volgende klimaattop

Tijdens de klimaattop zochten de onderhandelaars naar een methode om de resultaten van elk land te vergelijken. Alleen dan is het mogelijk om te controleren wie zijn afspraken nakomt, en wie niet. Deze methode wordt vastgelegd in een ‘rule book’. Met dit ‘rule book’ kunnen landen tijdens de klimaattop in Polen in 2018 laten zien waar ze staan. Aan de hand daarvan maken ze nieuwe afspraken voor 2020.

Minister Wiebes wil vaart maken

Ondanks het nieuws over de wereldwijde stijging van de CO2 uitstoot, bleven delegaties en ministers optimistisch. Het nieuwe Nederlandse kabinet sprak de ambitie uit om de CO2 uitstoot niet met 40 procent terug te dringen, maar met 49 procent. En dat is hard nodig, want ook in Nederland steeg de uitstoot van CO2 in het afgelopen jaar. Onze economie groeit en dat leidt tot meer export, meer investeringen, meer consumptie en meer CO2 uitstoot. Minister Wiebes wil vaart maken om deze uitstoot te verminderen en zocht in Bonn medestanders.

China heeft tijd nodig

Ook in China steeg de uitstoot van broeikasgassen, met 3.5 procent. China industrialiseert in rap tempo en de economie draait nog grotendeels op steenkool. Dat verandert niet van de ene dag op de andere, ook al heeft China grote ambities. Zij investeren steeds meer in duurzame energie, maar moeten het gebruik van fossiele brandstoffen  afbouwen. De verwachting is dat de inspanningen van China hierdoor pas over een aantal jaar te zien zijn.

Delhi is onleefbaar

India stootte afgelopen jaar 2 procent meer CO2 uit. Deze week werd duidelijk dat de leefomstandigheden in Delhi levensgevaarlijk zijn. De stad wordt geteisterd door giftige smog als gevolg van luchtvervuiling. De ziekenhuizen liggen vol en dagelijks sterven er mensen. Een dag ademen in Delhi staat gelijk aan het roken van 50 sigaretten per dag. Voor de inwoners van Delhi is er geen tijd te verliezen.

De Amerikaanse schaduwdelegatie

Opvallend was dat de uitstoot in de Verenigde Staten daalde met 0.4%. Na het terugtrekken van de regering Trump uit het klimaatakkoord van Parijs, besloten veel Amerikaanse staten en steden zich te blijven inzetten voor het akkoord. En met resultaat. In tegenstelling tot de keuzes van Washington, trokken zij hun eigen plan. Dat werd ook tijdens de klimaattop duidelijk. In Bonn was er naast de officiële Amerikaanse delegatie ook een schaduwdelegatie aanwezig. Vooral oud- vice president Al Gore, de oud-burgermeester van New York Michael Bloomberg, en de gouverneur van California Jerry Brown zetten de boel op scherp. Zij bleven benadrukken dat Amerikaanse burgers en bedrijven zich inzetten om klimaatverandering tegen te gaan. Ondertussen provoceerde de officiële Amerikaanse delegatie de aanwezigen door het gebruik van steenkool en fossiele brandstoffen te promoten.

Direct gevaar

Naast de afspraken voor het ‘rule book’ was  hoe we leren leven met klimaatverandering een belangrijk thema.  In Parijs kwam dit nauwelijks ter sprake, maar door het voorzitterschap van Fiji stond het hoog op de agenda. Fiji ondervindt dagelijks de gevolgen van klimaatverandering. Zij hebben nu vele miljoenen nodig om hun land te beschermen. De vooruitzichten van een stijgende zeespiegel en extreem weer zijn zeer verontrustend. Inwoners van eilanden uit de Stille Oceaan zien het oppervlakte van hun eiland nu al krimpen, doordat het water stijgt. Ook een aantal landen in Afrika en Azië loopt dit risico.

Volle vaart vooruit

Onderwerpen als het versterken van kust, huizen en gebouwen, het aanleggen van waterbuffers, dijken, of natuurlijke bescherming stonden hoog op de agenda. Bedrijven maakten afspraken met elkaar over slimme innovaties. Overheden maakten fondsen met honderden miljoenen euro’s vrij. De vraag is alleen wanneer dat geld beschikbaar is. De arme landen verwijten de rijke landen dat ze daar geen duidelijkheid over krijgen. Tot die tijd kunnen ze geen concrete plannen maken, terwijl ze het eerder vandaag dan morgen nodig hebben.
De hoop is daarom dat overheden en bedrijven niet wachten, maar morgen al aan de slag gaan. In Amerika bewijzen staten en bedrijven dat het mogelijk is om een eigen koers te varen. In volle vaart vooruit.
Lees ook: Klimaattop Bonn: concrete plannen nodig tegen klimaatverandering
Foto