Vandaag is het niet alleen de langste dag van het jaar, maar ook Wereld Yoga Dag. Deze dag wordt sinds 2015 gevierd op initiatief van de Indiase premier Narendra Modi. Tijdens zijn speech voor de Verenigde Naties zei hij: “Yoga belichaamt de eenheid van geest en lichaam, denken en handelen, terughoudendheid en vervulling en harmonie tussen mens en natuur.” Daarom zetten we een aantal redenen op een rij om yoga te doen, maar laten we beginnen met de vraag wat yoga eigenlijk is. Want daar bestaan nog wel eens wat misverstanden over.
Wat is yoga eigenlijk?
Yoga is duizenden jaren geleden in India ontstaan en betekent zoveel als ‘één worden’ of ‘vereniging’. Het idee is dat je door het beheersen van lichaam en geest verstilling en rust vindt, of zelfs verlichting. In eerste instantie deden yogi dat door uren stil te zitten en te mediteren. Later kwamen daar de verschillende poses bij, die op het eerste gezicht soms vooral aan gymnastiek of acrobatiek doen denken.
Veel mensen vinden zichzelf dan ook niet lenig genoeg voor yoga. En dat snap ik wel, zeker als je de online foto’s van sommige yoga influencers bekijkt waarin de ene pose nog spectaculairder is dan de ander (meestal in handstand of met minimaal één been in je nek). Maar, zoals premier Modi in diezelfde VN-speech zei: “Yoga gaat niet om sporten, maar om het ontdekken van de eenheid met jezelf, de wereld en de natuur.” Oftewel: het gaat er niet om of je je tenen kan aanraken of op je hoofd kan, maar om het creëren van bewustzijn. Die lenigheid komt onderweg dan vanzelf, net als de kracht en de balans. Het is gewoon, net als bij alles in het leven, een kwestie van oefenen.
Waarom zou je yoga doen?
1. Vergroot je flexibiliteit en mobiliteit
Laats lag ik met een vriendin op bed te kletsen over van alles en nog wat toen ik gedachteloos mijn been naar mijn gezicht trok om de snijwonden van het plasticloos scheren te inspecteren (dat verhaal lees je hier). ‘Wat ben je toch lenig!’ riep ze uit. Daar moest ik even over nadenken, omdat ik mijn hele jeugd juist gehoord had dat ik allesbehalve lenig was. Toen ik voor het eerst naar yoga ging, ergens aan het begin van deze eeuw, kon ik mijn tenen met pijn en moeite aanraken. Sindsdien is er veel veranderd in mijn lijf. Waarmee ik maar wil zeggen: er is hoop. Juist door elke week aan yoga te doen en (regelmatig met veel tegenzin) mijn lijf op te rekken en mijn spieren te versterken, kreeg ik meer ruimte in mijn lijf en uiteindelijk ook in mijn hoofd (maar daar komen we nog op). Die ruimte vergrootte niet alleen mijn flexibiliteit (of lenigheid), maar ook mijn mobiliteit. Ik beweeg me makkelijker en vrijer.
2. Verbeter je lichaamshouding
Met het beoefenen van yogahoudingen vergroot je je lichaamsbewustzijn. Bij elke houding moet je aan zoveel details denken, dat het even duurt voordat je ze allemaal onder de knie hebt. Zelfs bij iets ‘simpels’ als zitten, komt heel wat kijken. De meesten van ons zitten namelijk in elkaar gezakt met ons hoofd naar voren gebogen, alsof we een laptop op schoot hebben. En als we dan rechtop gaan zitten, hebben we soms de neiging om te overcompenseren waardoor we onnodige spanning op de (onder)rug leggen. Het groeiend bewustzijn van al die details zorgt ervoor dat je -ook in het dagelijks leven- een steeds betere lichaamshouding aanneemt (terwijl ik dit typ, ga ik bijvoorbeeld weer even wat rechter zitten).
3. Reguleer je ademhaling
Ademen is iets wat (godzijdank) onbewust gebeurt. Toch zouden we wat meer aandacht aan onze ademhaling moeten besteden. Zo zetten we die bijvoorbeeld regelmatig vast als we iets spannends of moeilijks aan het doen zijn. Of ademen we onregelmatig waarbij de focus op de inademing ligt (zuurstof!), terwijl de uitademing minstens zo belangrijk is, omdat juist dan het middenrif zich ontspant. Met een rustige, regelmatige ademhaling laten we ons lijf weten dat er geen enkele reden tot paniek is en kunnen we stress te lijf gaan. Het kan je hartslag vertragen en je zenuwstelsel kalmeren en zo voor ontspanning zorgen. Bij yoga oefen je dit door je ademhaling ‘leading’ te laten zijn in elke houding.
4. Vergroot je bewustzijn
Het doen van een yogahouding is veel meer dan op de automatische piloot de poses afraffelen. Je synchroniseert ademhaling en beweging en probeert tegelijkertijd te observeren wat er in je lichaam gebeurt en in je geest. Het klinkt misschien gek, maar die twee verwarren we nog wel eens met elkaar. Als de geest ons vertelt dat we bepaalde houdingen echt niet kunnen, denken we soms dat het ons lichaam is dat die grenzen aangeeft en vice versa. Juist door eerlijk te observeren, leren we dat onderscheid te maken en er vooral ook naar te luisteren. Op sommige dagen is het lijf stijf en moe en moeten we wat gas terugnemen, terwijl we op andere dagen dat gaspedaal juist wat harder moeten indrukken. Op andere dagen is het juist onze krachtige geest, die maar door tettert en het bijna onmogelijk maakt om naar je lichaam te luisteren of verstilling te vinden.
5. Leer accepteren wat is
Wat ons bij het volgende brengt. Vaak hebben we een vooropgezet idee over wat we wel en niet kunnen. Vooral als we iets niet kunnen, wat we wel willen kunnen, gaat het mis in ons hoofd. We raken gefrustreerd of worden zelfs boos. Bij yoga leer je dat elke dag en elk moment op de dag anders is. Dat we een bepaalde houding gisteren met gemak konden, biedt geen garanties voor vandaag. En omdat yoga allesbehalve een competitie is (met onszelf of met anderen) oefenen we vooral in het observeren en accepteren van wat is, zonder daar verder een oordeel aan te verbinden of een mening over te hebben. Dat klinkt overigens makkelijker dan het is, maar als dat op de veilige thuishaven van de mat lukt, wordt het buiten de mat in het dagelijkse leven ook steeds makkelijker.
6. Verbeter je slaap
Zoals gezegd, kan het soms best ingewikkeld zijn om de verstilling en rust te vinden in een wereld waar we continu geprikkeld worden. Ons hoofd lijkt constant ‘aan’ te staan en dat heeft invloed op onze slaap. Met yoga leer je niet alleen te accepteren wat is, maar daarmee ook om los te laten. Het loslaten van verwachtingen, het loslaten van eindeloze takenlijstjes, het loslaten van stress en spanning. Of samengevat: het loslaten van alles wat ons niet dient. Door regelmatig op de mat te stappen en te ontpluggen, leer je te ontspannen en verbeter je je slaap.
7. Verbeter je concentratie
Ik ben zelf iemand die belachelijk snel afgeleid is. Zo zwerven er regelmatig half voltooide projecten en taken door mijn huis. Maar tijdens mijn yogapractice ben ik altijd hyper gefocust. Dat moet ook, want als mijn gedachten afdwalen terwijl ik op één been sta (of op de kop) val ik om. Juist door me te focussen op mijn ademhaling en een uur lang volledig in het hier en nu te zijn, verbeter ik mijn concentratie en slaag ik er buiten de mat ook steeds beter in om volledig bezig te zijn met dat waar ik op dat moment mee bezig ben (als je begrijpt wat ik bedoel).
Wat haal jij uit jouw yogapractice? Laat het ons weten door hieronder een reactie achter te laten. Lees ook:
Deze 8 levenslessen leerde ik bij yoga
