Dit zijn de alternatieven voor aardgas

Het duurt nog even, maar één ding is zeker: we gaan met z’n allen van het gas af. In 2030 is het de bedoeling dat anderhalf miljoen woningen zonder gas zitten en in 2050 willen we heel Nederland van het gas af hebben. Wat daarvoor in de plaats komt, is nog onzeker. Er wordt volop geëxperimenteerd met verschillende ‘nieuwe’ warmtebronnen zoals aardwarmte, waterstof en restwarmte. Ook wordt er gezocht naar duurzame manieren om zonne-energie langer op te slaan. We zetten de alternatieven voor aardgas nog één keer voor je op een rij: 

Aardwarmte

Bij aardwarmte maak je gebruik van de warmte, die in de aarde ligt opgeslagen. Simpel gezegd pomp je water via een buis naar een diepte van ongeveer twee à drie kilometer om het daarna weer verwarmd omhoog te pompen. In Nederland verwarmen we momenteel vooral tuinbouwkassen op deze manier. Maar er worden ook proeven gedaan met het verwarmen van woningen met aardwarmte, zoals in de stad Den Haag. In het masterplan aardwarmte in Nederland staat dat we in 2030 zo’n 175 aardwarmteprojecten in ontwikkeling willen hebben.

Er zijn natuurlijk ook kritiekpunten. Voor aardwarmte moet namelijk wel geboord worden en dat is nou precies waar het in Groningen misging. Niet elke ondergrond is daar ook geschikt voor. In 2018 waarschuwde toezichthouder SodM (Staatstoezicht op de Mijnen) al voor een ‘zwak ontwikkelde veiligheidscultuur’ in de onervaren sector. Zo werden er drie projecten stil gelegd, omdat de waterbuizen gingen roesten door het zout in de bodem.

Restwarmte

Het opwarmen van huizen met restwarmte krijgt steeds meer aandacht. In 2015 werden huizen in een woonwijk in Nijmegen opgewarmd met de restwarmte van een vuilverbrander uit de omgeving. In Maastricht warmt een papierfabriek kantoren en woningen op. En in september schreven we nog over een project waarbij 450 huizen in Noord Londen verwarmd worden met restwarmte uit de metro.

Restwarmte is warmte die vrijkomt bij industriële processen en die normaal gesproken verloren gaat. In 2018 schreef het Parool nog dat er in Nederland net zoveel restwarmte verloren gaat als Nederlandse huishoudens aan warmte nodig hebben. Restwarmte kan op een makkelijk manier gedistribueerd worden via een warmtenet, maar een warmtenet lijkt nou juist niet zo populair te zijn bij de consument. De gehoorde kritiek is vaak dat je duurder uit bent, omdat de vaste kosten relatief hoog zijn en niet in verhouding staan met de verbruikskosten. Dat zou op te lossen moeten zijn, zou je zeggen.

Waterstof

Er gaan steeds meer stemmen op om onze huizen met waterstof te verwarmen. Uit onderzoek blijkt namelijk dat het huidige aardgasnetwerk met een paar kleine aanpassingen prima gebruikt kan worden gemaakt voor de verspreiding van waterstof. Er is wel een andere brander nodig voor waterstof. In de meeste gevallen betekent dit dus, dat er een nieuwe Cv-ketel moet komen. Maar bij die verbranding komt geen CO2 vrij, zoals bij aardgas natuurlijk wel het geval is.

Punt is wel dat waterstof gemaakt moet worden en daar is elektriciteit voor nodig. Als die elektriciteit van zonne-energie of windenergie komt, levert dat geen schadelijke CO2-uitstoot op. Maar of dit haalbaar is en hoeveel dit gaat kosten, lijkt nog onduidelijk.

Zonne-energie

Volgens het vorige maand verschenen rapport van het Internationaal Energie Agentschap IEA zal het aantal zonnepanelen wereldwijd verdubbelen tot 100 miljoen in 2024. En daarbij lopen (volgens IEA) Nederland, België en Californië voorop. Dit heeft onder meer te maken met de kostendaling van het installeren van zonnepanelen, waarbij subsidies natuurlijk een grote rol spelen.

Het CBS maakte eerder dit jaar al bekend dat er in 2018 1,5 gigawatt aan zonnepanelen is bijgekomen. Dat is voldoende om 460.000 huishoudens een heel jaar van stroom te voorzien. Deze stijging komt onder meer door bedrijven, die grote zonnedaken aanlegden, maar ook door een verdrievoudiging van het aantal zonneparken.

Ander goed nieuws op het gebied van zonne-energie: wetenschappers in Zweden zeggen een molecuul te hebben ontwikkeld, die zonne-energie decennialang kan opslaan. Dat geeft toch hoop voor een duurzame energietoekomst, waarbij waterstof misschien dan toch haalbaar wordt.

Windenergie

Zoals gezegd zorgt zonne-energie volgens het IEA de komende jaren voor meer dan de helft van de stijging van duurzame energie. Windmolens op het land zorgen voor een kwart, terwijl windparken op zee voor slechts 4% zorgen. Toch zal het aantal windparken op zee wereldwijd verdrievoudigen voor 2024 is de voorspelling.

De bouw van windmolens gaat in Nederland niet zonder slag of stoot. De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding had het op een gegeven moment zelfs over ‘windmolenextremisme’. Bewoners zijn bang voor geluidsoverlast en slagschaduw.  En het Planbureau voor de Leefomgeving kwam deze week met een rapport waarin ze stelden, dat het Nederlandse landschap verrommelt door de komst van windmolens, zonneparken, datacentra en distributieparken.

Toch wordt Nederland vaak het land van de windenergie genoemd. Dat blijkt ook maar weer eens uit het feit dat vorige maand 15% meer windenergie werd opgewekt dan in oktober 2018. Maar dat ligt natuurlijk ook aan de grillige maand. Hoewel de zon vorige maand minder scheen dan het jaar ervoor werd er toch 5% meer zonne-energie opgewekt, dankzij het groeiend aantal panelen.

Kernenergie

Kernenergie is lange tijd een onbespreekbaar onderwerp geweest voor velen, maar vorig jaar zette Arjen Lubach het onderwerp eigenhandig weer op de kaart. Naast zonne-energie en windenergie noemde hij kernenergie als derde optie om op een schone en duurzame manier energie op te wekken. Het levert namelijk vrijwel geen CO2-uitstoot op, het is relatief goedkoop, we kunnen het in eigen land produceren en het is een betrouwbaarder leverancier van energie dan zonne- en windenergie (die natuurlijk afhankelijk zijn van het weer).

Maar er zijn ook grote bezwaren tegen kernenergie. De belangrijkste is misschien wel dat we tot op heden geen oplossing hebben gevonden voor het kernafval. Dit afval is hoogradioactief en kan dus gevaarlijk zijn voor het milieu en de gezondheid van de mens. Een ander belangrijk argument is, dat het bouwen van een kerncentrale minimaal tien jaar duurt. Op de korte termijn biedt het dus geen oplossing. En als er ooit een ramp gebeurt met zo’n centrale, werken de gevolgen nog generaties lang door.

Wat denk jij: wat zijn de beste alternatieven voor aardgas en waar halen we in de toekomst onze energie vandaan? Laat het ons weten door hieronder een reactie achter te laten. 

Over de schrijver

27 gedachten over “Dit zijn de alternatieven voor aardgas”

  1. Laten we eens een keer planmatig werken en niet na iedere verkiezing weer opnieuw beginnen Dus we zetten b.v in op waterstofgas en richten alles er op dit te ontwikkelen, Infrastructuur is aanwezig. We maken een planning net als in het bedrijfsleven en stellen die jaarlijks bij onafhankelijk van verkiezingen. Zul je eens zien hoever we komen in 20 jaar. Doen met zijn allen eendrachtig achter één plan.

  2. De oplossing ligt, denk ik, vooral in het verminderen van onze energiebehoefte. We verspillen echt onnodig veel energie. Er zouden restricties kunnen worden ingesteld hoeveel energie en apparaat mag verbruiken. En we zouden moeten ophouden met die extreme wildgroei aan volkomen overbodige (vaak zelfs draadloze) apparaten. Met een kleinere energiebehoefte zou waterstof in combinatie met zonne-energie haalbaar moeten zijn. kernenergie is veruit de slechtste optie. Ik begrijp niet dat dat nog van stal wordt gehaald als optie. Het is ronduit schandalig om toekomstige generaties op te zadelen voor onze schaamteloze energiebehoefte en zo goedkoop is het ook niet. Denk eens aan de kosten van de sarcofaag rond Chernobyl die elke 100 jaar weer vervangen moet worden. (En de huidige kosten voor het opruimen van de splijtstofstaven in Fukushima.) Daar moeten nog vele toekomstige generaties voor opdraaien.

  3. Beste Burgers,

    Alle goede ideeën ten spijt, we krijgen van Rutte en Klaver helaas maar één keus en dat is van het Gas af! Spoedig al wordt een warmte wet aangenomen met allerlei voordelen voor burgers die aan de pomp of warmtenetten gaan. Het is niet ondenkbaar, dat straks zij en nu al, maar ook wij in de kou staan vanwege techniek of prijs en waarvoor? Dat menen sommige wetenschappers te weten, terwijl onze politiek niet naar z’n eigen wetenschappers van het KNAW en andere klimaatdeskundigen wil luisteren. Aan alles komt een eind.

  4. Ik denk dat we niet ontkomen aan kernenergie. Gezien de ambities van electrisch koken, electrisch verwarmen en electrisch rijden is het mijns insziens onontkoombaar. Daar zal ook zo snel mogelijk mee begonnen moeten worden om die ambities althans nog enigszins te kunnen waarmaken. Maar kernenergie is volgens mij ook slechts een tijdelijk lapmiddel om de periode tot een uitgebouwde waterstofeconomie of thorium reactoren of, wie weet, gecontroleerde kernfusie te overbruggen.

  5. Sluit me volledig aan bij Paul van hierboven. Bij het begin van het atoomtijdperk heeft men al direct het verkeerde besluit genomen. Want met Plutonium zijn kernwapens te maken, maar met Thorium niet. Plutonium komt uit kerncentrales die Uranium ‘verstoken’. Om die reden is voor Uranium kerncentrales gekozen, hoewel de hoeveelheid Uranium op aarde beperkt is en de hoeveelheid Thorium nagenoeg onbeperkt en bovendien overal beschikbaar. Elk land heeft het. Daarnaast zijn Thorium centrales veilig en Uranium centrales niet. Het is dan ook om die reden dat landen als India en China Thorium centrales gaan bouwen. Op wetenschappelijk gebied loopt Nederland bij de ontwikkeling van toepassingen met Thorium voorop. De TU in Delft is erin gespecialiseerd. Alle reden voor de regering om deze kennis (die dus al in huis is) toe te passen en Thorium centrales te gaan bouwen. Is ons energie-probleem op goedkope wijze helemaal op te lossen.

Reacties zijn gesloten.