Anders boeren: 3 alternatieven voor intensieve veehouderij

De intensieve veehouderij voedt mensen, maar maakt ze tegelijkertijd ook ziek. Hoe en wanneer gaat de veehouderij verduurzamen? Sinds de uitspraak van de rechter in de zaak die Milieudefensie tegen de Nederlandse Staat aanspande, staan de megastallen weer volop in de belangstelling. Los van de problematiek rond dierenwelzijn moet de luchtvervuiling worden teruggedrongen tot de Europese norm en dat heeft gevolgen voor de veehouderij. Wat zijn alternatieven?

129 miljoen boerderijdieren

In Nederland leven iets meer dan 17 miljoen mensen en 129 miljoen boerderijdieren, waarvan veruit de meeste dieren in megastallen in Noord-Brabant. En dat is niet alleen slecht voor het welzijn van de dieren, maar ook voor de gezondheid van mensen. In het bijzonder de omwonenden. De intensieve veehouderij is een industrie, maar staat meestal dicht bij woongebieden.

Een koe is net een auto

Het probleem met de intensieve veehouderij is dat dieren fijnstof verspreiden en methaan uitstoten. Een koe in de wei stoot bijvoorbeeld net zoveel broeikasgassen uit als een auto. Bij het verteren van gras komt ammoniak vrij. De ammoniak reageert in de lucht met stikstofdioxiden uit het verkeer en de industrie en vormt samen nieuwe deeltjes die zich honderden kilometers kunnen verplaatsen. Mensen die in de buurt wonen hoesten meer, hebben last van een verminderde longfunctie en piepende adem, maar ook in de rest van Nederland hebben we last van deze luchtverontreiniging.
Wat zijn alternatieven?

1. Stop export van vlees

De Nederlandse veestapel is te groot. We produceren zelf niet genoeg voer voor de dieren, dus dat importeren we vooral uit Zuid-Amerika. Vervolgens produceren we vlees en zuivel voor vijftig miljoen mensen. Twee derde daarvan exporteren we naar het buitenland, maar daarvan dragen we in Nederland de gezondheidslasten. Natuurlijk zijn er ook inkomsten, maar wegen die op tegen mensen die er ziek van worden? Sanderine Nonhebel, hoofddocent aan de Universiteit Groningen en specialist op het gebied van voedselvoorziening en milieustelt dat we alleen dieren moeten houden voor eigen gebruik. Want dat betekent minder mest, minder kunstmest, minder uitstoot van fijnstof en een hogere prijs voor het vlees, waardoor het ook voor de boer rendabel blijft. Voor het terugdringen van het fijnstof een goed scenario.

2. Investeer in hightech boerderijen

Een ander alternatief voor de huidige intensieve veehouderij is een hightech benadering, waarbij dier- en milieuvriendelijkheid hand in hand gaan. De Universiteit Wageningen onderzoekt en ontwikkelt filtertechnologieën die de schadelijke deeltjes uit de stal zuiveren, voordat ze in de lucht terecht komen. Een goed voorbeeld in de praktijk is de hightech boerderij Kipster, waar de fijnstofemissie door een nieuwe technologie met 90 procent wordt gereduceerd.

3. Investeer in alternatieven voor de vlees en zuivel

Terwijl we de intensieve veehouderij langzaam verduurzamen, moeten we ook goed nadenken over (plantaardige) alternatieven voor vlees en zuivel. In Nederland hebben we de ‘Vegetarische Slager‘ die heerlijke vleesvervangers verkoopt. In de toekomst is kweekvlees een alternatief. De Israëlische startup ‘SuperMeat’ werkt aan kippenvlees dat in een kastje wordt gekweekt. Je stopt de ingrediënten in de kweekbak en een paar uur later heb je een stukje kip. Klinkt te mooi om waar te zijn, maar zou wel eens de oplossing kunnen zijn om dierenwelzijn en het milieu te verbeteren. Geen grote stallen, geen uitstoot, geen vervoer, geen slachthuizen en nauwelijks water.

Laat je stem horen tegen intensieve veehouderij

Het veranderen van de Nederlandse veehouderij gaat natuurlijk niet van de ene op de andere dag. Het ligt een taak voor overheid en bedrijven. Maar als we dierenwelzijn en onze gezondheid belangrijk vinden, is het ook noodzakelijk om als consument je stem te laten horen. De rechtszaak van Milieudefensie helpt daarbij en je kunt belangenorganisaties steunen.

Wil je nog meer doen?

• Eet en drink vooral minder vlees en zuivel. Er zijn voldoende alternatieven.
• Koop je vlees? Kijk dan naar de keurmerken, die zeggen iets over het dierenwelzijn en soms ook iets over de milieueffecten.
• Steun organisaties zoals Milieudefensie, of investeer in start-ups en andere bedrijven die alternatieven bieden, dit kan ook via crowdfunding

Meer lezen?
Fijnstof dodelijker dan gedacht.
Eerlijk en biologisch vlees uit je eigen regio.
Meer OV en grotere milieuzones voor schonere lucht.
Foto: Nejron Photo