Betaalbaar wonen in een wooncoöperatie: woonpionier Eva van Dijk legt uit hoe dat werkt

De Nederlandse woningmarkt verkeert in een kritieke toestand, waarin betaalbaar wonen voor veel mensen een onbereikbare droom lijkt. In deze gespannen situatie biedt de wooncoöperatie een vernieuwende oplossing. Betaalbaar wonen in een wooncoöperatie is niet alleen een financiële oplossing, maar draagt ook bij aan een hechtere gemeenschap en een duurzamere leefomgeving. In dit artikel deelt Eva van Dijk – initiatiefnemer van wooncoöperatie Stroom – haar visie hoe wooncoöperaties kunnen bijdragen aan een rechtvaardigere en socialere woningmarkt.

Steeds meer starters en jonge gezinnen lopen vast in een systeem dat steeds verder uit balans raakt. Sociale huurwoningen zijn schaars en wachtlijsten zijn lang, terwijl de vrije huursector vaak onbetaalbaar is, met maandelijkse huren die in steden zoals Amsterdam boven de €2.000 uitstijgen. Kopen lijkt voor velen geen optie door de torenhoge woningprijzen, waardoor de kloof tussen koop en huur steeds dieper wordt.

Betaalbaar wonen in een wooncoöperatie

Daarnaast zorgt een gebrek aan doorstroming ervoor dat mensen vastzitten in huizen die niet meer aansluiten bij hun situatie. Wie een grotere woning wil om samen te wonen of een gezin te stichten, vindt simpelweg geen betaalbare opties. Ouderen of alleenstaanden die in grote gezinswoningen blijven wonen, kunnen niet ruilen zonder aanzienlijke kostenverhogingen. Dit alles maakt dat er nauwelijks beweging is op de woningmarkt en de ongelijkheid groeit.

Anders denken, anders wonen

Wooncoöperaties bieden een derde weg: een gezonde mix van betaalbaarheid en eigenaarschap. In een wooncoöperatie huren bewoners van hun eigen vereniging. Zij zijn zowel ‘huurder’ als ‘eigenaar’, want de coöperatie bezit het pand en belangrijke beslissingen worden genomen door de Algemene Ledenvergadering. Deze structuur zorgt ervoor dat woningen niet worden gezien als winstobjecten. Er wordt niet gespeculeerd, en huurprijzen blijven permanent in het middensegment.

Wooncoöperaties bieden meer dan alleen betaalbare woningen. Ze pakken ook bredere maatschappelijke vraagstukken aan. Door bijvoorbeeld het stimuleren van meergeneratiewonen worden verschillende leeftijdsgroepen bij elkaar gebracht, wat zorgt voor verbinding en wederzijdse ondersteuning tussen jong en oud. Daarnaast speelt zorgzaamheid een grote rol: bewoners kijken naar elkaar om en zorgen samen voor hun woonomgeving. Dit helpt tegen de groeiende individualisering en eenzaamheid. Bovendien is duurzaamheid een belangrijk uitgangspunt, waarbij coöperaties streven naar energiezuinige, milieuvriendelijke gebouwen en leefwijzen. Alles draait om sociaal en duurzaam samenleven, gericht op verbinding, wederzijdse zorg en zorg voor de planeet.

Amsterdam als voorbeeld: pioniers aan het werk

De Amsterdamse wooncoöperaties laten zien dat dit geen utopie is, maar realiteit. De Warren en Bajesdorp worden al bewoond, en de Nieuwe Meent is volop in aanbouw. Daarnaast zijn er nog andere initiatieven in voorbereiding. Stroom, de Torteltuin, de Bonte Hulst, de Woonwolk, de Bundel en Eureka hebben een kavel toegewezen gekregen, zijn aan het ontwerpen en druk bezig de financiering rond te krijgen.

Het laatste is een enorme uitdaging om betaalbaar wonen in een wooncoöperatie mogelijk te maken. De financiering voor wooncoöperaties is lastig sluitend te krijgen, omdat deze vorm niet in traditionele beleids- en financieringsmodellen past. Daardoor spenderen veel vrijwilligers veel tijd aan het werven van subsidies, fondsen en obligaties. Dit is een pittige opgave voor groepen die naast hun vrijwillige inzet ook drukke banen en andere verantwoordelijkheden hebben.

De groepen staan er gelukkig niet alleen voor. Ze bundelen hun krachten en zetten zich samen in voor meer zichtbaarheid en grotere financiële mogelijkheden. Een van de initiatieven is het opzetten van een solidariteitsfonds. Wanneer de coöperaties hun leningen voor de bouw hebben terugbetaald, blijven de huurinkomsten binnenkomen. Een deel van deze inkomsten gaat naar het fonds, zodat toekomstige groepen kunnen lenen en niet dezelfde financiële worsteling hoeven te doorstaan. Als de zes huidige projecten gerealiseerd zijn, zullen ze samen zo’n 400 woningen aanbieden: 400 woningen die voor altijd vrij zijn van marktwerking en beschikbaar blijven voor sociaal en duurzaam samenleven.

Inspiratie uit het buitenland

In Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk zijn wooncoöperaties al veel gewoner. De financiering is daar eenvoudiger en solidariteitsfondsen zijn stevig genoeg om nieuwe initiatieven op weg te helpen. Deze voorbeelden bewijzen dat wooncoöperaties levensvatbaar zijn en een effectieve manier vormen om de woningmarkt eerlijker, zorgzamer en inclusiever te maken. Daarbij komen ook in het buitenland de pijlers van duurzaamheid en zorg voor de gemeenschap sterk naar voren.

Oproep tot actie: help de beweging groeien

Ben je overtuigd dat wooncoöperaties de woningmarkt kunnen verbeteren, en bovendien ook bredere maatschappelijke problemen zoals eenzaamheid, individualisering en duurzaamheid kunnen aanpakken? Help dan mee om deze beweging sneller te laten groeien en meer bekendheid te geven. Dit kan op verschillende manieren. De meeste van de Amsterdamse groepen zijn nog op zoek naar leden. Wil jij ook in een sociale, duurzame gemeenschap in de hoofdstad wonen? Of kijken of je als vrijwilliger een bijdrage kunt leveren? Bekijk dan eens hun websites en overweeg contact op te nemen.

Hoef je niet praktisch bij te dragen, maar wil je wel de beweging steunen? De meeste Amsterdamse groepen hebben een obligatiecampagne lopen. Leen €250 (of een meervoud daarvan) uit en word mede-investeerder in de omslag in de woningmarkt. Meer informatie hierover vind je op de websites van de genoemde groepen. Overigens zoeken de groepen ook nog naar zogenaamde ‘impactinvesteerders’ voor grotere leningen. Mocht je hier meer over willen weten, dan kun je contact opnemen met Eva van Dijk (eva.r.vandijk@gmail.com). Maar ook puur het doorvertellen op een verjaardagsfeestje over het bestaan van de beweging helpt om het vliegwiel aan te zwengelen!

Wooncoöperaties kunnen een significante, blijvende verandering teweegbrengen, en jij kunt hier onderdeel van zijn. Samen werken we toe naar een toekomst waarin wonen weer draait om een basisbehoefte en niet om winst.

De Amsterdamse groepen die in dit artikel benoemd worden, zijn:
De Stroom, De Bonte Hulst, De Torteltuin, de Woon Wolk, Eureka Amsterdam, De Bundel.

Over de schrijver

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *