Het aanbod van biologische producten in de supermarkt wordt gelukkig steeds groter. Maar bij de groente- en fruitafdeling kom je meteen voor een dilemma te staan. Wat is duurzamer: een biologische komkommer in plastic of niet-biologische groente zonder plastic? We gingen op onderzoek uit.
Het is een doorn in het oog van menig bewuste consument: biologische groenten die verpakt zijn in plastic. Zoals komkommer. Of paprika. Om er maar even twee te noemen. Het liefst wil je biologisch zónder plastic, maar als je zou moeten kiezen, wat is dan het meest duurzaam? Voor het maken van plastic zijn fossiele brandstoffen nodig, bovendien vergaat plastic niet. Maar voor het kweken van niet-biologische groenten worden pesticiden gebruikt, die decennia lang in de bodem blijven zitten en in verband gebracht worden met ziektes als Parkinson.
Onderscheid tussen biologisch en niet-biologisch
Laten we eens beginnen met de vraag waaróm er überhaupt plastic om groente en fruit zit. Ten eerste, omdat je dan heel makkelijk het onderscheid kan zien tussen de biologische komkommer en de niet-biologische komkommer. Op die manier raak je als consument niet in de war.
Een andere methode om dit onderscheid te maken is het brandmerken van biologische groenten en fruit met behulp van een laser. Dat scheelt bergen plastic, zo kopte de NOS vijf jaar geleden toen dit geïntroduceerd werd. Maar blijkbaar heeft het niet beklijft, want we zien het nog maar weinig terug. En het gebruik van verpakkingen voor verse fruit en groenten is de afgelopen dertig jaar sterk toegenomen, zo bleek eerder dit jaar uit een rapport van de Rijksoverheid.
Verse groente en fruit langer houdbaar
De tweede reden om groente en fruit in plastic te verpakken, is om de houdbaarheid van de producten te vergroten. Een veel gehoord argument is dan ook dat de plastic verpakkingen voedselverspilling voorkomen. Op zich een fijn idee, gezien het feit dat de gemiddelde Nederlander ruim 34 kilo voedsel per jaar verspilt.
Maar: het is ook een fabeltje, stelde de Britse organisatie WRAP (Waste and Resources Action Program) eerder dit jaar. De plastic verpakkingen blijken weinig tot geen effect te hebben op de houdbaarheid van de geteste producten (broccoli, bananen, appels, komkommers en aardappelen). En de gemiddelde Europeaan gooit ondertussen wel 33 kilo plastic verpakkingen weg per jaar. In de Verenigde Staten is dat trouwens nog meer.
In Frankrijk geldt sinds begin dit jaar dan ook een verbod op plastic verpakkingen voor groente en fruit. In Spanje geldt volgend jaar eenzelfde verbod. Maar in Nederland werken we vooralsnog op basis van vrijwilligheid. En hoewel de hoeveelheid plastic op de versafdeling inderdaad aanzienlijk minder is dan -pak ‘m beet- 5 jaar geleden, is het nog lang niet verdwenen.
Milieu-impact van plastic verpakkingen
Maar hoeveel impact heeft dat plastic feitelijk? Voor de productie maken we gebruik van fossiele brandstoffen en meer dan de helft van het plastic wat tot nu toe is geproduceerd eindigt op een vuilnisbelt of komt in het milieu terecht. Maar andere verpakkingen zijn niet altijd duurzamer. Zo is er voor papier een productiebos nodig en is glas veel zwaarder en zorgt daardoor bij transport voor meer CO2-uitstoot. En dus is plastic niet altijd de slechtste optie, stelt Milieu Centraal. Dat gezegd hebbende is de vraag natuurlijk of het plastic om groente en fruit noodzakelijk is en het antwoord daarop lijkt ‘nee’.
Biologisch of niet-biologisch
Na al het voorgaande lijkt de logische keuze dus om voor de niet-biologische komkommer te kiezen, omdat daar geen plastic omheen zit. Maar: biologische landbouw scoort op veel punten beter dan de ‘gangbare’ landbouw qua milieu impact. Er worden geen pesticiden gebruikt, het bodemleven is daardoor vele malen gezonder (en dat zie je weer terug in de voedingsstoffen in de gewassen) en de biodiversiteit is beter. Bovendien hoeven we bij biologische landbouw geen bestrijdingsmiddelen uit het water te zuiveren (wat veel geld kost).
Dan is er nog de vraag of biologisch eten ook daadwerkelijk gezonder is. Je zou zeggen van wel, omdat je bij gangbare groente altijd resten pesticiden binnenkrijgt, al is dat bij sommige groenten erger dan bij anderen (zie ons blog over de Dirty Dozen: groente die je altijd beter biologisch kunt eten).
Of het eten van biologische groente en fruit op de lange termijn ook gezonder is, is lastig te meten. Zo is er een verschil tussen wat mensen zeggen en wat mensen doen. Ook hebben mensen die biologisch eten (net als mensen die vegan eten) over het algemeen een gezondere levensstijl. Ze roken minder, zijn actiever en eten gezonder. Daarbij komt dat ook mensen die biologisch eten pesticiden binnenkrijgen: het wordt namelijk zoveel gebruikt in de landbouw, dat je er niet aan ontkomt. En zoals gezegd: er wordt een link gelegd tussen pesticiden en de snelst groeiende hersenziekte van de wereld, Parkinson.
Conclusie
Persoonlijk kies ik altijd voor de biologische komkommer met verpakking, omdat het gezonder is voor mezelf en voor de aarde. Maar liever nog kies ik voor de biologische komkommer zónder verpakking natuurlijk. Dat kan vaak op de biologische markt, bij de boer of in de biologische supermarkt. Ben ik in de gewone supermarkt (waar ongeveer 75 procent van de biologische aankopen wordt gedaan) dan kies ik dus nog steeds voor biologisch (dan maar verpakt).
Hoe zit dat met jou? We zijn heel benieuwd. Laat het ons weten door hieronder een reactie achter te laten.
11 gedachten over “Wat is duurzamer: een biologische komkommer in plastic of een niet-biologische zonder?”
Ik kies het liefst voor biologisch, maar dan wel van de markt, waar alles onverpakt is en bijna alles uit de buurt komt. Ik mijd op dit moment de standaard supermarkten. Maar ook de biologische supermarkten hebben nog veel verpakt in plastic.
Dit is precies mijn dilemma! Ik zoek wel naar biologisch en onverpakt, maar vind het vaak niet. Dit artikel helpt mij wel de keuze beargumenteerd te maken. Dankjewel daarvoor.
Hier ligt ook een grote en zeer belangrijke opgave voor de supermarkten. Zij zijn het die een erg grote vinger in de pap hebben als het aankomt op wat er en hoe datgene qua verpakking in de supermarkt komt te liggen. Het veel gezegde wij bieden enkel aan waar de consument om vraagt is een veel gebruikt argument om niet zelf stelling te hoeven nemen. En dat veel gezegde is grote onzin daar wij als consument enkel afnemen wat voor ons wordt aangeboden. Wij als consument hebben over verpakkingen geen enkele invloed. Enkel steeds de consument wijzen op zijn verantwoordelijkheden is slechts symptoombestrijding. Pak het probleem bij de bron aan en wijs supermarkten en producenten, zij bepalen voor een heel groot gedeelte wat er in de super komt te liggen en hoe, op hun verantwoordelijkheden in deze. En wij als consument kunnen elke verpakking achterlaten in de supermarkt. Is het lastig te verwijderen… gebruik een zakmes of vraag een medewerker om het te verwijderen. Hoe meer consumenten hier stelling in nemen hoe eerder en hoe meer supermarkten mee gaan werken. Dat wordt de hoogste tijd. Het moet afgelopen zijn met het krijgen opgedrongen van onnodig verpakkingsmateriaal. Want ook die verpakking betaal je. En dat is nergens voor nodig.
Ik ga 1x per week naar de boer voor groente en fruit vlakbij, en neem dan mijn eigen groentezakjes mee, al hebben ze daar ook wel aanbiedingen in plastic zak, wat ik niet zo fijn vind en zal het er eens met de boerin over hebben. Vooral een zak met lekkere verse Hollandse appeltjes wil ik niet in een plastic zak.
Ik heb het geluk dat ik in de buurt van een Odin winkel woon en nooit voor dit dilemma sta. Daar zijn de groenten biodynamisch verbouwd en zitten ze niet in plastic.
Is het misschien een optie om als thema een keer ‘het verschil tussen biologisch en biodynamisch fruit/ groente’ te behandelen?
Dank je wel voor het verhaal over de biologische verpakte komkommer.
Gelukkig hebben we in Zwolle op vrijdag een biologische markt waar ik onverpakte komkommers en andere groente kan kopen. Ik ga dan ook met een fietstas vol potten om losse producten te kopen. De suggestie om verpakking in de supermarkt achter te laten vind ik een mooie. Alleen is het soms zo ingewikkeld om de verpakking eraf te krijgen!
interessant, en via dit artikel kwam ik bij jullie artikel over de Clean fifteen uit van eerder dit jaar. onze tomaten druiven nectarines etc. komen echter nooit uit de VS. hoe zit het nu met wat wij hier kopen?
Ik laat steeds de verpakkingen in de supermarkt terug, ook cartonage.
Zo moeten de winkels voor zorgen, en als iederen dat zou doen word het erg duur.
Ik hoop dat de supermarkten zo vior zorgen weniger verpakkingen aan te bieden.
Ik kies voor biologisch en dan het liefst van de boer,zonder plastic. Is de tijd van komkommer over,dan smaakt een selderijknol ook.
Wat ik mis in dit verhaal: hoe zit het met de impact van de herkomst? Kun je beter een biologische komkommer kopen die een hoop kilometers heeft afgelegd of een niet-biologische van om de hoek?
Goede vraag. Als de komkommer ingevlogen wordt, is het zeker minder duurzaam, maar ook vrachtverkeer (over zee) is vervuilend. En hoewel Nederlandse kassen veel energie vreten, is dat dus nog wel duurzamer dan ingevlogen groente en fruit. Zeker als ze voor die kassen duurzame energie gebruiken. Maar het aller duurzaamst is lokale groente uit het seizoen (dus die komkommer komt sowieso een beetje op z’n eind). En mijn voorkeur gaat dan ook altijd nog uit naar biologisch. Ook omdat ik vind dat we de biologische boeren moeten steunen bij hun inzet om deze aarde (en onze gezondheid) een beetje mooier te maken en bodem en biodiversiteit te verbeteren.
Reacties zijn gesloten.