De scheepvaart is niet bepaald een voorbeeldsector voor verduurzaming. En precies dáárom bouwen Wiebe en Suzan hun 23 meter lange oude zeilschip Vrijbuiter om tot CO2-neutraal schip. Eigenlijk vond Wiebe dat in eerste instantie niet echt nodig. Een zeilschip vaart immers op de wind, behoorlijk duurzaam. Maar zoals hij zelf vertelt: “Als je wilt laten zien wat er allemaal mogelijk is, moet je iets extreems doen.”
En extreem kunnen we de plannen van het schippersstel wel noemen. Er worden windmolens en zonnepanelen op het schip geplaatst, en de vervuilende dieselmotor wordt verwijderd. Een hele klus die ze zelf uitvoeren. Begin april moet het schip dan klaar zijn voor de eerste echte groene tocht, die van Zierikzee naar Rotterdam gaat.
Activiteiten op een CO2-neutraal schip
Het plan is dan om mensen mee te nemen voor verschillende activiteiten op de boot. Zo wil het stel muziektochten maken en tochten langs duurzame initiatieven. Ook is het CO2-neutraal schip af te huren. Maar, ze willen niet de standaard rondvaarttochtjes voor toeristen afdraaien. Wiebe vertelt: “We willen het begrip schip oprekken. Soms zal ons schip een culturele plek zijn, een broedplaats voor nieuwe ideeën, dan weer een podium, theaterzaal, galerie of een klaslokaal. Ook na de verbouwing van het schip willen we blijven pionieren met de activiteiten die we ondernemen.”
De verbouwing naar een CO2-neutraal schip
Wiebe sloopt het liefst de motor uit het schip: hij heeft veel ervaring met zeilen zonder motor. Maar in Nederland mag dat niet zomaar van de scheepvaartinspectie. Bij commerciële vaarten ben je verplicht een werkende motor te hebben. De keuze voor een elektromotor was snel gemaakt. Om die motor duurzaam aan te drijven, hebben Wiebe en Suzan verschillende opties onderzocht.
Het stel kwam uit op twee windmolens, zonnepanelen en een zoutbatterij om de opgewekte energie op te kunnen slaan. Wiebe: “Vooral die zoutbatterij, daar ben ik trots op, dat is nog nooit in de scheepvaart toegepast. We werken voor die batterij samen met een Nederlands bedrijf die zeezoutbatterijen maakt. Een mooie link naar het varen op zee. We moeten nog precies gaan uitzoeken hoeveel we er kunnen plaatsen, want ze zijn wel vrij zwaar.”
Laten zien dat het wél kan
Op de vraag waarom het stel deze ingrijpende en kostbare verbouwing is aangegaan, zijn ze duidelijk: “Het is eigenlijk heel simpel. We willen niet praten over ijsberen die uitsterven, maar laten zien wat er wél mogelijk is. Onze ervaring is dat een CO2-neutraal schip als Vrijbuiter als een magneet werkt op mensen. Als wij een haven binnenzeilen, hebben we meteen de aandacht. Mooi als we dan ook meteen een duurzame boodschap kunnen vertellen.”
Wiebe vertelt dat het best nog spannend is hoe het precies zal gaan met de duurzame toepassingen aan boord. Hoeveel energie kunnen ze opwekken? En hoeveel kunnen de zeezoutbatterijen opslaan? Hoeveel energie hebben ze nodig als ze hele dagen op de motor moeten varen? Het plan is om bezoekers bij die vragen te betrekken.
Wiebe: “We bouwen de Noordzee vol met windmolens. Voor veel mensen een ver-van-mijn-bed-show. Wij willen de mogelijkheden van duurzame toepassingen dichtbij mensen brengen. Door onze bezoekers te vertellen over wat onze toepassingen opleveren en hoe ze werken.”
Het Wylde leren
Daarnaast werken Wiebe en Suzan samen met stichting het Wylde Leren. Zij organiseren avontuurlijke en tegelijk educatieve reizen van een aantal weken voor scholieren onder schooltijd. Wiebe: “Ik vind het belangrijk om te laten zien dat je helemaal niet ver weg hoeft voor het avontuur. En dus is een reis op dit CO2-neutraal schip door de Nederlandse wateren voor de scholieren een optie die ze kunnen kiezen. We gaan met de kinderen zeilen, en langs allerlei mooie duurzame initiatieven varen. En vanaf dit jaar kunnen we de kinderen ook leren over onze energiehuishouding.”
Het lijkt het schippersstel voor de wind te gaan. Maar dat is wel eens anders geweest. Wiebe: “Er zijn genoeg mensen geweest de afgelopen jaren die twijfelden aan onze ideeën. Maar ik ben blij dat we hebben doorgezet. Het avontuurlijke zit in ons DNA. We wonen in een bus, zijn getrouwd op zee. Ik ben ervan overtuigd dat we ook dit project nog lang interessant kunnen houden. Dat is misschien wel een les die ik mensen ook mee wil geven: blijf je eigen koers varen.”
Lees ook het verhaal van Sergio en Nina, die op een verduurzaamd woonschip wonen.
