Een Loesje-poster uit de jaren 80 zei het al: aan het einde van mijn geld, houd ik altijd een stuk maand over. Ongemerkt geven we meer uit dan we denken. Aan koffie en thee, aan dagelijkse boodschappen, maar ook aan spullen die toevallig in de uitverkoop zijn of onverwacht vanuit de etalage naar ons lonken. Om inzicht te krijgen in je uitgavenpatroon kan de Japanse Kakeibo methode je helpen. Maar je kan ook rigoureuzer te werk gaan en beslissen om niks nieuws meer te kopen: consuminderen. Dat deed Brecht van der Laan. Hij heeft inmiddels al vier maanden niks nieuws meer gekocht en het bevalt hem prima.
De donut economie
“Het begon ermee dat ik in november het VPRO-programma Tegenlicht zag over de donut economie. Daarin legt econoom Kate Raworth uit dat alle economische modellen gericht zijn op oneindige groei, terwijl dat in de natuur bijvoorbeeld niet bestaat,” vertelt Brecht van der Laan. In onze maatschappij staat vooruitgang gelijk aan oneindige groei. Als je naar de natuur kijkt, waar we een hoop van kunnen leren, groeit niets oneindig door. Iets dat wel oneindig doorgroeit, vernietigt z’n gastheer. In ons eigen lichaam noemen we dat kanker.
Consumentenpropaganda
We zijn met z’n allen ten prooi gevallen aan consumentenpropaganda: je moet nieuwe schoenen kopen, je hebt de laatste mode nodig, met dit drankje krijg je meer vrienden… De industrie is erop gericht dat de seizoenen korter en korter duren, zodat we meer en meer kopen. Om dit voor elkaar te krijgen, is er diepe exploitatie nodig van mensen aan de andere kant van de wereld, die vaak geen ander alternatief hebben in het leven. Bovendien overladen we de planeet met afval en het kost ons moeite om te zien dat we dit niet kunnen blijven doen.
Iedereen kan wat doen
Kate Raworth wijst ons erop dat we van winkelen niet gelukkig worden. Dat worden we wel van zaken als verbondenheid, saamhorigheid, respect en creativiteit. Daarom moeten er drastische veranderingen komen en daarvoor hoeven we niet te wachten tot er een grote leider opstaat die het voortouw neemt. Iedereen kan wat doen. Dus beperk de verspilling in je eigen huis, zie afval als een nieuwe grondstof en verzamel niet zoveel nieuwe spullen, maar ga juist consuminderen.
Niks nieuws meer kopen
Die laatste boodschap in de documentaire bracht Brecht in beweging. “Ik kan zelf iets doen,” bedacht hij en hij besloot in 2018 niks nieuws meer te kopen. “Je krijgt echt een andere kijk op spullen. Laatst bedachten we bijvoorbeeld dat de keuken een beetje oud werd en wel een upgrade kon gebruiken. Na een uur bedachten we toen: we doen het gewoon niet. De keuken is eigenlijk nog prima, dus waarom zouden we die weg doen? Als je weet dat je langer met je spullen moet doen, behandel je ze ook met meer respect. In plaats van dingen achteloos weg te gooien, kijk je of je ze nog kan repareren bijvoorbeeld. Of alleen een onderdeel vervangen.”
Tijd besparen
Brecht geeft aan dat hij behoorlijk wat tijd bespaart door drastisch te consuminderen. “Vroeger zag je bijvoorbeeld ergens uitverkoop en dan ging je toch even kijken. Nu hoeft dat niet meer, omdat je toch niks gaat kopen. Bovendien heb je minder keuzes, dus hoef je minder lang na te denken.”
Omdat Brecht al niet zo’n grote koopverslaving had, waren de ontwenningsverschijnselen voor hem en zijn gezin minimaal. “Wel ben ik me meer bewust geworden van ons consumentengedrag en kijk ik anders naar reclames. Dan ben ik blij dat ik daar niet meer aan mee hoef te doen.”
Tips om te consuminderen
Brecht is zich er van bewust dat consuminderen niet voor iedereen even makkelijk is. “Toch merk ik in mijn omgeving dat mijn actie mensen aan het denken zet. Dat vind ik al mooi. Voor de rest is mijn tip om gewoon te beginnen en er niet te zwaar aan te tillen. Ik zie het eerder als een experiment dan een keihard moeten. Als je moet, gaat het je tegenstaan, maar als je het ziet als een avontuur waar je iets van leert, dan wordt het ook leuk en houd je het langer vol. Verwonder je over de dingen die je tegenkomt en die je opvallen en kijk wat wel en niet bij jou past. Laat het doel niet zijn om de hele wereld te veranderen, maar laat het doel zijn om te zien wat je aan jezelf en je eigen gedrag kan veranderen.”
De redactie van hetkanWEL is deze hele maand aan het consuminderen. Elke dinsdag geven we tips en houden we je op de hoogte van onze vorderingen. Heb je nog tips voor ons? Laat het ons dan vooral weten.
11 gedachten over “Consuminderen challenge: een jaar niks nieuws meer”
Pingback: Uniek project: een tiny house huren in ruil voor vrijwilligerswerk - Wyke Potjer
Reacties zijn gesloten.