Texels boeren kweken zoutminnende aardappelen vanwege stijgende zeespiegel

DE WEEK IN VOEDSEL – Had u ook zo’n last van de regen deze week? Er leek geen einde aan te komen. De eerste twee dagen van food truck festival Rollende Keukens waren dan ook modderig, maar dat weerhield bezoekers niet. Nederlanders zijn geen suikerklontjes.

Het KNMI presenteerde deze week nieuwe klimaatscenario’s voor de rest van deze eeuw. Als het in 2050 twee dagen flink regent, zal er volgens het weerinstituut veel meer regen vallen dan nu, en ook zal het gemiddelde aantal dagen dat het vriest sterk afnemen.

Dat de productie van voedsel een belangrijke bijdrage levert aan de uitstoot van broeikasgassen weten we. Ook de gevolgen van global warming zijn bekend: mislukkende oogsten door droogte of juist hevige regenval. Het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) maakte begin april bekend dat de oogsten van sommige gewassen in 2030 met 2% zullen afnemen, terwijl de vraag naar voedsel juist elk jaar toeneemt.

Toch zijn er in de Verenigde Staten politici die klimaatverandering niet willen erkennen en onderzoeken als deze willen negeren. De klimaatverandering is in de VS de komende tijd onderwerp van politiek getouwtrek. Dit terwijl de Amerikanen zelf ook al last hebben van ‘severe weather’. Zo zoefde deze week over het pas opgeleefde oliestaatje North Dakota een kleine orkaan. En in de bergen van Colorado zorgde smeltende sneeuw voor hevige regenval en overstromingen.

Terug naar voedsel – het weer fascineert ons nogal, merkt u, maar we hebben het natuurlijk over eten. Nog een voorspelling van het KNMI is dat de zeespiegel sneller stijgt dan eerder werd gedacht. In 2050 zal de zeespiegel met 40 centimeter zijn gestegen. Op Texel wordt daarom geëxperimenteerd met aardappelen en groenten die zout water tolereren.

Zoutwaterpiepers zijn nodig om het steeds zouter wordende oppervlaktewater te kunnen weerstaan. Het moet maar eens afgelopen zijn met onze ‘verslaving aan zoetwater’. Het telen van gewassen met zout water lukt op het Zilt Proefbedrijf tot nu toe best aardig, ‘zolang je maar de juiste rassen weet te vinden’, vertelde de boer aan de Volkskrant.

Het blijft een fascinerend gegeven. Meer dan een miljard mensen heeft honger en meer dan een miljard mensen kampt met overgewicht. Over die paradox schreef de Amerikaanse journalist en wetenschapper Raj Patel in 2007 een onderzoekend boek. In de nieuwste editie van het Amerikaanse (papieren)tijdschrift Lucky Peach zegt Patel dat we af moeten van landbouw die bijdraagt aan klimaatverandering. ‘Het soort landbouw dat afhankelijk is van onbeperkte hoeveelheden water en onbeperkte hoeveelheden mest is niet oké in de eenentwintigste eeuw.’

We gaan inefficiënt om met de beschikbare grond en gewassen, vindt Patel. Het verbouwen van mais voor brandstof en om dieren te voeden, lijkt hem een slechte manier om land te gebruiken. ‘We’re growing food now to turn into ethanol to power our cars. There is something morally wrong about using the fruits of the soil not to eat, but to set on fire.’ Treffende woorden.

Intussen is in Nederland de zon gewoon weer gaan schijnen. We sluiten daarom af met een positief punt uit de klimaatvoorspellingen: onze energierekeningen zullen de komende jaren minder hoog zijn. En dat is natuurlijk ook weer gunstig voor de uitstoot van broeikasgassen. Mits u van plan bent airconditioning aan te schaffen, natuurlijk.

Van de zoutwaterpiepers uit Texel is ook een filmpje beschikbaar:

Joris Lohman (@jorislohman) en Felicia Alberding (@alberding) van de Youth Food Movement geven wekelijks een overzicht van wat er speelt in de wereld van voedsel en landbouw. Youth Food Movement is een jongerenbeweging die zich inzet voor een eerlijker en gezonder voedselsysteem.

Dit artikel maakt onderdeel uit van het dossier ‘De Week in Voedsel’ en is eerder gepubliceerd in Trouw.