Dit is waarom een gezonde bodem van levensbelang is

Waar komt jouw eten eigenlijk vandaan? En hoe is het geproduceerd? Dat zijn best lastige vragen als je boodschappen doet. In de supermarkt zie je soms uit welk land een product komt. En kies je voor producten met een biologisch of fair trade keurmerk, heb je al iets meer informatie. Maar voor je eigen gezondheid én die van de planeet is het belangrijk om te weten hoe je eten is verbouwd. Waarom dit is, vroegen we aan Paul Kortekaas van Triodos Bank.

Een ander voedselsysteem

Paul Kortekaas weet alles over landbouw en voeding. In een ver verleden werkte hij op een boerderij, tot hij inzag dat ons voedselsysteem – gedreven door schaalvergroting en efficiëntie – niet houdbaar was voor de toekomst. Het uitputten van de bodem leidt tot producten met een lage voedingswaarde en gaat ten koste van de gezondheid van mensen en de biodiversiteit. Om dit te veranderen, besloot Paul het roer om te gooien en zich te richten op een duurzaam en toekomstbestendig voedselsysteem. Eentje waarbij de natuur centraal staat. Inmiddels werkt hij bij Triodos Bank waar hij boeren ondersteunt die met de natuur samenwerken in plaats van ten koste ervan, met kennis, netwerk en financiering.

Gezonde mensen op een gezonde planeet

Paul vertelt: “We zetten ons bij Triodos Bank in voor een voedselsysteem dat bijdraagt aan gezonde mensen op een gezonde planeet.  Dit doen we door in te zetten op kortere ketens die geen schade veroorzaken aan milieu, bodem en biodiversiteit. En waarbij iedereen die actief meewerkt in de keten een eerlijk loon ontvangt. Zo dragen we bij aan veerkrachtige ecosystemen waarin de natuur en de mens in balans zijn.”

“Als we de wereldbevolking over 20 jaar nog steeds willen voeden, moeten we het systeem veranderen.”

Het huidige systeem is failliet

Het voedselsysteem dat we nu hebben, werkt niet meer. We putten het land uit, door te willen voldoen aan de enorme vraag naar veel en goedkope voeding. Paul ziet de gevolgen: “Het resultaat is dat we op enorme schaal gewassen verbouwen, grote hoeveelheden kunstmest en bestrijdingsmiddelen gebruiken én vaak één gewas tegelijkertijd verbouwen (monocultuur). Daarnaast ontvangen boeren niet de prijs die ze zouden moeten krijgen voor hun producten. Als we de wereldbevolking over 20 jaar nog steeds willen voeden, moeten we het systeem veranderen en nu al nadenken over hóe we dat kunnen doen. En daar naar handelen.”

Doe mee aan verandering van het voedselsysteem bij Triodos Bank
Triodos Bank pleit al jaren voor een systeem dat geen schade veroorzaakt aan het milieu, de bodem of de biodiversiteit. We financieren initiatieven die dit willen realiseren met het spaar- en beleggingsgeld van onze klanten. Denk aan biologische winkels en restaurants, maar ook biologisch werkende boeren, voedselverwerkende bedrijven en groothandels. Ben jij nieuwsgierig naar duurzaam beleggen? Triodos Groenfonds is het groenste beleggingsfonds van Nederland, waarmee je onder meer investeert in biologische landbouw. Ontdek meer over beginnen met groen beleggen.

De bodem bepaalt

Op een arme, uitgeputte bodem groeien geen gezonde gewassen. Daarom zou de bodem het uitgangspunt moeten zijn voor alles wat we verbouwen of produceren.“Een gezonde bodem bevat genoeg bodemdiertjes zoals regenwormen, kevers en pissebedden, maar ook schimmels en bacteriën” legt Paul uit. “Bodemdiertjes eten de resten van dode planten en dieren op. Schimmels en bacteriën breken wat overblijft af tot voedingsstoffen voorplanten.”

Het bodemleven zorgt er daardoor voor dat planten kunnen uitgroeien tot gezonde gewassen, niet de mens. “We proberen de natuur naar onze hand te zetten, bouwen kassen en gebruiken chemische bestrijdingsmiddelen. Maar daarmee maken we ook heel veel kapot, want de natuur is zelf heel efficiënt georganiseerd. Planten halen hun levenskracht en voedingsstoffen uit een gezonde bodem en dat heeft ook weer invloed op de gezondheid van de mens. Direct, door het eten van plantaardige producten, of indirect, door het eten van dierlijke producten die zich hebben gevoed met planten”.

“We proberen de natuur naar onze hand te zetten, bouwen kassen en gebruiken chemische bestrijdingsmiddelen. Maar daarmee maken we ook heel veel kapot, want de natuur is zelf heel efficiënt georganiseerd.”

Geen kunstmest en bestrijdingsmiddelen

Om de bodem gezond te krijgen, moeten we stoppen met kunstmest en bestrijdingsmiddelen. Paul: “Als je bedenkt dat we nog steeds sporen van bestrijdingsmiddelen in de bodem terugvinden die we in de jaren 70 gebruikten, zet dat wel aan tot nadenken. Ze stapelen zich op in de natuur en zijn moeilijk af te breken.”

Tips voor gezonde voeding

De bodem waar jouw eten in groeit is dus van levensbelang. Van biologische of biodynamische producten weten we dat ze verbouwd zijn in een gezonde bodem. Je herkent biologische producten in de supermarkt aan het Bio- of Eko-keurmerk. Biodynamische producten hebben een Demeter keurmerk. Daarnaast kun je er ook voor kiezen om je groenten, fruit, vlees, eieren of melk direct bij een biologische boer te kopen. Of een maaltijdbox, samengesteld uit producten van lokale, biologische boeren, bij je thuis te laten bezorgen.

Doe je mee aan de Anders Eten Maand?

Wil je meer weten over gezonde voeding. Voor jou en voor de planeet? Schrijf je dan in voor de Anders Eten Maand. Tijdens de Anders Eten Maand delen we van 1 tot en met 31 oktober via een speciale nieuwsbrief elke week informatie en interviews met inspirerende gamechangers in de voedingsindustrie. Denk aan boeren, producenten van duurzame voedingsmiddelen, influencers, koks en ‘gewone’ mensen die het roer omgooiden. We volgen de laatste trends en vernieuwende ontwikkelingen, delen interessante weetjes en testen zelfs je kennis. Maar we organiseren ook een masterclass en verschillende workshops en maken een online magazine. Inschrijven is gratis en de speciale nieuwsbrief stopt automatisch aan het einde van de maand.

Over de schrijver