Dorre, droge eilanden worden weer groen door Nederlands fringefarm initiatief

“Omdat natuur onder goede condities uit zichzelf leven creëert en zorgt voor een steeds rijker en productiever landschap, wil ik Malta en Gozo helpen de mens-natuur relatie te herstellen”, aldus landschapsontwikkelaar Jos Willemsen. De Nederlander gaat via zogenaamde randerijen, fringefarms, de droge eilanden Gozo en Malta groener maken. Letterlijk en figuurlijk. Een idee, waarvoor Willemsen een startsubsidie ontving van Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. Een idee dat ook op andere locaties in de wereld vitaliteit kan brengen.

Droogte en armoede
De eilanden Malta en Gozo kampen met ernstige droogte, waardoor het voor plaatselijke boeren steeds moeilijker wordt het hoofd boven water te houden. Willemsen: “In de grensgebieden tussen het agrarische en het natuurlandschap wil ik in samenwerking met de boeren randerijen (fringefarms) ontwikkelen en zo een natuurlijkere overgang creëren tussen gebieden die elkaar nu kunnen tegenwerken.”

Groen trekt regen
Via de randerijen richten we ons op het vitaliseren van het leven op de eilanden en werken we in fases naar vergroening. We herstellen de biomassa en de biodiversiteit waardoor CO2 en water kan worden vastgelegd. En door het groen dat we creëren, ontstaat uiteindelijk een koeler microklimaat dat regen aantrekt in plaats van afstoot. En dat is waar het allemaal om te doen is.”

Toerisme en bioproducten
“Het uiteindelijke doel, meer bebossing, levert de boeren de eerste jaren niet veel op. Maar via ecotoerisme en bijvoorbeeld lokale kwaliteitsproducten krijgen de boeren een economische prikkel. Zo kan stap voor stap gewerkt worden aan het herstel van het microklimaat en het ontstaan van een landschap dat rijker wordt als ecosysteem én als verdienmodel. De natuur wordt vitaler, de boeren krijgen een meer onafhankelijke positie ten opzichte van de wereldmarkt en ook voor andere burgers ontstaat een ondernemersklimaat in de ‘groene randen’.”

Optimize the impact
“Met deze benadering ontwikkelen de boeren zich tot eco-effectief ondernemer en maken van zichzelf in feite een ‘nuttige soort’. Het hele ecosysteem werkt mee aan de opbouw van de bedrijfsvoering. Natuurbeheer  richt zich momenteel vooral op ‘minimizing the impact’. Iets dat weliswaar minder schade oplevert, maar nog steeds schade aanricht aan ecosystemen. Met de randerijen draaien we dit om. We zijn gericht op ‘optimizing the impact’ en over ‘teaming with life’ waardoor het systeem als geheel steeds ‘rijker’ wordt.”

Lokaal team
Willemsen die al jaren regelmatig naar de eilanden afreist, heeft inmiddels een mooi team samengesteld dat aan zijn concept meewerkt. “We kijken momenteel welke juridische, culturele en economische obstakels te nemen zijn om medewerking te krijgen van de boeren en de plaatselijke politiek. Ik werk onder meer samen met het Malta Organic Agriculture Movement en ook is het ministerie (Eco Gozo) positief.”

Show don’t tell
“Goed nieuws is dat op Gozo een boer bereid is 3 tot 4 hectare land voor het project in te zetten. Dit land kan dienen als pilotproject en voorbeeld voor landbouw die in elke fase voedsel en betere condities creëert. Ook wil ik een aantal eco lodges laten bouwen. In het kader van show don’t tell, uitermate gunstig voor het project.”

Alles werkt
Willemsens concept gaat uit van de visie dat alles wat leeft ‘werkt’. En dat in natuurlijke systemen stap voor stap betere condities ontstaan voor de volgende fase/teelt. Door het benutten van principes als fotosynthese, voedselketens, successie en dynamiek wordt het landschap steeds rijker. Rijker als ecosysteem en als verdienmodel.

Gastbijdrage van Fook Hali. 

Infolinks:
www.jwlp.nl/nl/projectdetail/12-fringefarm-malta-gozo/
www.tamena-gozo.com/
www.jwlp.nl/nl/agenda/
www.facebook.com/fringefarm.Malta.Gozo