Deze groene trends kwamen naar voren op Duurzame Dinsdag

Thee van Nederlandse bodem, granola van afgekeurde bananen, een groene muur die water opvangt en koelte biedt, bio-based materialen om de natuur te herstellen, gewichtloze zonnepanelen of sociaal tuinieren; deze projecten zijn slechts een selectie van de 414 initiatieven die de staatssecretaris van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat op Duurzame Dinsdag ontving. Om te laten zien wat voor rijkdom aan initiatieven er is die Nederland mooier maken, maar ook om met de politiek in gesprek te gaan over de stappen die nu gezet moeten worden om onze planeet leefbaar te houden. Voor huidige en toekomstige generaties.

Duurzame Dinsdag

De eerste dinsdag van september is Duurzame Dinsdag, de Prinsjesdag van de duurzaamheid. Traditiegetrouw leest de nummer 1 uit de Duurzame 100 van Trouw – dit jaar was dat Werner Schouten van de Jonge Klimaatbeweging – de duurzame troonrede voor en neemt de staatssecretaris van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat – de heer Steven van Weyenberg – een koffer vol duurzame ideeën en initiatieven uit de samenleving in ontvangst.

414 inzendingen

In de koffer zaten dit jaar 414 inzendingen die niet alleen kans maakten op een prijs, maar ook aan de politiek laten zien wat er gebeurt in de samenleving. Elk jaar analyseren Ineke van Zanten en Rinske van Noortwijk van Stichting Greenwish deze inzendingen en schrijven er een trendrapport over. En wat blijkt uit vorige jaren? Wat zij nu zien, is over een paar jaar ‘mainstream’.

Dit jaar kwamen ze tot de conclusie dat alle initiatieven bij willen dragen aan het herstellen van een balans; met de natuur en met elkaar. De constante focus op economische groei is – voor mensen die een toekomst op een leefbare planeet voor ogen hebben – echt een gepasseerd station. Het is tijd voor radicale verandering.

Het ontstaan van communities

Wat verder opviel aan de inzendingen van dit jaar, was dat mensen op allerlei thema’s in actie komen om de balans te herstellen. Er ontstaan communities die samen afval opruimen, experimenteren met nieuwe woonvormen, demonstreren tegen plastic verpakkingen of juist voor het ‘Right to Repair’ van apparaten met een stekker. Daarnaast werken steeds meer initiatieven aan een circulaire economie, waarbij het afval van de één een grondstof is voor de ander, maar ook aan oplossingen om klimaatverandering tegen te gaan en de biodiversiteit te beschermen. Of nog beter; te vergroten.

Miljoenen bananen uit de vuilnisbak

Een mooi voorbeeld is SUNT, een van de bedrijven dat in de prijzen viel. Het bedrijf redt miljoenen bananen uit de vuilnisbak van de havens in de Benelux, die niet ‘mooi’ genoeg om in de supermarkt te kunnen verkopen. Om deze onnodige verspilling tegen te gaan, maakt SUNT er pulp van als ingredient voor bananenbrood en granola. De bananenpulp, die overblijft, verkopen ze aan andere bedrijven. Ze staan overigens ook aan de wieg van SUPER-markt, de pop-up shop waar we gisteren over schreven.

Vrijwillig in de tuin van een ander

Een ander voorbeeld is het project Sociaal Tuinieren. Zij matchen vrijwilligers en ouderen en kwetsbare mensen, die zelf hun tuin niet (meer) kunnen opknappen of onderhouden. De vrijwilligers wieden, snoeien, rooien en verwijderen tegels. En ze planten nieuw, onderhoudsarm en eco-vriendelijk groen in de tuin. Zo werkt Sociaal Tuinieren aan het doorbreken van sociaal isolement en draagt de organisatie bij aan groene, klimaatbestendige wijken vol biodiversiteit.

Lichtgewicht zonnepanelen

Solarge maakt lichtgewicht zonnepanelen voor daken zonder draagkracht, waardoor er ineens 100 km2 aan dak beschikbaar komt om duurzame energie op te wekken.

Dit zijn slechts drie van de voorbeelden, maar als je alle initiatieven en ideeën bij elkaar ziet staan (we raden je aan om het hele rapport te lezen), krijg je bijna het gevoel dat het wel goedkomt met duurzaamheid in Nederland. Met de nadruk op bijna.

De duurzame troonrede

We hebben namelijk nog een lange weg te gaan. Naast alle mooie en hoopvolle initiatieven, die gaan over verbinding en balans, schudde de Duurzame Troonrede van Werner Schouten iedereen behoorlijk wakker. Werner Schouten was namelijk boos. Met een goede reden. Hij ziet dat de toekomst van jonge generaties wordt ‘gestolen’. Zijn verhaal begon zo: “Ik verwacht er nog te zijn in 2100. Kunt u zich voorstellen hoe ik in 2100 leef?”

Met de voorbeelden die hij gaf, was het niet zo moeilijk om je voor te stellen hoe leven in het jaar 2100 zal zijn als de voorspellingen van het IPCC uitkomen en het 3 graden warmer is op aarde. Denk aan extreme hitte, oorlog en klimaatvluchtelingen. Werner pleitte daarom voor generatiegerechtigheid, waarbij een leefbare toekomst voor jonge generaties een “niet inwisselbaar, on-onderhandelbaar uitgangspunt is in alle vormen van beleid.” En dat is naast alle hoopvolle initiatieven, de belangrijkste boodschap aan de politiek.

Over de schrijver