Wat is duurzamer: een echte kerstboom of een kunstboom?

Ná Sinterklaas komt voor velen van ons de kerstboom in beeld en dus zien we al weer bijna een week mensen met kerstbomen sjouwen. Super gezellig natuurlijk zo’n boom in huis, maar het leidt straks (na kerst) ook weer tot bergen kerstbomen die op de stoep opgestapeld liggen te wachten op het grofvuil en zo de verbrandingsoven ingaan. Helemaal geen kerstboom dan? Of toch een kunstboom, die je na de kerst op zolder kan parkeren? We zoeken uit wat het meest duurzame alternatief is.

Een echte kerstboom of een kunstboom

Duurzaamheidsblog Duurzaamthuis zocht uit dat een echte kerstboom zo’n 3 kilo CO2-uitstoot veroorzaakt bij het proces van kweken, transporteren en uiteindelijk verbranden. Volgens experts is dat bij de productie van een plastic boom van bijna twee meter hoog al 40 kilo. Dat zou betekenen dat een kunstboom alleen duurzamer is als je ‘m minimaal dertien jaar gebruikt, al verschillen die cijfers:

• De Britse krant The Guardian zwakt dat wat af en heeft het over minimaal tien jaar, afhankelijk van de materialen die voor de kunstboom worden gebruikt.
• Terwijl de New York Times schrijft dat je een kunstboom minstens 20 jaar moet gebruiken, voordat je de impact ervan op het milieu hebt gecompenseerd.
• Sanne Janssen van Milieu Centraal zei bij RTL Nieuws dat de milieu-impact van een kunstboom pas gelijk komt te staan met een echte boom als je er heel erg lang meedoet. En wat is dan heel erg lang? In ieder geval tussen de zes en tien jaar. Dat is dus een voorzichtige schatting als je het vergelijkt met bovenstaande beweringen.
• Milieudefensie neemt een grote bandbreedte en heeft het over 9 tot 17 jaar.

Tweedehands kunstboom

Hoe het ook zij, bij het gebruik van een kunstboom is more echt more, oftewel: hoe langer je met een kunstboom doet, hoe beter het uiteindelijk is voor het milieu. Kies er daarom dus eentje van kwaliteit, die lang mee kan of (nog beter) koop een tweedehands kunstboom. Voor een kunstboom geldt dat het grootste deel (twee derde) van de CO2-uitstoot wordt veroorzaakt door het plastic waar de boom uit bestaat. Als je dus kiest voor een boom die gemaakt is van gerecyclede materialen of voor een tweedehandsboom, dan heb je al winst en is de uitstoot van je kunstboom al lager. Dan maakt het natuurlijk ook uit waar je die kunstboom haalt: hoe meer kilometers je ervoor moet rijden, hoe meer uitstoot. Datzelfde geldt trouwens voor een echte boom: kies er eentje die lokaal wordt gekweekt en een kluit heeft. Dan kan de boom daarna eventueel weer terug de grond in en kan je ‘m volgend jaar nog een keer gebruiken. 

Huur of adopteer een kerstboom

Meestal kopen we een kerstboom om ‘m een paar weken later (uiterlijk met Driekoningen, op 6 januari) weer af te danken. Dat kan op twee manieren: of we steken er zelf de fik in met de traditionele nieuwjaarvuren, waarbij een hoop CO2 vrij komt. Of we geven de boom mee aan de gemeente en dan is het afhankelijk van die gemeente wat ermee gebeurt. Zo kunnen de opgehaalde bomen verwerkt worden tot biomassa waarmee stroom opgewekt wordt. Of er kan compost gemaakt worden van de verbrande bomen. Maar als je het echt duurzaam wil aanpakken, dan adopteer je een biologische kerstboom. Deze wordt in januari weer terug geplant en omdat elke boom een uniek nummer heeft, krijg je het jaar daarop weer dezelfde boom mee naar huis. Dan kan je toch een band opbouwen, dat is ook fijn.

Een adoptieboom kan tot wel 5 keer opnieuw gebruikt worden. Adoptie is trouwens alleen een duurzame optie als je (zie de opmerking hierboven) niet heel ver met de auto moet rijden om de boom op te halen en weer terug te brengen. Bij BeterBoompje regelen ze het zo dat er pickup-points door heel Nederland zijn, waar je de kerstboom na de kerst ook weer kan afleveren. Na het inleveren wordt de boom weer terug geplant. Ook dit is alleen een duurzame optie als je voor het boompje niet heel veel kilometers hoeft te maken, want als je er een half uur voor moet rijden, vervliegt de klimaatwinst weer… Je kan de kerstboom (met kluit) natuurlijk ook in je eigen achtertuin planten: zorg ervoor dat je boom een grote kluit heeft, in een ruime pot staat, niet bij de verwarming en veel water krijgt. Dan is de kans groter dat ie het overleeft.

DIY: maak zelf een alternatieve kerstboom

Je kan deze hele kerstboom/kunstboom discussie natuurlijk ook aan je voorbij laten gaan en kiezen voor géén boom. Dat is vooralsnog de meest duurzame optie, maar misschien niet heel kerstig. Dan is het misschien een idee om je eigen boom te maken. Pinterest staat vol met DIY ideeën, waarbij je een boom kan maken van stapels boeken, glazen potten met lichtjes erin, oude wijnflessen, beschreven bladzijden uit een boek (beetje zonde misschien) of -de meest gebruikte misschien wel- lichtjes op de muur in de vorm van een kerstboom. Dan moet je er natuurlijk wel voor zorgen dat je een lichtsnoer met led-lampjes hebt (zeker niet als je de boom de hele nacht gezellig aan laat). 

Een kerstboom aan de muur

Als je niet zo do-it-yourselferig bent (of gewoon geen tijd hebt), kan je er natuurlijk ook voor kiezen om voor een ander alternatief te kiezen. Zo zijn wij fan van de tiny tree met gezellige lichtjes van de Arnhemse ontwerper Suseela Gorter: die kan je als wandkleed op de muur hangen, makkelijk oprollen na de kerst en volgend jaar weer ophangen.. Zij noemt een kerstboom een regelrechte ramp voor de natuur en ontwierp daarom een alternatief. “Het besef kwam een paar jaar geleden, toen ik na de feestdagen overal op straat kerstbomen zag liggen. Wat ondankbaar, dacht ik: je versiert een boom, viert er kerst mee en gooit het dan weg.”

Een ander alternatief is een poster van No Denneboom. Voor elke poster die verkocht wordt, wordt een boom geplant. Dat kan je overigens ook zelf doen natuurlijk: een boom planten ter compensatie van de 2,5 miljoen kerstbomen die er jaarlijks in Nederland worden omgehakt. Of sowieso omdat er veel meer bomen bij moeten. Dan kan bijvoorbeeld via Just Diggit, Meer bomen nu of Trees for all.

Samengevat

• Wil je een kunstboom? Gebruik deze dan heeeeeeel erg lang en kies voor een kwalitatief exemplaar, bij voorkeur van gerecyclede materialen of tweedehands.
• Hergebruik je echte kerstboom door hem na de kerst weer terug in de tuin te planten.
• Wil je ‘m toch kwijt? Verbrand de boom dan niet na afloop, maar zorg ervoor dat hij bij het compostafval belandt of door de gemeente verwerkt wordt.
• Huur of adopteer een kerstboom. Dat kan bijvoorbeeld via adopteereenkerstboom.nl of via huureenkerstboom.nu of via Beter boompje
• Maak zelf een boom. Het internet staat vol inspirerende voorbeelden. Gebruik ledlampjes als kerstverlichting
• Als je zelf geen zin hebt om te knutselen, kan je ook kiezen voor een sfeervol wandkleed met verlichte kerstboom
• Compenseer je kerstboom door bomen te (laten) planten (want we kunnen niet genoeg bomen hebben)
• En last, but zeker niet least: geniet van alle gezelligheid! En weet: na kerst worden de dagen weer langer 🙂

Heb jij een alternatief idee voor een duurzame kerstversiering? Laat het ons dan vooral weten door hieronder een bericht achter te laten. Lees hier hoe duurzaam kaarsen zijn.