In Duitsland verliest kolenstroom het van zon en wind

De CO2 uitstoot van de Duitse elektriciteitsproductie neemt af en is ondertussen op het laagste niveau sinds 1990. Vervuilende kolencentrales worden uitgeschakeld omdat er goedkopere en schone stroom uit groene bronnen beschikbaar is. Oftewel: de Energiewende is in Duitsland goed op stoom.

[adrotate banner=”35”]

Een aantal jaren geleden lachten veel mensen nog om Angela Merkel die kerncentrales wilde sluiten en in groene stroomproductie wilde investeren. Sceptici claimden dat vooral kolencentrales meer stroom zouden gaan leveren. Het gat dat sluiting van kerncentrales zouden achterlaten zou gevuld worden met goedkope kolenstroom en niet met dure groene stroom.

Deze sceptische geluiden worden nu gelogenstraft door cijfers die recent werden gepubliceerd door Agora, aan kennisinstituut op het terrein van schone energie. Want terwijl de hoeveelheid opgewekte groene stroom blijft groeien, daalt de hoeveelheid kolenstroom, ook absoluut.

Een paar cijfers:

• In 2014 waren groene energiebronnen zoals zon, wind, biomassa en water voor het eerst de grootste leveranciers van elektriciteit. Deze leverden afgelopen jaar 27,3% van de Duitse elektriciteitsbehoefte en zetten daarmee bruinkool als belangrijkste energiebron op de tweede plaats.
• De totale elektriciteitsconsumptie daalde met 3,8% een teken dat investeringen in energiebesparing hun vruchten begonnen af te werpen.
• Steenkolen werden steeds minder ingezet afgelopen jaar. De stroomproductie van deze vervuilende bron was op het een-na-laagste niveau sinds 1990.
• Gascentrales werden door goedkope stroom uit groene bronnen uit de markt gedrukt en steeds minder gebruikt.
• Samen met een zachte winter zorgden deze ontwikkelingen voor een forse afname van de CO2 uitstoot in de stroomproductie. Die ligt nu op het laagste niveau sinds 1990.

Het jaar 2014 lijkt een kanteljaar te zijn. In 2013 was er namelijk nog wel sprake van een gelijktijdige groei van groene stroom én de CO2 uitstoot. Dit werd door experts de “Energiewende Paradox” genoemd. Volgens Dr. Patrick Graichen, directeur van Agora Energiewende, is deze trend nu gebroken:

“In 2013 zagen we nog steeds een toename van CO2 uitstoot tegelijk met de groei van hernieuwbare bronnen. We noemden dit de Energiewende Paradox. Vandaag kunnen we zeggen dat deze is gebroken: energie afkomstig van hernieuwbare bronnen blijft groeien, terwijl CO2 uitstoot weer afneemt.”

Dat het totale stroomverbruik daalt met 3,8% is ook opmerkelijk. Tot nu was stroomverbruik duidelijk gekoppeld aan de economische situatie. Ging het goed met de economie dan steeg het stroomverbruik en het daalde weer in slechte tijden. Maar ondanks dat 2014 voor Duitsland een goed economisch jaar was, daalde het elektriciteitsgebruik toch. Agora stelt daarom dat de groei van welvaart en stroomverbruik van elkaar ontkoppelt raakt.

Overigens is er niet alleen goed nieuws te melden. Hoewel bruinkool ondertussen op de tweede plek staat, blijft het een belangrijke energiebron in Duitsland. Er is nauwelijks een afname in het gebruik van deze bron, terwijl verbranding van bruinkool een hogere CO2 uitstoot geeft dan van steenkool of gas. Tussen 2010 en 2013 groeide de totale stroomproductie uit bruinkool, en nam licht af in 2014.

Door alle ontwikkelingen dalen de elektriciteitsprijzen langzamerhand in Duitsland. Dit zorgde in 2014 voor een groei in de export van elektriciteit naar omliggende landen, waaronder Nederland. In ons land moesten zelfs energiecentrales afgekoppeld worden vanwege de goedkope Duitse stroom. Agora verwacht dat energiebedrijven in 2015 de lagere stroomprijs ook gaan doorberekenen aan consumenten, wat dus lagere energierekeningen gaat opleveren.

Agora rekent ook af met een ander veelgehoord bezwaar tegen groene stroom: het zou de stabiliteit van het elektriciteitsnetwerk ondermijnen. Windmolens en zonnepanelen leveren namelijk onregelmatig stroom. Het opvangen van grote pieken en dalen in de totale stroomproductie zou daardoor veel ingewikkelder en dus duurder worden. Tot nu toe kan het Duitse energienetwerk de groei van groene stroom prima aan met relatief eenvoudige aanpassingen. Dr. Graichen:

Het toont aan dat ook een systeem met veel wind- en zonne-energie technologisch gezien te hanteren is.

Met voortgaande groei van groene stroomproductie zijn er wel “enkele” aanpassingen nodig, aldus de directeur van Agora.

Bron: Agora