Eten waar je de 100 mee kan halen: pompoenpitolie

Pompoenpitolie ondersteunt op vele manieren de vitaliteit en past dus uitstekend in het rijtje van etenswaren waar je gezonder en ouder mee kunt worden. Kürbiskernöl noemen de Duitsers en Oostenrijkers het.  De eigenschappen die zij eraan toeschrijven grenzen aan het wonderbaarlijke: ontstekingsremmend, cholesterolverlagend, fantastisch voor hart en bloedvaten. Ook op de blaas, lever, nieren en prostaat oefent het een heilzame invloed uit. Het verdrijft wormen, verzacht spierkrampen,  verlicht hernia. Verder helpt het tegen rimpels, striae en huidveroudering. Pompoenpitolie versterkt het immuunsysteem. Dankzij het gehalte aan arginine zorgt de olie waarschijnlijk ook voor langere en intensere orgasmes. Pompoenpitolie is nog lekker ook! Het nootachtige aroma smaakt prima in salades en bij rundvlees. Oostenrijkers doen het zelfs in hun vanilleijs.

Lees ook: Eten waar je de 100 mee kan halen: Soja

Pompoenpitolie

Olie onttrekken aan geroosterde pompoenpitten doen ze  in de Oostenrijkse provincie Stiermarken (Steiermark) al zeker sinds 1697 (eerste vermelding). Je moet de pitten roosteren om het eiwit in de zaden te scheiden van de olie. ‘Echte Steirische’ wordt dan ook beschouwd als een keurmerk. In Stiermarken beschouwt men de olie als typerend voor de streek en de productie geldt zelfs als beschermd cultuurgoed. Het nootachtige, pittig-zoete aroma is, naast wonderbaarlijk gezond, ook erg lekker. Stiermarkers mengen het met appelazijn voor een heerlijke dressing. Je kunt het ook mengen met honing of olijfolie. Oostenrijkers doen graag wat druppels ervan in hun  pompoensoep.

Gezonde eigenschappen pompoenpitolie

Veel van de gezonde eigenschappen zijn ontleend aan de volksgeneeskunde en de traditie, maar er zijn inmiddels ook onderzoeken die deze claims ondersteunen. Zo werd het toegediend bij ratten met een beginstadium van hyperplasie. Dat is een goedaardige, maar hinderlijke vergroting van de prostaat waar ook veel oudere mannen aan lijden.  De prostaten van de ratten bleken er wel bij te varen. In Zuid-Europa behoren mannetjes die op geroosterde pompoenpitten kauwen, al eeuwenlang bij het straatbeeld, vanwege hetzelfde effect.  Feit is dat in Slovenië, Hongarije en Kroatië, waar de olie veel wordt gebruikt, prostaatkanker een vrijwel onbekend fenomeen is.  Volgens een pilotstudie werkt de olie ook cholesterolverlagend op vrouwen in de menopauze.

Toepassingen pompoenpitolie

De selenium en vitamine E in de olie werken antioxidatief  en beschermen het lichaam tegen schadelijke zuurstofmoleculen, de zogenaamde vrije radicalen.  Het hoge gehalte aan linolzuur en plantensterolen werken cholesterolverlagend. Daarnaast werkt de olie ontstekingsremmend en wordt hij gebruikt in aanvullende therapieën bij reumatoïde artritis.  Het hoge gehalte aan meervoudig onverzadigde vetzuren werkt bloedvatverwijdend. Dit verklaart misschien het gunstige effect op de prostaat. Ook werkt de olie bloeddrukverlagend en voorkomt zo hart- en vaatziekten.

Lees ook: Waarom knoflook zo onwaarschijnlijk gezond is

Arginine

Vermeldenswaard is ook het bijzonder hoge gehalte aan arginine. Arginine heeft een krachtig positief effect op het immuunsysteem. Als mensen extra arginine krijgen, lopen ze minder kans op post-operatieve infecties. In de alvleesklier zorgt arginine voor de afscheiding van insuline. Uit onderzoek blijkt dat een verhoogde dosis  arginine zelfs voor langere en intensere orgasmes zorgt.  Arginine speelt verder een belangrijke rol bij de gezondheid van onze lever en een nog belangrijker rol bij de afbraak van ammoniak.

Nog meer effecten

De volks- en natuurgeneeskunde beweert dat pompoenpitolie ook helpt tegen aderverkalking, prostaataandoeningen, hoge bloeddruk, problemen met het legen van de blaas, blaasontstekingen, een ‘onrustige blaas’ en  problemen met de tussenwervelschijven zoals hernia, spierkrampen en nieraandoeningen. De olie schijnt ook wormen te verdrijven uit de ingewanden.

Cosmetica

We zijn er nog niet. In de cosmetica wordt de olie veel gebruikt als basis. Dit omdat het vele huidverzorgende eigenschappen bezit zoals vitamine A, E, en carotenoïde. Zonder deze olie zouden fabrikanten deze eigenschappen op een andere manier willen toevoegen.  De olie helpt tegen uitdroging, plooien en rimpels, een droge of gebarsten huis, huidveroudering en striae bij zwangerschap.

Culinair

Pompoenpitolie wordt in centraal en zuidoostelijk Europa veel gebruikt met rundvlees, salades, zure zult, soepen en nagerechten zoals ijs. Het mag niet worden verhit. Dan ontstaan oxidatieprocessen die de olie van extreem gezond, in ongezond veranderen. Daarom is het niet geschikt om in te braden of frituren.

Hoe maken ze het?

De olie wordt geperst uit geroosterde zaden. Het roosteren is nodig om de olie te scheiden van het eiwit. Gebruikt worden de ‘zachte’ zaden gebruikt van de Stiermarkense oliepompoen. Met gewone pompoenen kan ook,  maar dat geeft meer troep vanwege de houtige zaadomhulsels.  De Stiermarkense zaden hebben alleen een vliesje en daardoor kun je ze sneller verwerken. De overgebleven meelkoek wordt als veevoer aan varkens en koeien gegeven.

Dichromatisch

Pompoenpitolie is ook nog dichromatisch:  het verandert van tint naar gelang de dikte en het licht dat erop schijnt, variërend van mosgroen tot roodachtig fonkelend als er licht op schijnt. Gemengd met yoghurt wordt het zelfs heldergroen of ‘groen-goud’. Waarschijnlijk dankt de olie zijn dichromatische eigenschappen aan de bestanddelen magnesium en chlorofyl. Hierin lijkt het ook op bloedsuiker (hemoglobine). Bladgroen, bloedsuiker en pompoenpitolie hebben ook in hun samenstelling veel met elkaar gemeen.

Lees ook: 10 gezonde oliën voor in de keuken

Bronnen:

Nutrition research and practice, J Med Food, Naturwissenschaften (Springer)