Zo zorg je voor een gezonde bodem in je tuin: 5 tips

De bloemetjes bloeien, de lammetjes gaan naar buiten en de temperaturen stijgen. Het voorjaar is volop losgebroken. Voor veel mensen het favoriete seizoen en de hoogste tijd om aan de slag te gaan in de tuin. Ga jij de plantjes buiten zetten of ga je aan de slag in de moestuin? Zorg dan ook voor een gezondere bodem met deze 5 tips.

1. Houd je bodem bedekt

In het najaar en de winter hebben we de neiging om alle dorre bladeren, dode planten en takken op te ruimen. Dat ziet er lekker opgeruimd uit, maar voor je bodem is het beter om het te laten liggen: dood plantenmateriaal bedekt de bodem en dat heeft een paar voordelen. Je bodem droogt zo minder snel uit en bodemdieren, schimmels en bacteriën hebben meer voedsel, want die zijn juist dol op dood plantenmateriaal. Een actief bodemleven betekent een gezondere bodem. Al dit organische materiaal zal verteren en vormt een nutriëntrijke laag humus, waardoor je planten het hele jaar door extra goed zullen groeien.

2. Zorg voor diversiteit

Hoe diverser de planten in je tuin, hoe gezonder je bodem. De wisselwerking tussen planten en de bodem is ontzettend belangrijk. Elke plant werkt samen met andere planten, insecten en micro-organismen in de bodem. Zo zorgt een diversiteit aan planten dus ook voor meer variatie in nutriënten en mineralen. Die kunnen de planten vervolgens weer gebruiken als voeding. Deze diversiteit zorgt voor een mooie balans in je bodem en ziet er ook nog eens leuk uit.

3. Laat je bodem met rust

Je bodem aanharken, ploegen of omwoelen is eigenlijk zelden gezond. Daarmee verstoor je namelijk de natuurlijke bodemstructuur. Je bodemstructuur is een complex netwerk van micro-organismen, zand, klei en silt en organisch materiaal. Hoe meer je dat verstoort, hoe minder stabiel je bodem is waardoor de meeste planten ook minder goed zullen groeien. Juist die complexe structuur die zich vormt over de jaren heen is belangrijk voor je grond. Zo min mogelijk verstoren is dus eigenlijk het beste.

4. Gebruik natuurlijke mest

Mist jouw bodem een mooie, donkere humuslaag? Dan is je tuin misschien gebaat bij compost of natuurlijke mest. Het is goed om een aantal keer per jaar wat extra organisch materiaal toe te voegen om je bodem en de planten een boost geven. Dit kan bijvoorbeeld door mest of compost. HKW testte eerder al het wormenkrukje waarmee je zelf compost kan maken. Mocht je toch voor mest gaan, zorg er dan voor dat je natuurlijke mest gebruikt waar geen chemicaliën in zitten. Chemicaliën verstoren namelijk de balans in de bodem en zijn vaak moeilijk te verteren. Je eigen mest maken is trouwens ook mogelijk. Je kunt bijvoorbeeld koffiedik, bananenschillen en eierschalen blenden tot het een prutje vormt en dit vervolgens mengen met een beetje water en aan je planten geven. Let er wel op dat je biologische bananenschillen hebt, omdat die niet zo veel worden bespoten.

5. Maak je eigen plantenvoeding

Kunnen jouw plantjes en bodem wel een oppepper gebruiken? Dan kun je ook je eigen pokon maken, oftewel plantenvoeding. Dit is helemaal niet ingewikkeld en kan wonderen doen voor zowel potgrond als de bodem in je tuin. Dit is dus ook geschikt voor je binnenplanten. Met de volgende ingrediënten kun je direct een gezonde smoothie maken voor je planten aan de hand van wat je in huis hebt.  Let er wel op dat je niet te veel plantenvoeding geeft, eens per twee weken in je tuin bijvoorbeeld is meer dan genoeg. Voor je binnenplanten is eens in de maand al genoeg. Over de verhoudingen hoef je niet te veel na te denken, maar het is wel beter om je mix te verdunnen met water en goed variëren in je ingrediënten. Doe bijvoorbeeld ¼ van je mix en ¾ water. Hieronder geven we wat ingrediënten waarmee je direct je eigen pokon kan maken:

• Koffie: Geef je bodem eens wat koffie of koffiedik, dit is rijk aan kalium en magnesium. Doe dit zeker niet te vaak, want dan gaan je planten juist dood.
• Eierschalen:  Het water waarin je je eieren kookt kun je gebruiken in je mix , dat zit boordevol calcium. Als je eierschalen hebt kun je die ook verpulveren in kleine stukjes en toevoegen aan de mix of uitstrooien in je tuin. 
• Groene thee: thee bevat tannines, dat kan de groei van je planten bevorderen. Zorg er wel voor dat de thee niet te sterk is, laat het theezakje niet langer dan 1-2 minuten trekken en zorg vervolgens dat het water goed is afgekoeld.
• Kookvocht aardappels: het kookvocht van aardappelen bevat veel magnesium en fosfor. Bovendien zou dit ook kunnen helpen tegen onkruid en bladluis.
• Ander groen afval: ook ander groen afval kan je in water laten weken. Verschillende voedingsstoffen van je groente- en fruitafval kunnen je planten namelijk helpen groeien. Laat het echter niet te lang weken in verband met het rotten ervan, een dag is al genoeg. 

Heb jij nog andere tips een gezonde bodem? Of heb je een goed recept voor zelfgemaakte plantenvoeding of mest, deel het dan door hieronder een reactie achter te laten. Lees ook de tips van ecologisch tuinontwerpers Anne Wieggers voor duurzaam tuinieren.