Hoe zorg je ervoor dat je kinderen gezonde darmen hebben?

Over poep raak je nooit uitgesproken. Al is het alleen al omdat het zo veel zegt over je gezondheid. Een keurige drol in de vorm van een worstje waarbij je nauwelijks hoeft af te vegen, duidt op gezonde darmen. Alleen hebben we dat lang niet altijd. Wij als volwassenen niet en kinderen ook niet. Daarom kwam Nienke Gottenbos deze maand met een herziene versie van De poepdokter junior. Voor kinderen dus. Want hoe zorg je ervoor dat je kinderen gezonde darmen hebben? We spraken met haar.

“Darmen worden ook wel het tweede brein genoemd,” vertelt Nienke. “Dat komt omdat er een heel eigen zenuwstelsel om heen zit. Als bij kinderen de darmflora zich niet goed ontwikkelt, krijgen ze vaak ook emotionele klachten en zijn ze minder stabiel.”

Gezonde darmen bij kinderen

“Het kan bijvoorbeeld invloed hebben op de slaap en bij neuro-diverse kinderen (met adhd of op het autismespectrum)  worden de symptomen erger: gevoeligheid voor stress, overprikkeling, angst en woede kunnen allemaal sterker worden als de darmflora uit balans is.” Dit om aan te geven hoe belangrijk een gezonde darmflora is, misschien wel juist bij kinderen.

Hoe gaat het met de darmflora van onze kinderen is dan ook de vraag. “Niet zo goed,” antwoordt Nienke. “We hebben de afgelopen decennia niet heel goed voor onze darmen gezorgd. We eten ongezond en hebben tegelijkertijd meer stress en minder slaap, waardoor we nog minder aandacht aan ons eten besteden. Zo komen we in een spiraal naar beneden terecht.”

Herstellen van het microbioom

“Op persoonlijk niveau kan je daar op ingrijpen door te gaan sporten, anders te eten of naar een psycholoog te gaan,” zegt Nienke. “Een gezond microbioom (darmflora) van je kinderen begint eigenlijk al bij moeders die zwanger willen worden. Die periode plus de eerste vijf jaar van een kind is een belangrijke tijd voor het vormen van het microbioom.”

De slechte staat van ons darmflora zouden we binnen een generatie kunnen terugbrengen naar een goed niveau, al is twee of drie generaties realistischer. “Het heeft met zoveel zaken te maken: pesticiden, maar ook schoonmaakmiddelen ….”

De invloed van schoonmaakmiddelen op je darmen

“Ook biologische schoonmaakmiddelen zijn er vaak op gericht om bacteriën te doden waardoor onze huizen heel steriel worden. De natuur houdt niet van leegte, dus de eerste bacterie die dan komt, die wint. Er zijn geen andere kolonies die de boel in balans houden en dan is de kans groot dat je ziekteverwekkers krijgt.”

“Kinderen die op de boerderij opgroeien hebben bijvoorbeeld minder last van allergiën en eczeem, omdat ze met veel meer bacteriën en beestjes en modder opgroeien. Er zijn tegenwoordig ook schoonmaakmiddelen die werken met goede bacteriën waardoor je een gezondere kolonie in huis creëert.”

De invloed van pesticiden op je darmen

Bij pesticiden werkt het eigenlijk hetzelfde als bij schoonmaakmiddelen. “Ze zijn bedoeld om micro-oranismen dood te maken. En daar stoppen ze niet mee als ze in ons darmkanaal zitten. Er is een aantal soorten groente en fruit die heel heftig bespoten worden, dus die moet je echt biologisch kopen als je een gezonde darmflora wilt. Mensen staan daar echt te weinig bij stil.”

Lees ook: Deze groenten en fruitsoorten moet je echt biologisch eten

Veel groente en onbewerkt voedsel

“Het eten van groente is echt heel belangrijk: er zitten belangrijke voedingsstoffen in én vezels. En dat is dan weer belangrijk voor je darmflora.” Onder ongezond valt over het algemeen ook bewerkt voedsel: van bewerkte burgers (vlees of plantaardig) tot aan zakjes en potjes met sausjes en voorgesneden groente en fruit (want ook dat is bewerkt). Daarbij hanteert Nienke de 80 -20 regel: 80% van wat je eet moet gezond zijn en 20% niet.

“Het gaat om het grote geheel, dat er af en toe wat bij zit dat niet helemaal gezond is, zou geen stress moeten opleveren. Het geeft niet als je het niet redt, als de basis maar goed is. Maar als die basis niet optimaal is omdat je bijvoorbeeld veel te veel tarwe, snacks en suikers eet en weinig groente, dan gaat het bij de meeste menen mis.”

Minder koolhydraten

En dat begint al bij kinderen. “Veel kinderen krijgen een broodkorst in hun mond gestopt, terwijl ze dat eigenlijk niet kunnen verteren. Het zou veel logischer zijn om eiwitten of iets vettigs te geven. Complexe koolhydraten, zoals brood, kunnen ze pas verteren als de kiezen doorkomen.”

Aanstaande moeders moeten dan ook veel plantaardig eten, maar ook zeker vlees en vis vindt Nienke. “Daar zitten zoveel voedingstoffen in. Als je daar omheen wil eten tijdens een zwangerschap wordt het sowieso lastig om voldoende vitamine A en ijzer binnen te krijgen,” stelt ze. Al kan het ene lijf er beter tegen dan het andere.

Lees ook: Quirine geeft haar dochter een vegan opvoeding

Moeilijke eters

Nog een belangrijke vraag als het gaat om een gezond  microbioom van kinderen: waarom eten sommige kinderen zo moeilijk? “Dat is een combinatie van nature en nurture,” vertelt Nienke. “Rond zes maanden beginnen ze met hapjes met verschillende smaken. Als je zelf tijdens de zwangerschap en tijdens de borstvoeding gevarieerd eet, leren ze al verschillende smaken kennen.”

Maar er nog iets dat meespeelt: “Als ze gaan rondlopen, komen ze in een picky eating fase, omdat ze dan ook -van oudsher- giftige besjes tegen kunnen komen. Als je daar aan toegeeft, leren ze ook nooit nieuwe smaken en structuren kennen. Bovendien gebruiken sommige kinderen eten soms als controlemiddel als ze het gevoel hebben dat ze te weinig zeggenschap hebben over hun leven. Er zijn ook kinderen die niet durven te eten, daar staat ook een stukje over in het boek.”

Lees ook: Op vakantie zonder darmproblemen? Poepdokter Nienke Gottenbos geeft tips.

Gevarieerd eten

“Voor kinderen is het belangrijkste dat ze gevarieerd eten: zoveel mogelijk verschillende dingen en niet te veel suiker. Dat laatste is echt een uitdaging, want het zit overal in, zelfs in een krentebol. En als er  ‘geen toegevoegde suiker’ op een product staat, worden er vaak zoetstoffen gebruikt, die ook niet goed voor je zijn.”  

Wil jij een exemplaar van De poepdokter junior winnen? Schrijf je dan in voor onze Nieuwsbrief en laat in een reactie hieronder weten waarom je graag kans wil maken om het boek te winnen.