In mei 2021 werd het begrip voor het eerst gebruikt door professor Anthony Klotz van de Texas A&M University: de Great Resignation. Later ook wel de Big Quit, de Great Reshuffle of de Big Rethink genoemd. Allemaal namen voor hetzelfde fenomeen, namelijk dat met name jongere werknemers massaal ontslag nemen omdat ze niet tevreden zijn over hun baan. Een fenomeen dat volgens de Harvard Business Review overigens al lang voor de pandemie werd ingezet en dat inmiddels van de Verenigde Staten ook naar Europa lijkt te zijn overgewaaid.
Baan opzeggen
Waar hebben we het over? In Amerika hebben 4 miljoen mensen per maand hun baan opgezegd vanaf juni 2021, volgens NBC news. Het zijn meestal de jongere werknemers die op zoek gaan naar het groenere gras aan de andere kant van de heuvel. Volgens sommige experts heeft dat te maken met een cultuur waarin mensen constant op zoek zijn naar onmiddellijke bevrediging van de wensen en behoeftes. Maar ik denk dat het dieper ligt.
The Great Resignation
Zoals gezegd is de grote ontslaggolf geen fenomeen dat uit een kraakheldere blauwe hemel rauw op ons dak is komen vallen toen de pandemie uitbrak. Deze trend werd al eerder ingezet. Maar we kunnen denk ik wel stellen dat een crisis, of dat nou een persoonlijke of eentje van wereldformaat is, ons over het algemeen op scherp zet. Zo kwam Yale-historicus Frank Snowden in zijn boek Epidemics and society (dat grappig genoeg vlak voor de pandemie verscheen) tot de conclusie dat de intensiteit van een epidemie of pandemie onze kijk op het leven en de maatschappij verandert. We vragen ons dan opnieuw af hoe we onze beperkte tijd op aarde willen doorbrengen.
Zelf je tijd indelen
Dit valt ook terug te lezen in verschillende interviews met mensen die het roer radicaal hebben omgegooid tijdens de pandemie. Mensen zegden hun baan op, omdat ze niet meer zoveel tijd kwijt wilden zijn aan werk waar ze geen voldoening uithaalden. Kwamen tot de conclusie dat een hoog salaris niet zaligmakend is, maar zinvol bezig zijn wel. Dat ze dichterbij hun familie wilden wonen en vooral ook meer tijd met ze wilden doorbrengen. Meer buiten wilden zijn in de natuur en minder binnen wilden zitten achter hun laptop. En vooral ook niet meer een paar uur per dag wilden verspillen aan het forensen van huis naar werk. Kortom: ze wilden hun tijd anders doorbrengen.
Meer betekenis
Maar het ging verder dan dat. Want de wezenlijke vraag ontstond of de inrichting van de (Amerikaanse) maatschappij nog wel past bij het huidige tijdsgewricht. Of, om het maar even bij werk te houden, willen we wel weer terug naar het oude normaal waarin we hele dagen op kantoor doorbrengen of niet? Niet, zo blijkt. En bedrijven bewegen mee in deze beweging, ook in Nederland. Zo werd er vlak voor het weekend een akkoord gesloten tussen werkgevers en vakbonden waarin is afgesproken dat werknemers meer vrijheid krijgen om te bepalen waar ze werk doen.
Dat is natuurlijk fijn, maar wát we doen blijft nog steeds hetzelfde. En de vraag die de Guardian terecht stelt, is of dat nog wel past in deze nieuwe realiteit die mensen (misschien wel voorgoed) veranderd heeft. Zo is ons werk nog steeds gericht op hoge productiviteit, economische groei en veel kopen en consumeren, terwijl er juist een groeiende behoefte is aan betekenisvol leven en zinvol werk. En zo ontstaat er post-corona (als we daar al zijn) dus een mismatch van formaat die leidt tot de grote ontslaggolf.
Minder werken
We hebben behoefte om zelf onze tijd op aarde in te delen zoals wij dat willen, met minder uren werk, meer purpose en meer focus op ons privéleven. Een 40-urige werkweek past daar niet bij, zo blijkt ook uit cijfers van het CBS. Want ook in Nederland is een groeiende behoefte om minder uren te werken, ook als dat gevolgen heeft voor ons inkomen. En dat terwijl we in Nederland al koning parttime werken zijn: in 2020 werd binnen de EU alleen in Duitsland en Denemarken minder gewerkt. Al lijkt de wens om minder te werken wel overal aanwezig te zijn en heeft de grote ontslaggolf zich vanuit Amerika verspreid naar landen als Australië, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Ook Singapore en Duitsland flirten met het fenomeen en in Italië, Nederland en Spanje is er een relatief groot aantal mensen dat in januari van baan gewisseld is, zo bericht CNN.
Het einde van ambitie?
Komt er hiermee een einde aan het tijdperk van ambitie vraagt de Ierse journalist Patrick Freyne zich af in de Financial Times. Ik zou willen zeggen: nee, maar de ambities (of misschien moet ik idealen zeggen) zijn wel verschoven. Andere dingen zijn belangrijk geworden. Dat proces van verandering was al in gang gezet voor de pandemie, maar door de pandemie hebben we alle tijd gehad om te navelstaren en de boel te herijken. En blijkbaar zijn veel van ons tot de conclusie gekomen dat we het anders willen: de maatschappij, het leven en ons werk.
Volgende week spreken we met drie mensen die de daad bij het woord hebben gevoegd en het roer radicaal hebben omgegooid. Wil je niks missen over andere manieren van werken in deze Anders Werken maand bij hetkanWEL? Schrijf je hier dan in voor onze speciale nieuwsbrief(die stopt na een maand automatisch). Woensdag 20 april geeft Marieke Jacobs van BetekenisBaan een online masterclass van een uur over het vinden van zinvol werk dat bij jou past. Hoe kom je erachter wat je echt belangrijk vindt in je werk en hoe kan je jouw potentieel het beste benutten. Kijk hier voor meer informatie.
