Zo vliegen we in de toekomst

Dat vliegen niet duurzaam is, weten we. Zo rekent Milieu Centraal ons voor dat een vliegreis het milieu maar liefst 7 tot 11 keer zoveel belast als dezelfde reis per trein. Het verschil is het grootst op afstanden onder de 700 kilometer. Ook de auto maakt 2 tot 4 keer minder impact dan het vliegtuig. En dat terwijl het aantal vluchten maar blijft stijgen. In het tweede kwartaal van 2018 vlogen ruim 21,2 miljoen passagiers van en naar Nederland, zo blijkt uit cijfers van het CBS. Dat is een stijging van 4% ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2017.

CO2-uitstoot luchtvaart moet omlaag

Paul Peeters promoveerde vorig jaar op een studie naar de CO2-uitstoot van de reisindustrie en schetste een somber beeld. Rond 2080 zal de CO2-uitstoot van de luchtvaart al groter zijn dan die van de rest van de wereld. En daarmee ook groter dan de wereld überhaupt zou mógen uitstoten. Om ‘Parijs’ te halen moeten we onze CO2-uitstoot fors verminderen, terwijl de luchtvaart in het huidige tempo de uitstoot aan het einde van deze eeuw juist bijna zal vervijfvoudigen. Dat kan niet de bedoeling zijn, dacht ook de luchtvaartindustrie zelf.

Plan van de luchtvaartindustrie

Begin deze maand presenteerde de industrie daarom een plan om de Nederlandse luchtvaart de meest klimaatvriendelijke van de wereld te maken. De CO2-uitstoot zou in 2030 met 35% omlaag moeten. Om dit voor elkaar te krijgen worden vliegtuigen ingezet, die zuiniger vliegen en schonere biokerosine gebruiken. Verder wil de industrie de vliegroutes efficiënter maken, zodat er minder vliegmijlen gemaakt hoeven te worden. Deze maatregelen zouden in totaal 6 miljoen ton aan CO2 besparen: dat is een halvering van de totale CO2-uitstoot van vorig jaar.
Dat klinkt indrukwekkend, maar omdat de luchtvaart in dit scenario nog steeds blijft groeien, blijft het ook een vervuilende industrie. Zo zorgen deze maatregelen er weliswaar voor dat de uitstoot naar beneden gaat, maar zijn ze bijvoorbeeld niet genoeg om de klimaatdoelen van Parijs te halen.

Vliegtaks

Ondertussen zit ook Den Haag niet stil. Vorige week besloot het kabinet om niet langer te wachten op een Europese vliegtaks, maar aan de slag te gaan met een nationale variant. “De vliegtaks gaat er komen. Je kunt blijven dromen, maar we hebben daar nu eenmaal afspraken over gemaakt,” zei minister Cora van Nieuwenhuizen eerder deze maand al. Staatssecretaris Snel is begonnen met de voorbereidingen voor de wet, die in 2021 effectief moet zijn. In het regeerakkoord staat dat de vliegtaks 200 miljoen euro gaat opleveren.
Dat is een stap in de goede richting, vindt Natuur & Milieu, maar eigenlijk zou het tien keer zoveel moeten zijn als je kijkt naar de maatschappelijke impact van het vliegen. Het is dus nog niet genoeg. Ondertussen zijn de Nederlandse reizigers verdeeld over de vliegtaks: 45% is tegen, 40% is voor en 15% weet het nog niet zo goed. Dit blijkt uit onderzoek van Maurice de Hond onder 1400 mensen. Uit datzelfde onderzoek blijkt ook dat 55% van de mensen denkt dat duurzame brandstof het meest zal bijdragen aan de verduurzaming van de luchtvaart.

Steeds schonere vliegtuigen

Vliegtuigen worden inderdaad steeds schoner en er wordt volop geëxperimenteerd. Deze maand nog landde het eerste elektrische vliegtuig op de luchthaven van Rotterdam. Het Britse luchtvaartbedrijf Virgin Atlantic stak deze maand als eerste de oceaan over op biokerosine. En deze zomer kondigde minister Cora van Nieuwenhuizen de komst van een nationale projectgroep aan om vliegen op waterstof te onderzoeken. Daarbij wordt gekeken naar een businesscase waarbij een toestel met maximaal 20 personen een afstand van 1.000 kilometer aflegt.
Ook met vliegen op zonne-energie wordt volop geëxperimenteerd. Zo slaagde de Zephyr-drone van Airbus er deze zomer in om maar liefst 25 dagen, 23 uur en 57 minuten onafgebroken te vliegen. Een record, maar het gaat hier wel om een drone. Het eerste echte vliegtuig op zonne-energie is de Solar Impulse, dat vorig jaar in Parijs z’n eerste vlucht maakte. Het toestel kan één persoon vervoeren, vloog gemiddeld 40 kilometer per uur op een hoogte van 900 meter.
Kortom: er gebeurt volop, maar er is ook nog veel werk aan de winkel. Bovendien lijkt het feit dat vliegtuigen steeds schoner worden, niet op te wegen tegen het feit dat we met z’n allen steeds meer gaan vliegen. Tot nu toe stijgt de CO2-uitstoot alleen maar. Maar: schoner vliegen in combinatie met het invoeren van vliegtaks, waardoor de tickets duurder worden, kan daar wel eens verandering in aanbrengen.
Wat denk jij? Laat het ons weten.

Over de schrijver

11 gedachten over “Zo vliegen we in de toekomst”

  1. Beste Wyke, dit is allemaal heel mooi, maar fors minder vliegen is (voorlopig) toch echt het belangrijkste deel van de oplossing, en daar draagt de vliegtaks zoals het er nu naar uitziet nauwelijks aan bij.

  2. Behalve de CO2 uitstoot door vliegtuigmotoren, is er ook de vervuiling/ fijnstof, en de geluidshinder. Veel redenen om alternatieven te zoeken !

  3. Het meest klimaatvriendelijke? Ik heb nog nooit van een vliegtuig gehoord dat goed was voor het milieu. Zo’n term is puur greenwashing. De term ‘minst klimaatonvriendelijke’ dekt de lading veel accurater.

  4. Schei toch eens uit met suggereren dat electriciteit de oplossing is als brandstof voor welk voertuig dan ook. Schone electriciteit voorziet in een miniem deel van onze huidige behoefte, zal niet snel meer worden en nooit voldoende zijn om aan de (steeds groeiende) vraag te voldoen. Doen alsof we daarop over kunnen stappen endankomthetwelinorde werkt precies de verkeerde mentaliteit in de hand; dan hoeven we ons gedrag -veel en vooral ver op (vlieg)vakantie, gewoon blijven autorijden, ook als er alternarieven zijn- lekker niet te veranderen.

    1. Eens. Als we alles met electriciteit willen gaan doen en vooral electriciteit van windmolens en zonnecellen zijn we dan ook bereid te accepteren dat we soms niet zullen kunnen autorijden, koken of verwarmen?

  5. Maak het reizen per trein aantrekkelijk binnen Europa, niet alleen qua prijs, maar ook makkelijker, dus veel hoge snelheidslijnen, minder overstappen en zeker niet moeten overstappen d.m.v. de metro te moeten nemen. Dan wordt het voor mijn een prima alternatief om bijvoorbeeld naar Zuid Spanje te komen. Zorg ook dat het mogelijk wordt op stations om auto’s te huren.

  6. Ik heb het artikel gelezen en kom maar tot één conclusie: de groei van de luchtvaart moet stoppen. Want ondanks de belofte van een schonere luchtvaart in de toekomst, zadelt de groeiende luchtvaartsector ons vooralsnog op met groeiende problemen die we echt niet willen.
    1: Luchtruim Nederland is te vol.
    2: Meer mensen wonen te dicht bij luchthavens en onder lage vliegroutes.
    3: Gevaarlijke lage vliegroutes moeten dwars door vogeltrekgebieden.
    4: Ondanks maatregelen groeien de broeikasemissies.
    (Europees Parlement reductie naar 55% t.o.v. ijkjaar 1990 in 2030)
    5: Klimaatverandering is in volle gang.
    (De gemiddelde temperatuur in ons land is in honderd jaar al 2 graden gestegen. Een kwart daarvan door de laatste tien jaar. De zeespiegel steeg wereldwijd al 25 centimeter.)
    6: Milieuvriendelijker vervoer kan niet tegen de huidige goedkope vliegtickets concurreren.
    Groeistop luchtvaart is de enige mogelijkheid
    De groeistop lost het klimaatprobleem niet op, het helpt wel een beetje in de goede richting. Ook de overlast van het vliegverkeer verdwijnt niet. Daarvoor zouden we niet meer moeten vliegen, maar dat is niet realistisch. Er komen alleen niet nog meer mensen bij die niet aan de overlast kunnen ontkomen.
    Groeistop goed voor economie
    Belangrijk is ook dat de economie gebaat is bij een groeistop. De prijs van de huidige veel te goedkope tickets zal vanzelf stijgen. Daarmee ontstaan eerlijker kansen voor milieuvriendelijker vervoer: goed voor de economie!
    Het kan dus wel!

  7. Los van het CO2 verhaal is het met zoveel vliegtuigen in de lucht geen moment meer stil. Zelfs als de vliegtuigen op 3 km hoogte vliegen laten ze met bepaalde wind een spoor van geluid na. Ik woon in het noorden van het land en kreeg ineens een vliegroute boven mijn huis. Ik baal verschrikkelijk van het steeds drukker wordende vliegverkeer. Maar stilte is voor niemand meer een argument tegenwoordig.

  8. Prima dat er gesproken word over CO2 uitstoot is niet goed, maar waarom eigenlijk? CO2 is een verdachte die al veroordeeld is terwijl er niet eens is onderzocht of CO2 wel schuldig is. Iedereen neemt maar klakkeloos van elkaar over dat CO2 schuldig en slecht is. Beter eerst beter onderzoek.

    1. Beste meneer of mevrouw Obdam,
      U schrijft dat er beter eerst beter onderzoek gedaan moet worden voordat we CO2 aanwijzen als broeikasgas.
      Ik stuur u hieronder een link naar een krantenartikel van december 1956. Daaruit blijkt dat meer dan een halve eeuw geleden (en nog eerder) al precies is onderzocht wat CO2 met de atmosfeer doet. De voorspellingen van 47 miljard ton CO2 uitstoot zo rond het jaar 2000 is pijnlijk precies uitgekomen, inclusief met de daaraan gekoppelde temperatuur- en zeespiegelstijging.
      Het ligt niet aan de kennis dat we het broeikasprobleem niet kunnen aanpakken, het ligt denk ik aan een collectieve de onmacht.
      De Volkskrant (1956, 29 december). Aarde wordt steeds meer een broeikas. Geraadpleegd van Delpher Kranten:
      https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010845400:mpeg21:a0279

Reacties zijn gesloten.