Het antwoord op de crisis is blauw

De conclusie is onvermijdelijk: een groot deel van Europa heeft het laatste decennium boven zijn stand geleefd. Te veel landen hebben meer uitgegeven dan zij hebben verdiend en het resultaat is een -schuldenprobleem dat nu een ernstige -dreiging vormt voor de ontwikkeling van de toch al kwetsbare wereldeconomie. Je hoeft geen profeet te zijn om te voorspellen dat het woord ‘bezuinigen’ de komende tijd een -opmars zal maken in de Google-statistieken en het taalgebruik van politici.
Bezuinigen is niet leuk voor burgers en consumenten en in het gangbare denken -halen bezuinigingen ook een streep door het streven naar een schonere, gezondere, meer duurzame wereld. Want, zo luidt het argument, investeren in duurzaamheid vergt geld en zorgt voor hogere prijzen. Zulke investeringen passen dus niet in een tijd van bezuinigingen. Maar klopt deze denkwijze wel? Is het waar dat groener altijd duurder moet zijn?
In het eerste Ode nummer van 2012 staat een interview met ondernemer en auteur van The blue economy, Gunter Pauli (zie pagina 48). Pauli zegt: ‘De groene economie heeft grote gebreken. We vragen de consument om meer te betalen en beleggers om genoegen te nemen met minder rendement. Dat werkt misschien voor een klein deel van de wereldbevolking in gunstige economische tijden. Maar dat werkt niet in een economische crisis met een hoge werkloosheid.’
Pauli stelt daarom een ‘blauwe’ economie voor. Die economie is goedkoper én duurzamer doordat ze het voorbeeld volgt van de natuur. Volgens Pauli heeft de natuur antwoorden en oplossingen voor alle uitdagingen en problemen waarvoor de mens zich gesteld ziet. Een belangrijk kenmerk van het ‘blauwe economische denken’ is dat er geen afval bestaat. De natuur laat ook geen afval achter. Wat de ene soort achterlaat, dient als grondstof voor de andere soort. Neem mijn scheermes, gemaakt van titanium, een grondstof die met dure mijnbouw wordt gewonnen. Na een week gooi ik dat mesje weg en ik denk niet dat veel scheermesjes worden gerecycled.
De oplossing van Pauli is een mesje gemaakt van zijde. Zijden draden kunnen even goed de haartjes van mijn wangen halen als titanium mesjes. En zijde is een hernieuwbare grondstof, afval van de zijdeproductie is compost voor een nieuw natuurlijk proces. Op grote schaal geproduceerd zijn zijden scheermesjes beduidend goedkoper dan titanium mesjes. En een groei van de zijdeproductie zorgt voor meer werkgelegenheid dan het winnen van titanium, dat vooral met machines gebeurt. Winst op vele fronten. De oplossingsgerichte boodschap van de blauwe economie luidt: we kunnen de wereld mooier, schoner en goedkoper maken, terwijl we tegelijkertijd de schulden terugdringen. Met die hoopgevende boodschap wens ik u een voorspoedig nieuwjaar! | Jurriaan Kamp.
Lees ook
De wereld wordt blauw
Bhutan: waar geld blauw is
Q&A met econoom Jeremy Rifkin