Innernemen: een nieuw model van denken over werk, geld en leven

Bewerkt fragment uit Bloei! Werken aan geluk in organisaties, een door Kees Klomp samengestelde bundel spirituele essays. Deze bijdrage is van Geertje Couwenbergh (foto), auteur, columnist en schrijfcoach.
Ik begon mijn eerste onderneming toen ik een jaar of zes, zeven was. Die heette – vrij ondubbelzinnig – ‘Geertje’s Winkeltje’. Dit winkeltje had een bont assortiment van groene placemats met een familie gele eendjes erop en allerlei kantoorartikelen, die ik van een nieuwe verpakking voorzag. Mijn ondernemingsdrang bleef niet beperkt tot Geertje’s Winkeltje. Voor mijn tiende levensjaar had ik een feestclub opgericht, verkocht ik lucratief de overgebleven voorraad uit mijn winkeltje op Koninginnedag en runde ik een uitvindingenbureau (eerste opdracht, van mijn zus: een huiswerkmachine).
Tijdens mijn studie antropologie richtte ik in 2005 mijn bedrijf Potential Buddha op. De naam kwam voort uit mijn sympathie voor het idee van ‘boeddhanatuur’; de uit de boeddhistische tradities afkomstige veronderstelling dat ieder wezen van nature wakker is, volledig uitgerust voor het bestaan. We zijn allemaal potentiële Boeddha’s.
Dat betekent helaas niet dat ik Verlicht Ondernemer ben. Geld verdienen met wat me het meest na aan het hart ligt, vanuit een creatieve drang, voelt als een haast onoplosbaar raadsel. Inmiddels besef ik dat mijn vorm van ondernemerschap beter te omschrijven is met de term ‘innernemerschap’. Die term is meer in lijn met de openheid en constante ontwikkeling die mijn ondernemerschap kenmerkt en eist.
Inmiddels denk ik dat innernemerschap zomaar een nieuw model van denken over werk, geld en (samen)leven kan bieden. Innernemerschap betekent- namelijk je werk niet langer zien als time-out van ‘het echte leven’, maar juist als zaaigrond waar je diepste ethische en spirituele overtuigingen tot wasdom kunnen komen. Het businessplan van elke innernemer is gestut op het besef van verbinding. De bedrijfsvoering van de innernemer wordt gekenmerkt door onvoorwaardelijke vriendelijkheid en nieuwsgierigheid. Wat je werk ook inhoudt.
Het enige echte werk van de innernemer, zou je kunnen zeggen, is het jezelf binnenstebuiten keren. Het betekent niet langer terugvallen op een pokerface van professionaliteit; dat al te vaak gebruikte excuus om jezelf in een harnas van werkidentiteit op te sluiten. De strenge baas. De altijd vrolijke tandartsassistente. De luidruchtige bouwvakker. Een innernemer verlangt er juist naar dat harnas van extrinsieke professionaliteit uit te trekken. Ze wil haar werk uitoefenen in de eerste plaats als mens en daarna pas als vuilnisman of advocaat. Zo’n veilig maar verstikkend harnas uittrekken vereist ballen, guts, cojones. Want wie zijn we zonder onze aanbevelingen op LinkedIn, de auto van de zaak of juist onze rebelse ik-ga-nooit-voor-een-baas-werkenmentaliteit?
Ondernemerschap vanuit een relatie met onvoorspelbaarheid en fundamenteel niet-weten is ongekend krachtig. Het zou de huidige ineenstorting van economische en uiteindelijk ethische pilaren van onze cultuur kunnen opvangen. Die cultuur is het pad van de innernemer kwijt. Het heeft er asfalt op gestort en er een vijfbaanssnelweg van gemaakt waar we met z’n allen op razen. Gelukkig is ons hart dit pad nooit vergeten. Sterker nog, het lopen van dit pad is ons meest intieme en tegelijkertijd meest gedeelde verlangen: een menselijk bestaan vol zin.
In zekere zin is mijn eigen innernemerschap niet veel veranderd sinds Geertje’s Winkeltje. Ik beschouw het nog steeds als mijn werk om spullen van hier en daar op te pakken, te verzamelen, af te stoffen en ze opnieuw te verpakken om ze op een net iets andere manier aan te bieden. Onveranderd is dat wat ik doe me nog steeds na aan het hart ligt. Ook onveranderd is dat het geen rechte, geasfalteerde weg is die ik bewandel. Innernemer zijn voelt kwetsbaar, onzeker, relevant, open en levendig. Ik zou niets anders willen.
Uitgeverij Milinda stelt drie exemplaren van Bloei! ter beschikking voor onze lezers. Mail je naam en adresgegevens naar mailenwin@ode.nl en misschien krijg je het boek binnenkort in de brievenbus.
Volg Ode ook op Twitter, Facebook, en via de digitale nieuwsbrief, of neem een proefabonnement op Ode voor slechts €5,00 per maand