Supermarkten romantiseren boerenleven te veel

DE WEEK IN VOEDSEL –  Het is een vaak gehoorde klacht in boerenland: mensen hebben een veel te romantisch beeld van de landbouw.

Foto: Flickr, Sander Van Der Wel
Foto: Flickr, Sander Van Der Wel

Daardoor ontstaan onrealistische ideeën over de landbouwpraktijk, vooral bij stedelijke consumenten, die moord en brand schreeuwen als het over ‘megastallen’ gaat in de media. Boeren voelen zich daardoor bedreigd en trekken zich terug op het erf. Het contact tussen consument en producent, burger en boer, eter en maker, is afgesneden omdat de meeste mensen hun dagelijkse boodschappen doen bij de supermarkt. Vanaf het schap kijken de koeien in de wei, en de Ot en Sien-achtige boer en boerin ons glunderend aan. Friesland Campina kwam vorig jaar zelfs met een heus sprookjesverhaal over de herkomst van melk.

Loensende boer
Deze week deed ook Albert Heijn een duit in het zakje. Het lanceerde de ‘Boerderijweken’, inclusief ‘boerderijmini’s’, speelgoedfiguren van een – ietwat loensende – boer met blozende wangen, zijn lieve vrouw-met-ruitjesrok, een vrolijk moddervarken en schattige, over het erf struinende kippen.

Op 11 oktober organiseert ‘s lands grootste grootgrutter ook een open dag. Tijdens de ‘Doe als een boer-dag’ kan een bezoek gebracht worden aan een boerenbedrijf en kunnen kinderen een heus boerendiploma verdienen met activiteiten zoals koeien melken, kruiwagen-races en klompen lopen. Gezelligheid alom.

Niks mis mee, zou je zeggen. Goed als stadse kinderen, die denken dat melk uit de fabriek komt en chocolademelk van bruine koeien, op bezoek gaan bij de boer. Het is een goede zaak dat consumenten zich afvragen waar voedsel vandaan komt. Als ze dat beter snappen, kunnen ze misschien ook betere, kritische keuzes maken in de supermarkt.

Het is een gemiste kans dat Albert Heijn met haar actie alleen het romantische beeld van de landbouw laat zien. Want hoe kan een consument een doordachte keuze maken, als hij voor de gek wordt gehouden met een ouderwets beeld van het boer’nleven?

Kritiek
Wakker Dier ging deze week in een reactie nog iets verder, door te stellen dat Albert Heijn kinderen misleidt met de boerderijcampagne. “Je hoeft er bij 5-jarigen heus niet in te rammen dat de meeste varkens in Nederland op een paar vierkante meter in een dichte stal leven, maar dit is wel een erg onrealistisch beeld”, zegt woordvoerster Hanneke van Ormondt van Wakker Dier. “Eén van de mini’s is een kipje met een ei ernaast. Ik denk dat er in Nederland geen supermarktkip is die ooit een van haar eigen eieren heeft mogen uitbroeden.”

Ach, waar maken we ons druk om, kunnen we zeggen. Meer aandacht voor de agrarische sector is altijd goed. Kinderen kunnen zich zelf wel een beeld vormen van de landbouw, als ze eenmaal op dat erf rondlopen.

Toch, het is niet zo onschuldig als het lijkt. De Nederlandse landbouwproducten die in de Albert Heijn liggen, laat staan de landbouwproducten die elders op de wereld worden geteeld, komen niet van knuffelboerderijen. Daar is niets mis mee, want er moet veel eten worden geproduceerd voor de inmiddels al bijna 7 miljard wereldbewoners. Maar we weten ook dat veel van de huidige landbouwmethodes onder druk staan. Consumenten hebben het recht om zelf te kiezen welke producten ze willen eten, en waarom. Consumenten hoeven niet voor het lapje gehouden te worden door de marketingafdeling Albert Heijn.

De discussie over hoe de land- en tuinbouw van de toekomst eruit ziet is nu relevanter dan ooit. De maatschappij heeft altijd gelijk,’ stelde de kersverse voorzitter van de Wageningen UR Louise Fresco bij de opening van het academisch jaar. Dan moet de maatschappij wel goed voorgelicht worden. Goed, geen kruistocht tegen de boerderijmini’s hier, maar als ze op die marketingafdeling echt lef hebben, brengen ze volgende week ook de varkensboerderij van Tomm Velthuis’s project Voedseltje Spelen in het assortiment.

Joris Lohman (@jorislohman) en Felicia Alberding (@alberding) van de Youth Food Movement geven wekelijks een overzicht van wat er speelt in de wereld van voedsel en landbouw. Youth Food Movement is een jongerenbeweging die zich inzet voor een eerlijker en gezonder voedselsysteem. Dit artikel maakt onderdeel uit van het dossier ‘De Week in Voedsel’ en is eerder gepubliceerd in Trouw.

Over de schrijver

2 gedachten over “Supermarkten romantiseren boerenleven te veel”

  1. Pingback: De vijf beste artikelen over het voeden van de wereld - hetkanWel.nl

  2. Pingback: 's Werelds eerste aardappelwinkel geopend in Amsterdam » hetkanWel.nl

Reacties zijn gesloten.