7 Japanse concepten die je kijk op het leven kunnen veranderen

Ben je ook op zoek naar meer balans en betekenis in je leven? Dan kunnen deze 7 Japanse concepten je helpen. Japanse concepten, zoals ikigai, wabi-sabi en kaizen, bieden vaak diepgaande inzichten over hoe je je leven kunt benaderen, relaties vorm kunt geven en met uitdagingen kunt omgaan. En ze kunnen je op z’n minst inspireren om anders naar je leven te kijken.

Ikigai: leven in het nu

Leven in het nu is niet gemakkelijk, maar kan je wel helpen om gelukkig oud te worden. Vooral als je weet wat je echt belangrijk vindt en je daardoor laat leiden. Het kan van alles zijn; je familie, je gezondheid, persoonlijke ontwikkeling, je werk, je vrienden of sport. In Japan hebben ze er een mooie term voor: Ikigai.

Iki betekent ‘leven’ en gai betekent ‘reden’. Het is dus letterlijk de reden om te leven, ofwel de reden waarom je ’s ochtends je bed uitkomt. Centraal staat de vraag wat je motiveert, wat je het gevoel van zingeving geeft en wat je doel in je leven is. In Japan is deze filosofie al eeuwenlang het geheim voor een lang, gelukkig en zinvol leven.

Spreekt dit Japanse concept je aan? In dit artikel vind je tips voor meer ikigai in je leven.

Shikata ga nai: het is niet anders

“Shikata ga nai” is een Japans uitdrukking die wordt gebruikt om een houding van acceptatie en berusting in het gezicht van onvermijdelijke situaties of tegenslagen uit te drukken. Vertaald als “het kan niet worden geholpen” of “het is niet anders,” vat het de Japanse filosofie van aanvaarding samen wanneer men geconfronteerd wordt met omstandigheden buiten hun controle.

Deze uitdrukking weerspiegelt het idee van loslaten van frustraties en emoties en het vinden van innerlijke vrede, ondanks uitdagingen. Het kan een teken zijn van stoïcisme en volwassenheid in het omgaan met moeilijke momenten, terwijl men zich richt op het behouden van een evenwichtige geestestoestand. Hoewel “shikata ga nai” positieve aspecten van aanvaarding en veerkracht belicht, kan het ook leiden tot kritiek omdat het de mogelijkheid van actieve verandering lijkt uit te sluiten.

Wabi-sabi: omarm de imperfectie

Ken jij dat gevoel van streven naar perfectie? Denk bijvoorbeeld aan het mooiste lichaam, de beste baan, een gelikt huis en een fijn sociaal leven. En dat dan het liefst allemaal tegelijk. Het lijkt erop dat we in de westerse wereld verslaafd zijn geraakt aan die perfectie (aangemoedigd door social media). We doen stuk voor stuk ons stinkende best om alle ballen hoog te houden. Maar wees eens eerlijk: hoe gelukkig worden we daar nou eigenlijk van?

In Japan pakken ze het leven heel anders aan. Daar wordt vastgehouden aan bescheidenheid en hebben de mensen een grote waardering voor eenvoud en imperfectie. Wij westerlingen kunnen wel een portie Wabi-Sabi gebruiken.  Hoe dat precies zit lees je hier in meer detail.

Gaman: volharding en geduld

Deze term staat voor geduldig volharden en doorzetten bij uitdagingen, zonder te klagen. Het is een uiting van wilskracht en vastberadenheid, vaak gezien als een deugd in de Japanse cultuur. In de diepgewortelde tradities van Japanse cultuur is het concept ‘gaman’ een waardevolle leidraad die de kracht van volharding en geduld belichaamt. Gaman verwijst naar het vermogen om standvastig te blijven in moeilijke omstandigheden zonder te klagen of te verslappen. Het is een begrip dat verweven is met Japan’s geschiedenis, sociale normen en spirituele overtuigingen.

De oorsprong van gaman kan worden teruggevoerd tot de oude Japanse filosofieën en het zenboeddhisme. Deze leer benadrukt het belang van het overwinnen van uitdagingen met innerlijke kracht en onwankelbare vastberadenheid. Gaman heeft betrekking op zowel individuele inspanningen als collectieve gemeenschapszin. Het is te zien in de manier waarop Japanners omgaan met natuurlijke rampen, economische tegenslagen en persoonlijke verliezen.

Dit concept wordt weerspiegeld in diverse aspecten van de Japanse samenleving, waaronder kunst, literatuur en dagelijkse interacties. Traditionele kunstvormen zoals ikebana (bloemschikken) en origami (papier vouwen) vereisen geduld en precisie, waarbij de kunstenaars gaman gebruiken om de schoonheid van eenvoud te bereiken.

Oubaitori: respect voor andere culturen

“Oubaitori” is een Japans concept dat verwijst naar een traditionele praktijk waarbij mensen souvenirs of geschenken meebrengen van hun reizen voor vrienden, familieleden of collega’s. Het is een gebaar van vriendelijkheid en respect om anderen te laten delen in de ervaringen en culturele rijkdommen van de bezochte plaatsen.

De term “oubaitori” is samengesteld uit drie woorden: “ou” (reizen), “bai” (plaats) en “tori” (nemen). Het is vergelijkbaar met het idee van souvenirwinkels of geschenkenwinkels bij populaire toeristische attracties, maar het benadrukt een meer persoonlijke en betekenisvolle interactie tussen mensen.

Oubaitori weerspiegelt de Japanse nadruk op gastvrijheid, delen en het creëren van sterke banden met anderen. Het is ook gerelateerd aan het begrip “omiyage,” waarbij mensen geschenken kopen voor anderen bij terugkomst van hun reis. Deze traditie versterkt niet alleen sociale banden, maar brengt de wereld ook naar mensen die niet kunnen reizen. Het herinnert ons eraan hoe culturele uitwisseling en verbondenheid kunnen worden gevoed door kleine gebaren van zorg en aandacht.

Kaizen: verbetering en evolutie

“Kaizen” is een Japans concept dat staat voor voortdurende verbetering en evolutie. Het omvat de filosofie van geleidelijke vooruitgang in alle aspecten van het leven, werk en organisaties. “Kai” betekent verandering, en “zen” staat voor goed of beter. Kaizen benadrukt het streven naar voortdurende verbetering door kleine stappen te nemen en processen te optimaliseren.

Kaizen heeft invloed op je persoonlijke ontwikkeling en levensstijl. Het erkent dat kleine, consistente inspanningen in de loop van de tijd aanzienlijke positieve veranderingen kunnen teweegbrengen (een betere wereld begint bij jezelf), promoot de mentaliteit van leren, aanpassen en groeien, en benadrukt dat zelfs de meest complexe doelen worden bereikt door zich te richten op stapsgewijze verbetering in plaats van radicale veranderingen.

Wyke schreef dit blog over hoe ze Kaizen toepaste in haar leven.

Shu-Ha-Ri: leren en meesterschap

Shu Ha Ri” gaat over progressie van leren en meesterschap. “Shu” staat voor het volgen van traditionele regels en technieken, om fundamentele vaardigheden te verwerven. “Ha” vertegenwoordigt het stadium waarin men begint af te wijken van strikte regels, experimenterend en aanpassend. “Ri” markeert het niveau van volledig meesterschap, waar men de regels overstijgt en intuïtief handelt. Dit concept is ontstaan in oosterse vechtsporten maar komt ook terug in andere disciplines, zoals kunst en zakelijk management, om het evoluerende pad van leerling tot expert aan te duiden. Het benadrukt het belang van een stevige basis, geleidelijke ontwikkeling en uiteindelijk het transcenderen van conventionele structuren om ware bekwaamheid te bereiken.

Elk van deze concepten belichaamt unieke aspecten van de Japanse cultuur en filosofie, die kunnen dienen als waardevolle leidraden in het dagelijks leven. Heb jij nog voorbeelden van mooie Japanse concepten of concepten uit andere culturen, die jou helpen om meer balans te vinden? Laat je het ons weten?

Over de schrijver