Kijktip: Tegenlicht over de doorbraak van Duurzaam

Het staat niet in de krant, maar er trekt een stille revolutie door de wereld: Duurzame energie is goedkoper aan het worden dan energie opgewekt uit fossiele brandstoffen. Dat betekent in toenemende mate dat een keuze voor wind- en zonne-energie geen ethische meer is, maar een economische. En dat zal de overgang naar duurzame energie sterk versnellen.
In landen als Brazilië, Australië, Chili en delen van de Verenigde Staten is de overweging om over te gaan op duurzame energie nu al een puur economische geworden. De komende jaren zal de prijs van zonne- en windenergie in snel tempo verder dalen. En daarna zal het aantal landen waar het omslagpunt voor duurzame energie doorbroken wordt bereikt, verder toenemen. Verrassende nieuwkomer is bijvoorbeeld Marokko waar de overheid verwacht in 2020 al meer dan 40 procent van de elektriciteitsvraag met zonne-energie te kunnen voldoen. In Spanje is zonne-energie al goedkoper maar de verwachting is dat dat binnenkort ook voor windenergie zal gelden. Duitsland verwacht in 2017 het duurzame omslagpunt te bereiken. Nederland laat voorlopig nog even op zich wachten.
Eén van de belangrijkste aanstichters van de scherpe prijsdalingen van met name zonne-energie is China. Niet nieuwe technologische doorbraken, maar een enorme schaalvergroting blijkt voldoende om de prijs van van zonnepanelen zo te laten dalen dat de elektriciteit ervan goedkoper is dan die opgewekt met kolen en gas. De producenten van zonnepanelen in China vergroten voortdurend hun capaciteit en kwaliteit. Maar het zijn niet alleen de producenten die daarvoor verantwoordelijk zijn: de Chinese overheid heeft een belangrijke rol gespeeld in de snelle prijsdaling van duurzame energie over de hele wereld.
Nu duurzame energie meer een economische keuze wordt, schuiven honderden miljarden aan investeringen in de richting van zon en wind. Wall Street en de Londense City ontwikkelen nieuwe financiële producten om de kosten van financiering voor duurzame energie goedkoper te maken, en versterken daarmee de dalende prijzen van duurzame energie. Michael Liebreich, econoom van oprichter van Bloomberg New Energy Finance, beschrijft hoe goedkoop elektriciteit uit duurzame bronnen de komende jaren zal worden. Liebreich geeft zelf het goede voorbeeld; zijn huis in het sjieke Londense Notting Hill produceert energie, in plaats van energie te gebruiken.
Liebreich is niet de enige die het denken ziet veranderen rond duurzame energie. Op de World Future Energy Summit in Abu Dhabi gaat het gesprek steeds vaker over zonnepanelen en windmolens, in plaats van kolencentrales en boorplatforms. Al meer dan de helft van de nieuwe investeringen in energie gaat naar windmolens, waterkracht en zonnepanelen.
Om voor te kunnen stellen hoe een wereld eruit zou kunnen zien waarin duurzame energie goedkoper is dan energie opgewekt uit fossiele brandstoffen moet er nog één belangrijke horde worden genomen: hoe gaan we om met de pieken in duurzame energie. En wat doen we als de zon niet schijnt en de wind niet waait. Batterijen zijn nog duur. Robin Berg ziet een oplossing: de batterijen van elektrische auto’s gebruiken om een overschot op te slaan en in te zetten waar nodig. Met 200 elektrische auto’s in de Utrechtse wijk Lombok verwacht hij de hele wijk van voldoende stroom te kunnen voorzien. Op het Canarische eiland El Hierro, dat dankzij een ingenieuze opslagmethode al grotendeels op duurzame elektriciteit draait, denken ze na over de volgende stap: Alle benzineauto’s van het eiland halen en vervangen voor elektrische auto’s. Een wereld zonder CO2-uitstoot.
Met onder anderen: Michael Eckhart (hoofd Renewable Finance van Citibank), Jochen Wermuth (Duitse investeerder) en Michael Liebreich (oprichter Bloomberg New Energy Finance).