Leven zonder geld makkelijker dan leven zonder vriendschap

Wie klaagt over oplopende kosten en dalende inkomsten, kan een voorbeeld nemen aan Mark Boyle. Deze voormalige economiestudent en initiatiefnemer van Freeconomy, een alternatieve economie die inmiddels in 167 landen actief is, bracht onlangs The Moneyless Manifesto uit. Daarin beweert hij dat leven zonder geld goed kan en je uiteindelijk veel rijker maakt. Zijn beweringen zijn niet uit de lucht gegrepen. Boyle leefde namelijk 2,5 jaar lang zonder geld en kwam in die periode tot opmerkelijke inzichten.

Symptoombestrijding of oorzaak aanpakken
De wereld veranderen is niet iets dat Boyle altijd al wilde doen. Hij werd hiertoe geïnspireerd door een video over Ghandi, die hij tijdens zijn examenjaar keek. Die film liet zien dat de wereld helemaal niet zo rijk is als lijkt. Het succes in westerse landen gaat veelal ten koste van mensen, dieren en het milieu in andere landen. Om daar iets aan te doen, besloot hij een baan te zoeken in de duurzame sector. Toch bleef er iets knagen. Tijdens gesprekken met een vriend realiseerde Boyle zich na verloop van tijd dat hij dingen op de verkeerde manier bekeek. Hij zag de problemen van de wereld en probeerde hiervoor een oplossing te bedenken, zonder eerst te kijken naar de oorzaak van die problemen. Daar besloot hij verandering in aan te brengen.
Verspilling
Boyle veranderde van symptoombestrijder in pro-activist en ontdekte dat mensen niet meer zien welke invloed hun aankopen hebben op het mens, dier en milieu. Wie in Nederland goedkope kleding koopt, staat er niet bij stil dat die mogelijk gemaakt is door arme kinderen in India. Dat dit verband niet meer zichtbaar is, komt door geld. Als we zelf onze goederen produceerden, eten verbouwden en water uit de put moesten halen, zouden we het niet zo verspillen. Omdat Boyle zich had voorgenomen om zelf de verandering te zijn die hij graag in de wereld wilde zien, besloot hij een jaar lang zonder geld te leven. Hij verhuisde naar een caravan en begon alles zelf te doen. Van het opwekken van energie via zon tot het composteren van zijn eigen uitwerpselen. Eten verbouwde hij zelf of vond hij in het wild.
Geestelijke armoede
In de eerste instantie wilde Boyle een jaar zonder geld leven. Dit beviel zo goed, dat hij het uiteindelijk 2,5 jaar deed. Hij kwam tijdens deze periode tot een opmerkelijk inzicht: geld biedt geen zekerheid, vriendschap biedt zekerheid. Westerse landen mogen dan rijk zijn in geld, ze zijn geestelijk arm. De onafhankelijkheid die geld creëert, is niet echt en kan even makkelijk leiden tot eenzaamheid. Pas als geld uit de vergelijking wordt gehaald, kan men merken wat echte onafhankelijkheid is en geestelijk weer rijk worden. Daarvoor hebben we geen geld nodig, maar elkaar.  Dat idee vormt de basis voor Freeconomy, een initiatief waarbij mensen delen in spullen en kennis, om zo niet alleen geld te besparen, maar ook weer écht in verbinding te komen met elkaar. Een leven zonder geld hoeft niet zo onmogelijk te zijn als het klinkt.
Verandering is in zicht
In The Moneyless Manifesto schrijft Boyle dat we ons bevinden op een bijzonder punt in de geschiedenis. Structuren vallen weg en de weg die onze voorouders in zijn geslagen, lijkt voor ons niet meer te werken. Zelfs als we op dit moment zouden stoppen met het produceren van nieuwe dingen en zouden leven van wat er al is, dan redden we daar het milieu niet mee. Dat klinkt dramatisch, maar biedt ook mogelijkheden. Wie verandering wil, kan nu in actie komen. Boyle: “We zijn uitzonderlijk flexibele schepsels. We kunnen alles zijn wat we willen, als we het graag genoeg willen. Uit de vlammen en brandende restanten van een bijzondere wereld als de onze, kunnen duizend feniksen opstaan, een miljoen veranderingen. Uit onze geldeconomie kan een geefeconomie voortkomen; concurrerende relaties kunnen symbiotisch worden, verzamelen wordt delen, stress wordt spelen, complexheid wordt eenvoud, het voorwaardelijke onvoorwaardelijk, verveling wordt creativiteit en isolatie wordt verbinding. We krijgen een ontzettend uitdagende kans om een nieuwe manier van leven te vormen, eentje die het beste uit de oude combineert met het beste van de nieuwe en het onontdekte.”
Bron: The Moneyless Manifesto, Guardian, Freeconomy
Lees ook:
Bamboe: van onderbroek tot kathedraal
Groen is de brug die PvdA en VVD verbindt
Unilever wordt activist met carrotmobs