2012 is het jaar van de bij. De bij verdient wat extra aandacht, want het gaat niet goed met de bij. Als we niet oppassen wordt het steeds stiller rond de bloemen. En leger op ons bord. Want bijen hebben als bestuivers een essentiele taak in ons voedselsysteem. Dus, help de bij de zomer door en zaai bijenplanten. Lees hier welke je moet hebben en waar je ze vandaan haalt.
Bijenplanten
Volgens een studie van Klein et al. (2007) is 35% van de wereldvoedselproductie afhankelijk van bestuivers. Samen met de hommel verzorgt de honingbij tussen de 80 en 90% van alle bestuiving in de landbouw (Bron: Jaar van de bij). Maar de akkers en weilanden worden steeds monotoner. Door o.a. het gebruik van bestrijdingsmiddelen zie je nog nauwelijks wilde bloemen tussen de graanvelden staan. Daarom zijn ook de bijen naar de stad getrokken. Daar valt in de stadstuinen en -parken nog meer lekkers voor ze te vinden.
Heb je zelf een tuin of balkon, kies dan voor een paar bijenplanten. De lijst van planten waar bijen van houden is gelukkig lang. Heel lang. Er is dus genoeg keus. Op www.drachtplanten.nl kan je makkelijk voor elke plek (zon, schaduw, zand of klei) geschikte planten vinden. Een overzicht met foto van de top 10 van bijenplanten (voor zowel honingbijen als wilde bijen) vind je bij roosgoesgreen.
Zaden kan je bijvoorbeeld bestellen bij de Bolster (biologisch dynamische zaden) of bij natuurvoedingswinkels kopen. Wil je het makkelijk houden dan kan je op de website van Jaarvandebij of bij vitexnatura kant en klare mengsels van bijenzaad kopen.
Tips voor stadstuinen
1. Plant de bijenplanten in groepjes bij elkaar om het de bij makkelijk te maken. Een bij handelt het liefst eerst één plantensoort af. Erg goed voor de bijen zijn kruidenhoekjes met rozemarijn, lavendel, kattekruid, marjolein, tijm, venkel.
2. Zorg dat er het hele jaar door iets te halen is voor de bij. Zeker in de nazomer en vroege herfst kan de bij wel wat extra’s gebruiken. Klimop blijkt daar een hele goeie voor te zijn. Klimop biedt juist laat in het jaar volop nectar en stuifmeel aan talloze insecten. De bloemen worden later gevolgd door bessen die in de late winter en zeer vroege voorjaar rijp worden en een welkome aanvulling zijn op het karige menu van verschillende vogels in dit jaargetijde (Bron: Jaar van de bij).
Oorzaak onduidelijk, of houden bijen ook niet van suiker?
Op dit moment verdwijnt er jaarlijks zo’n 20-30% van de bijen in Nederland, veel meer dan een normale jaarlijkse sterfte van 8% . (Bron: www.bijensterfte.nl). Er is nog steeds veel onduidelijkheid over de oorzaak van de grote sterfte. Als de drie belangrijkste oorzaken worden gezien:
Ziekteverwekkers: De honingbij wordt geparasiteerd door de Varroa-mijt die de bij verzwakt en ook diverse virusziekten overbrengt. Daarnaast is er ook nog de ziekteverwekker Nosema die in de darmen van de bijen kan voorkomen en de gezondheid aantast.
Pesticiden: bepaalde bestrijdingsmiddelen zijn erg giftig voor bijen, met name een groep genaamd Neonicotinoiden. Een motie om meer onderzoek te doen naar schadelijke bestrijdingsmiddelen werd afgelopen najaar helaas afgewezen door de kamer. En nog erger, onlangs nam de overheid een besluit waardoor het gebruik van bij-vriendelijke bestrijdingsmiddelen moeilijk wordt gemaakt (zie Overheid blokkeert het gebruik van bij-vriendelijke middelen in land- en tuinbouw).
Onvoldoende of eenzijdig voedsel: Een bij heeft naast honing ook stuifmeel nodig. Een tekort aan stuifmeel of eenzijdig stuifmeel (van slechts een enkele plant) leidt tot verzwakking van de gezondheid van de bij. Wellicht speelt het ook nog een rol dat wij vrolijk de honing vol gezonde enzymen en mineralen verruilen voor ‘leeg’ suikerwater.
Vorig jaar zond Zembla in maart een documentaire uit over de mysterieuze bijensterfte, Moord op de honingbij. Zeker de moeite waard om te kijken.
Lees ook:
- Kamer zet 25% van ons eten op het spel
- Gratis honing voor stadsbewoners
- Suiker, de snelweg naar veroudering
