De maan is magisch en heeft invloed op al het leven op aarde. De maan straalt zo’n serene rust uit, dat je soms verlangt naar een bezoekje aan dit hemellichaam. Om even op adem te komen. De tweelingzussen Kilian en Damian van der Velden willen dat voor je organiseren, maar ze hebben er wel een beetje hulp bij nodig.
Fotografie: Ingrid Vente
De maan
De maan is onze trouwe metgezel en schittert al eeuwenlang aan de nachtelijke hemel. Als mensen zijn we door de maan gefascineerd; door de invloed van de maan op de aarde, maar ook vanuit wetenschappelijke verkenningen. Terwijl we veel weten over de invloed van de maan op de aarde, zijn er nog steeds vele aspecten van deze kosmische buurvrouw die ons ontgaan. Niet gek dus dat het een bron van inspiratie is voor kunstenaars, waaronder Damian van der Velden. Zij ontwikkelt een maan op aarde en vertelt ons daar meer over.
De invloed van de maan op de aarde
De invloed van de maan op de aarde is op diverse manieren waarneembaar en heeft grote gevolgen voor onze planeet. Denk bijvoorbeeld aan de getijdenwerking. De aantrekkingskracht van de maan veroorzaakt eb en vloed in de oceanen, wat een cruciale rol speelt in de ecosystemen van kustgebieden over de hele wereld. Daarnaast draagt de maan bij aan de stabiliteit van de aardas, die de seizoensgebonden ecosystemen op onze planeet beïnvloedt. Ook kun je met permacultuur het zaaien en oogsten van planten, struiken en kruiden afstemmen op de stand van de maan.
Wat we nog niet weten
Maar we weten ook heel veel niet van de maan. Dit zijn mysteries die onze blijven intrigeren. Denk bijvoorbeeld aan de vraag hoe het maanmagnetisme werkt. Ook is de oorsprong van de maan niet bevestigd. De meest geaccepteerde theorie is dat de maan is gevormd door een gigantische botsing tussen de vroege aarde en een ander hemellichaam, maar veel details van dit proces blijven onduidelijk. Ook het antwoord op de vraag wat de bron is van water op de maan en hoe het water gedistribueerd wordt, weten we nog niet.
Interesse is gewekt
Die onbekendheid van de maan interesseert kunstenares Damian en haar zus Kilian mateloos en ze besloten er een project van te maken. Daar spraken we Damian over. Damian wist vanaf haar 12e al dat ze wilde tekenen en schilderen. Ze vroeg haar ouders of ze naar een school mocht waar ze haar dat konden leren, maar de reactie van haar ouders was voor haar wat teleurstellend. Ze moest eerst naar de middelbare school en dat was moeilijk, want dyslexie stond daarbij in de weg. Iets wat vandaag de dag heel anders opgepakt zou worden.
Damian: “Ik woonde op de Antillen. Rond mijn vijftiende kwam ik naar Nederland en toen ging ik pas naar de middelbare school. Ik was eigenlijk te oud en niet meer zo te vormen en ik wilde de wereld ontdekken. Mijn school maakte ik niet af, maar toen ik 17 was meldde ik me aan bij de kunstacademie. Op basis van mijn tekeningen en schilderijen namen ze me aan bij de stroming ‘autonoom beeldende kunst’.”
Ik leerde de wereld van het kapitaal kennen
Het feit dat ze dyslexie had, speelde ook daar een rol, maar ze voelde zich er goed. Damian: “Ik was daar ineens wakker. Ik bleef alles intuïtief doen ook al was dat lastig, maar ze waren onder de indruk van mijn ideeën dus slaagde ik”.
Stageproject: “Bij de Caldic Collection ontdekte ik een hele nieuwe wereld. Vanuit het kapitaal en niet vanuit de kunstenaarswereld. We deden nieuwe aankopen en bezochten galerieën. Caldic Collectie – bijeengebracht door de particuliere verzamelaar Joop van Caldenborgh – samenstellen. Inmiddels is haar werk ook in de collectie van Museum Voorlinden opgenomen.
Die wereld was heel interessant, maar ik wilde toch liever kunstenaar zijn. Ik verkocht redelijk goed, maar voelde me op een gegeven moment steeds minder thuis in de galeriewereld. Ik snapte de handel niet en stopte in 2010 met schilderen.
Ik ging op onderzoek uit naar andere mogelijkheden, waaronder het ontwerpen met voorwerpen en restmaterialen in een 3D vorm. Vooral natuurlijke materialen, die de tijdelijkheid benadrukte, raakten me, omdat ik zo kunst kon maken zonder afval te creëren.” Samen met haar tweelingzus startte Damian een nieuw conceptbureau: ‘Grofwegarchitecten’.
Een nieuw bureau
Ze vertelt: “Het eerste jaar was direct een hoogepunt, want we mochten op Oeroel een voorstelling/installatie ‘Radius’ komen bouwen, die bezocht werd door 400 mensen per dag. Daar werkten we een jaar aan, maar door Covid kwam het jaar erna alles stil te liggen. Gelukkig konden we wel aan de slag voor een project in Laak (red: Den Haag) ‘Kunst de vloer op’.” Voor dit project ontwikkelden ze een ‘kunst’ maan van stof.”
Een softbox ervaring
Damian: “Ons project heette ‘ademruimte’. De maan speelde als object een rol. Blaas je hem op dan neemt zij ruimte in. Laat je haar leeglopen, dan geeft ze ruimte. En klim je er in, dan geeft ze je stilte en rust. We knutseldenaan de maan met kinderen en volwassenen en het was een geweldige, rustgevende ervaring. Toen kwam ook het idee om er een grote, stevige kunstinstallatie van te maken, waar je een softbox ervaring kan krijgen om helemaal te ont-prikkelen. “De vorm zelf en de betekenis van de maan helpen bij de ervaring.”
Damian zet de verwonderstand aan
De reacties waren hartverwarmend. Damian: Het idee is – net als wanneer je een steegje inloopt in een drukke stad – dat rust je overvalt. Het is een kantelpunt. Het project ‘Moon Intention’ komt op verschillende drukke plekken te staan om zo iedereen mee te laten genieten.
En dat heeft effect, want door Damian verandert de kijk van de toeschouwer op de wereld. Zo schreef een van de deelnemers, dat Damian een gedetailleerde en gevoelige kijk op onze wereld heeft, waarmee ze met haar werken en installaties de toeschouwer en/of belever meevoert in een oneindig spannende, ontwapende, grappige of andere wereld die haar brein weerspiegelt. Een ander gaf aan dat zij door de projecten van Damian van dichtbij mee te maken anders naar de werkelijkheid is gaan kijken, want Damian zet de ‘verwonderstand’ aan, die ook niet meer uitgaat.
De oude maan knippen Damian en haar zus in stukken en daar maken ze circulaire tassen van. Als je die bestelt, draag je bij aan de nieuwe maan en kun je over een tijd zelf ervaren hoe je kunt ontspannen in de maan.
Wil je dit kunstproject steunen? Klik dan hier voor meer informatie.
