Muzikale vrijheid verliest terrein (maar er zijn ook lichtpuntjes)

Afgelopen zaterdag (3 maart) was het MusicFreedomDay. Op die dag werd in maar liefst 22 landen bijeenkomsten georganiseerd, tentoonstellingen opgericht, films vertoond en radio interviews gegeven om aan te geven hoe het ervoor staat om waar dan ook als zanger(es) je stem te laten horen. De organisatie van achter dit event is het Deense Freemuse, een organisatie die zich bezighoudt met vrijheid van musici. Helaas blijkt 2011 een slecht jaar te zijn geweest voor muzikale vrijheid. Volgens de organisatie zijn er in 2011 wereldwijd zeker drie muzikanten gedood, meer dan dertig aangevallen of gemarteld, tien gevangen gezet en meer dan zestig gearresteerd. De organisatie heeft specifieke rapportages geschreven voor 7 landen: Ivoorkust, Pakistan, Libie, West-Papua, Afrika, Zimbabwe en Azerbaijan.
Het slechtste en schokkendste nieuws van de afgelopen maanden komt uit Syrië: daar werd de zanger Ibrahim Kashoush vermoord. Een dag na zijn optreden op een plein in Hama werd Kashoush dood gevonden in een rivier: zijn keel was doorgesneden en zijn stembanden (!) waren verwijderd…
De twee andere vermoorde muzikanten komen uit Latijns-Amerika. In Mexico werd zanger El Sapo doodgeschoten. De muzikant was actief in het omstreden genre van de Narcocorridos (liedjes die drugshandel verheerlijken). En in Guatemala werd de befaamde Argentijnse protestzanger Facundo Cabral vermoord tijdens een tournee.
Van een heel andere orde zijn de discussies – ook in vrije, democratische landen – over de teksten van liedjes. Of over liedjes die gebruikt worden in politieke campagnes. In Nederland ontstond ophef over de carnavalskraker Doe de boerka van Johan Vlemmix. De zanger werd bedreigd.
Gelukkig is er ook op dit gebied goed Hetkanwel-nieuws te melden… In Birma won zanger Win Maw een grote prijs en werd hij (na een lange periode van gevangenschap) vrijgelaten. In Canada mag het lied Money for Nothing van Dire Straits (daar omstreden vanwege het woord ‘faggot’, ofwel ‘flikker’) voor het eerst in jaren weer op radio en tv worden gedraaid. En in Afghanistan werd voor het eerst sinds 1975 weer een heus rockfestival georganiseerd. Het evenement Sound Central trok daar honderden enthousiaste bezoekers.
En in Nederland hebben we een band van gevluchte muzikanten: de Alkmaarse band Orchestre Partout, die uit louter vluchtelingen bestaat.
 
Lees ook: het verhaal van Hetkanwelster Femke van Zeijl over hoe ze hielp bij het organiseren van een muziekvideo (de clip Sayha Mama) in het Afrikaanse Burkina Faso.