Eerlijk is eerlijk, ik zit vaker hele dagen aan het scherm (en toetsenbord) vastgeplakt dan niet. Sterker nog: ik durf te beweren dat de dagen in die laatste categorie zich beperken tot mijn vakanties. En zelfs dan gebruik ik de routeplanner om op mijn bestemming te geraken en struin ik op dode momenten het internet af op zoek naar leuke vegan tentjes en onmisbare weetjes over mijn vakantiebestemming. Zoals laatst in Zweden toen ik me ineens afvroeg hoe dat ook al weer zat met die Vikingen… Offline zijn is dus zeg maar niet mijn ding.
En dat terwijl ik toch echt geen ‘digital native’ ben, zoals dat zo mooi heet. Ik kom uit het tijdperk waarin we voor de School voor Journalistiek nog een typemachine moesten aanschaffen en bij het vak ‘documentatie & research’ leerden om in de bibliotheek en het archief informatie te verzamelen. In het dashboardkastje van mijn auto (die had ik toen nog) bevond zich het onmisbare vuistdikke stratenboek. En hoe laat de trein vertrok zocht je op in ellenlange lijsten op gele borden op het station zelf (en dus niet vooraf in een app).
Offline, hoe deden jullie dat vroeger?
Maar toen ik laatst een keer de vraag kreeg van een junior redacteur hoe wij dat vroeger toch deden? Gasten produceren voor bijvoorbeeld een talkshow? Toen moest ik daar even over nadenken. We belden een landlijn (je weet wel zo’n vaste telefoon met een draaischijf), spraken een antwoordapparaat in (met een echt bandje), achterhaalden de werkplek van iemand om ook daarheen te bellen en benaderden buren, vrienden en familieleden als we echt nu, nu, nu met iemand wilden spreken… Tegenwoordig zouden we het stalken noemen, maar het wekte.
Kort samengevat: in de tijd dat we nog voornamelijk offline leefden (simpelweg omdat er nog amper een online was) ging het leven trager, hadden we meer oog voor onze omgeving en ontwikkelden we nog de nodige skills om bijvoorbeeld de weg te vinden (tip: iemand vragen doet wonderen, maar ook om je heen kijken en onthouden waar je links en rechts afsloeg helpt).
Toenemend aantal uren online
Hoe het ook zij, we kunnen rustig stellen: das war einmal. Want het aantal uren dat je alleen al op je telefoon scrollt (meestal langs de tijdlijnen van je social media accounts) stijgt nog steeds. In 2024 zaten 15-plussers gemiddeld 2 uur op social media (in 2020 was dat nog ruim 1,5 uur). En misschien juist daarom groeit de behoefte om een dag, een weekend of een hele week offline te zijn. Zo steeg de zoekterm ‘social media detox’ begin dit jaar met 60%.
Er worden de laatste jaren dan ook overal offline activiteiten, events, weekenden en hele digitale detox reizen georganiseerd waarbij je je telefoon inlevert (en pas weer terugkrijgt als je weggaat). In plaats van op je schermpje turen, ga je dan gewoon weer eens ouderwets met elkaar in gesprek, doe je een bord- of kaartspel of ga je zitten breien in een café (how seventies!).
Uitkomsten opinieonderzoek 'Wat verwacht je van de Nationale Offline Dag?'
Offline? Ja, dat lukt!
De meeste deelnemers (76%) denken goed zonder internet te kunnen. 28% heeft zich voorgenomen écht mee te doen, terwijl 44% nog twijfelt. Toch zegt maar liefst 67% van tevoren te willen zorgen dat ze op tijd zijn, zodat last-minute appjes niet nodig zijn.
Rust, focus en creativiteit
Minder afleiding is het grootste voordeel, vindt 43%. 42% kijkt uit naar meer tijd voor creativiteit en buiten zijn, en 33% hoopt vooral meer rust in het hoofd te ervaren. Veel mensen noemen ook tuinieren als fijne offline activiteit.
Wat gaan we doen?
Boek lezen of creatief bezig zijn – dat is voor 60% de ideale offline invulling. 39% trekt de wandelschoenen of de fiets uit de schuur. 25% spreekt af met vrienden of familie, en 20% kiest voor lekker niks doen, slapen of relaxen.
Wat missen we het meest?
Contact met vrienden en familie missen we het vaakst (28%), gevolgd door muziek of podcasts (20%). Toch zegt 29% juist helemaal niks te missen en ernaar uit te kijken.
Offline samen of alleen?
39% wil de dag doorbrengen met familie of vrienden, 10% kiest specifiek voor vrienden. Opvallend veel deelnemers (37%) zoeken juist de rust op en willen de dag alleen beleven. 43% laat het helemaal op zich afkomen.
Kleine gewoontes veranderen
37% wil na deze dag vaker het scherm wegleggen. De helft kiest bewust om offline hun route uit te stippelen: 38% schrijft het van tevoren op en 34% blijft liever in de buurt.
Wil je ook je mening geven? Schrijf je dan in voor ons test- en opiniepanel.
Wat doet online zijn met onze hersenen?
Uit onderzoek blijkt dat we door onze telefoon (met alle notificaties) en het internet (met een overload aan informatie) overprikkeld raken en steeds slechter de rust kunnen vinden om ons te concentreren op één taak.
Daarnaast zijn we minder goed geworden in het onthouden van feiten (of de route), omdat we gewend zijn dat we het toch onmiddellijk kunnen opzoeken. Ook geven Gen Z en Millenials (digital natives dus) aan minder tijd te hebben voor vriendschappen buiten de onlinewereld (laat staan iemand te bellen of random iemand aan te spreken).
Nou kan je moeilijk helemaal offline leven (online zijn hoort inmiddels bij het leven en gaat waarschijnlijk niet 1,2,3 verdwijnen). Maar af en toe kunnen we even helemaal offline gaan om tot rust te komen en onze ‘verslaving’ aan bijvoorbeeld social media te doorbreken. Bijvoorbeeld op 10 mei, de Nationale Offline Day. Maar wat doe je dan op zo’n offline day? Ter inspiratie heb ik online natuurlijk een paar ideeën opgezocht (nu het nog kan). Dit is de lijst (na de fotogallerij):
Offline activiteiten:
- Begin de dag rustig met 20 minuten meditatie
- Doe vervolgens wat aan lichaamsbeweging: yoga, pilates of andere oefeningen
- Morning pages is ook altijd een goed idee: gewoon een paar minuten opschrijven wat er in je opkomt, met je pen op papier, zonder dat er een plan of doel is, maar gewoon om je hoofd leeg te maken. Er komen vaak verrassende dingen uit.
- Maak een heerlijk ontbijt voor jezelf klaar en eet die met je volle aandacht (want geen scherm)
- Ga naar buiten voor een wandelingetje door de buurt. Wat gebeurt er als je geen podcast of muziek luistert: wat zie, hoor, ruik, voel en proef je dan?
- Een langere wandeling in de natuur kan natuurlijk ook (als je het spannend vind om zonder routeplanner op pad te gaan, ga dan vooral naar een gebied dat je goed kent en volg de ‘ouderwetse’ route aanwijzingen: streepjes op palen)
- Ga tuinieren (zo was ik gister de hele middag bezig met kleine plantjes in grotere potjes te zetten of juist in de aarde)
- Puzzelen
- Tekenen, doodlen of kleuren is ook zo’n heerlijke zen-activiteit (herinner je je die kleurboeken voor volwassenen nog die een tijd zo in waren)
- Breien, haken, knutselen of klussen kan natuurlijk ook
- Net als opruimen of schoonmaken
- Oud spullen breng je (eindelijk) eens naar de Kringloop of het Grof Vuil
- Bak een taart of trakteer jezelf (en je huisgenoten) op een uitgebreid diner (uit een kookboek natuurlijk, want je kan niet even online een recept opzoeken)
- De boodschappen hiervoor doe je ouderwets met een papieren lijstje (en dus niet met een app op je telefoon)
- Ga eens bij je buurvrouw op de koffie
- Of bij je familie of vrienden (wel heel zorgvuldig afspreken waar en hoe laat en dus niet last minute afzeggen).
- Voer een gesprek met een vreemde: iemand die ook bij de bushalte of de kassa staat te wachten
- Deel complimenten uit: gewoon omdat het kan en omdat je meer oog hebt voor mensen (en je zult zien hoe makkelijk je anderen op die manier een goede dag kan bezorgen)
- Ga naar een biologische pluktuin om een boeketje bloemen te plukken
- Of naar een museum
- Of volg een workshop waarbij je iets met je handen doet (kleien, keramieken, schilderen, naaien, repareren, boekbinden)
- Ga ouderwets zitten niksen: gewoon op een bankje in de zon voor je uit zitten staren
- Een boek lezen: we willen het (bijna) allemaal, maar hebben er nooit meer de tijd of het geduld voor: nu kan dat dus prima.
- Doe een bord- of kaartspel met je partner, je gezin, vrienden of je buren.
- Sluit de dag af met een lijstje van 5 dingen waar je dankbaar voor bent. Wees specifiek. Het geeft je gegarandeerd een positievere blik op de wereld en je leven.
Hoe ziet jouw offline day eruit? Heb je nog aanvullingen en tips voor ons?
Lees ook: De offline club organiseert activiteiten in de stad waar je 2 uur lang digitaal kan detoxen.
Draag bij aan positieve verandering
Bijdragen aan positieve verandering? Word lid van het hetkanWEL
Bij hetkanWEL geloven we in de kracht van positieve verandering. Als lid van onze community sluit je je aan bij een beweging die inspireert, motiveert en concrete oplossingen biedt voor een duurzame toekomst. Door lid te worden word je onderdeel van een betrokken community en steun je ons om inspirerende verhalen, praktische tips en groene initiatieven te delen en te laten zien dat duurzaamheid wél mogelijk is.
