Een verliefd gevoel bij een zoemende hommel of een racende haas? Kirsten Dorrestijn overkomt dit regelmatig. Ze ging op safari in eigen land, zocht 23 van haar lievelingsdieren op in het wild en neemt ons mee op expeditie in haar net verschenen boek Het boek van de kleine dieren (en de wat grotere).
Als kind ving Kirsten al hommels om in een jampotje te bekijken, soms met blote handen. Als volwassene moest ze even een drempel over om haar liefde voor de natuur te erkennen. Want was het niet kinderachtig om op handen en knieën door het gras te kruipen en over dieren te schrijven? Gelukkig zette ze door en heeft ze nu het leukste werk dat je je kunt voorstellen. Als natuurjournalist speurt ze samen met ecologen door heel Nederland naar haar lievelingsdieren. Van de boommarter en de steenuil tot de sprinkhaan. Voor hetkanWEL deelt ze de ins en outs van deze wonderlijke dieren. Én hoe we ze een handje kunnen helpen met hun voortbestaan.
Op safari in Nederland
Voelde haar zoektocht door het Nederlandse dierenrijk inderdaad als een safari? “Ja, vaak wel”, antwoordt Kirsten. “Bijvoorbeeld die keer dat we een boommarter hadden opgespoord. Die lag boven ons hoofd een dutje te doen in een oud kraaiennest. Ook mijn eerste ontmoeting met de zeldzame boomkikker vond ik bijzonder. Met zijn knalgroene, tropische uiterlijk zou je die niet snel verwachten in Nederland.”
Otterpoep en stuifmeelklompjes
“Het voelde als een eer om in al die mooie natuurgebieden te komen. Telkens samen met een boswachter of specialist op wie ik al mijn vragen kon afvuren. Zij hebben zoveel kennis over één dier. Zo wist biologe Elze Polman precies onder welk bruggetje ze naar otterpoep moest speuren. Door er aan te ruiken, kon ze bovendien bevestigen dat het van de otter was.”
Toch vindt ze alledaagse dieren eigenlijk nog leuker. “Die kun je gewoon in je eigen omgeving tegenkomen, zonder bioloog.’” Bij zulke onverwachte ontmoetingen maakt haar hart een sprongetje. “Het ontdekken van een sprintende haas vanuit de trein maakt mijn hele dag goed. Of het bekijken van een vrolijke hommel met van die stuifmeelklompjes aan z’n poten.” Door de verhalen achter deze dieren te delen, wil Kirsten ons bewust maken van de rijkdom om ons heen.
Zwemmend hert, vossen en vlinders
Hoe is het nou met onze wilde dieren gesteld? “Ik was eerst vooral positief gestemd. In de tien jaar dat ik over natuur schrijf, kom ik zoveel goede projecten op het spoor. Mensen zetten zich bijvoorbeeld in voor het maken van ‘uitstapplaatsen’ in kanalen. Zwemmende herten of vossen kunnen er dan aan de overkant weer uitklimmen. Ook gaan vrijwilligers boerderijen af om nestkasten te plaatsen voor de steenuil. Zo’n populatie gaat vervolgens echt in de lift.”
Maar toen ze zich voor haar boek echt ging verdiepen in bepaalde diersoorten, raakte ze juist flink gedeprimeerd. “Met de meeste soorten gaat het helaas niet goed. Zo is het aantal vlinders sinds 1992 met vijftig procent afgenomen. Ook de egel en de haas zijn in aantal gehalveerd.” Gelukkig heeft Kirsten volop tips om het tij te keren. “Iedereen kan iets doen,” benadrukt ze.
Middelste foto van Kirsten bij moestuin: Floor Schrijvers
Zo zorg jij zelf voor de wilde dieren
Biodiversiteit begint in je eigen tuin. Als je het een beetje goed aanpakt, kan je ook daar op safari. Wat kun je volgens Kirsten doen of juist beter laten om de natuur in jouw tuin te bevorderen?
- Tuincentrum? Liever niet!
“Daar vind je voornamelijk uitheemse soorten met mooie knallende kleuren. Die bloemen hebben vaak niet eens stuifmeeldraden. Of ze zijn zo doorgekweekt, dat onze insecten er niks mee kunnen.” - Spoor een biologische kwekerij op
Dat kan heel makkelijk via Biotuinwijzer.nl “Vraag daar naar planten die goed zijn voor bijen en vlinders. Of kies voor struiken en bomen met besjes waar vogels van houden.” - Tegels wippen
Haal zoveel mogelijk tegels eruit, maar wees wel een luie tuinder. “Niet teveel schoffelen, dode plantjes laten staan en bladeren laten liggen.” Lees ook onze tips voor duurzaam tuinieren of een gezonde bodem.
Geen eigen tuin? Zo kun je wilde dieren ook helpen:
- Denk verticaal
Laat je huis begroeien met een klimplant - Kies bij je boodschappen voor biologisch
“Daar komen geen bestrijdingsmiddelen aan te pas. Zo komen er weer meer verschillende grassen en kruiden op het boerenland. Onder andere hazen zijn daar heel blij mee!”
Mindful genieten
“Soms kijk ik in de tuin bewust naar alles wat ik om me heen zie bewegen. Dat werkt heel mindful!” In haar kleine tuin maakte ze plek voor een ‘tuiny forest’. Een wát? “Dat is een minibos met inheemse planten en bomen.” En bijna elke dag telt ze het aantal dichte gaatjes in haar bijenhotel. “Dat betekent dat een bij er eitjes in heeft gelegd. Er zijn er nu veertien dicht gemetseld, er is nog plek!”
Op 16 juni verschijnt Het boek van de kleine dieren (en de wat grotere). Op pad door het Nederlandse dierenrijk van Kirsten Dorrestijn. Met illustraties van Herwolt van Doornen.
