Opiniepanel hetkanWEL: werken alleen voor geld is zinloos

Een gevoel van zingeving, waardering en flexibiliteit in een baan bevordert bij veel mensen de werkvreugde. Werken is belangrijk, maar niet ten koste van alles. We vinden tijd voor vrijwilligerswerk, tijd om te ontspannen of tijd voor zelfontwikkeling net zo belangrijk. Werken alleen voor geld is al helemaal zinloos. Deze en nog een aantal andere interessante inzichten van ons opiniepanel op basis van het Anders Werken onderzoek, delen we met je.

Met je werk bijdragen aan een betere wereld, dat willen steeds meer mensen. Vooral voor jongeren is dat belangrijk. Nu werken veel mensen nog om geld te verdienen en doen ze daarnaast iets om bij te dragen aan een betere wereld. Dat willen ze graag combineren.

Met de groei van het aantal duurzame bedrijven en de ambitie van bestaande bedrijven om te verduurzamen, zijn er steeds meer zinvolle banen te vinden waarmee je in je levensonderhoud kunt voorzien en tegelijkertijd kunt bijdragen aan een betere wereld. Maar full time werken in vaste dienst met dagen van 9 tot 5 is volgens ons panel echt verleden tijd.

Werken in Nederland: wat feiten op een rij
Volgens het CBS hadden in het eerste kwartaal van 2023 9,7 miljoen mensen betaald werk. Dat is 72,9 procent van de bevolking van 15 tot 75 jaar.Van deze groep werken 5 miljoen mensen voltijd en 4,7 miljoen mensen in deeltijd. 5,4 miljoen mensen hebben een vast contract. En er is veel werk. Tegenover elke 100 werklozen stonden in het eerste kwartaal van 2023 122 vacatures.

Werken kan op verschillende manieren

De manier waarop je werkt, hangt volgens ons opiniepanel af van je ambitie en wensen in het leven. Door te consuminderen en zelfvoorzienend(er) te leven, heb je minder geld nodig en kun je andere keuzes maken. Een trend die we onder jongeren zien is climate quitting. Dit betekent het ontslag nemen bij een bedrijf dat niet voldoende bijdraagt aan oplossingen voor het klimaatprobleem om vervolgens op zoek te gaan naar een baan waar duurzaamheid prioriteit heeft. 60-plussers geven juist aan dat ze liever wat minder werken, zodat ze meer tijd hebben voor vrijwilligerswerk.

Werk kan nog duurzamer

Niet iedereen in ons opiniepanel heeft nu al werk met betekenis. De deelnemers vinden het wel heel belangrijk (8,7 op een schaal van 1 tot 10), maar ze geven hun huidige werk een rapportcijfer van 6,4 (op een schaal van 1 tot 10) voor hun huidige bijdragen. Daar valt dus nog wel wat te winnen. 46,5% van de werkenden, kijkt ook regelmatig op vacaturesites. Soms uit nieuwsgierigheid, maar vaak ook om een volgende stap in hun carrière te zetten.

Een ideale werkweek van 29 uur

Van het opiniepanel krijgt 56% energie van werken. Voor 37% wisselt dat nogal per dag en 4,7% van de ondervraagden, gaat liever iets anders doen. Zij worden geleefd door hun werk. Gemiddeld werken ze 33 uur per week (31 in 2022) en zouden het liefst nog een paar uur minder werken. Ze zijn tevreden met hun werk/privé balans (4 uit 5), maar als je ze mochten kiezen, is 29 uur per week ideaal (26 in 2022). En die uren zouden dan bij voorkeur flexibel in te delen zijn. Bij voorkeur ’s ochtends werken en ’s middags tijd hebben voor andere dingen. Opvallend veel mensen doen vrijwilligerswerk, verbouwen hun eigen eten, of willen graag meer tijd doorbrengen met vrienden en familie.

Werken voor geld alleen is zinloos

81% van de deelnemers vindt dat ze genoeg geld hebben om van te leven. Werken voor geld alleen is zinloos Bij de toelichting geven ze aan, dat dit niet per se komt omdat ze zo veel verdienen, maar door bewuster te leven, hebben ze minder geld nodig en hoeven ze ook minder te werken. Mochten ze de loterij winnen, dan zou 11% stoppen met werken, 28% zou blijven werken, 32% zou minder gaan werken en 28% zou kiezen voor een andere invulling van hun leven. Denk hierbij aan meer vrijwilligerswerk doen, meer reizen, meer tijd aan hobby’s te besteden of echt zelfvoorzienend gaan leven.

Welzijn boven welvaart

Het idee dat je door minder te werken ook kunt bijdragen aan een duurzame samenleving, past binnen de ‘degrowth’ beweging, die alleen maar aan populariteit toeneemt. De mensen (o.a. wetenschappers en activisten) achter de ‘degrowth’ beweging zien als oplossing, dat we massaal minder moeten gaan werken, minder spullen moeten kopen en een simpeler leven moeten leiden. Het doel is welzijn en krimp, in plaats van welvaart en groei. Groei en vervuiling zijn namelijk onlosmakelijk met elkaar verbonden. Als we minder gaan maken, kopen en gebruiken, hoeven we ook minder te werken. Hierdoor hebben we minder stress en betere relaties met de mensen om ons heen.

Duurzame vacatures 
HetkanWEL en duurzame vacaturesite Sustainable Jobs werken sinds maart 2023 samen om mensen te helpen een duurzame baan te vinden. We zagen vorig jaar dat er veel behoefte is aan betekenisvol werk, maar waar vind je zo’n baan. Het platform Sustainble Jobs geeft met 122 vacatures een mooi overzicht waar je die baan zou kunnen vinden.

Conclusies: de ideale baan voor de bewuste mens

  1. Minder werken kan leiden tot meer welzijn. Voor jou persoonlijk, maar ook voor de planeet.
  2. Mensen die in staat zijn om te werken, kunnen met hun werk bijdragen aan een duurzame wereld. Wat we nu zien is dat steeds meer mensen kiezen voor een baan bij een duurzaam bedrijf, of mensen die een bedrijf van binnenuit proberen te verduurzamen.
  3. Een vaste baan moet volgens ons panel nuttig zijn (bij voorkeur zowel financieel als op het gebied van duurzaamheid), maar ook ruimte overlaten om andere dingen te doen. De ideale werkweek heeft 29 flexibel in te vullen uren.
  4. Geld is belangrijk in een baan, maar door bewuster te leven, heb je minder geld nodig en kun je ook minder uren werken. Werken alleen voor geld is zinloos.
  5. Bijdragen kan ook met een eigen (sociale) onderneming, als ZZP-er die voor duurzame klanten werkt, maar vergeet niet dat er ook veel mensen zijn die naast hun betaalde baan vrijwilligerswerk doen, of zorgen voor anderen.  
  6. Er is onder ons panel een hoge mate van tevredenheid. 28% van de deelnemers zou blijven werken als ze de loterij zouden winnen, maar 32% wel wat minder.

Wil je zelf ook nog je ervaringen delen? Vul dan deze enquête in. We blijven reacties verzamelen.  Heb je vragen of ben je nieuwsgierig hoe ons panel denkt over een bepaald onderwerp? Laat het ons weten.

Over het hetkanWEL test- en opiniepanel 
Het hetkanWEL test- en opiniepanel bestaat uit 3.850 mensen, die regelmatig duurzame producten testen en/of hun mening geven over uiteenlopende onderwerpen. Ook meedoen? Aanmelden kan hier.

De deelnemers die de enquête over werken invulden, zijn tussen de 26 en 75 jaar. 75% van hen is vrouw. 67% van de deelnemers heeft een vaste baan. 25% werkt als ondernemer, start een eigen bedrijf, is ZZP’er of heeft verschillende banen. 8% is met pensioen, arbeidsongeschikt, zit in de ziektewet of werkt als vrijwilliger.
62% van de werkende deelnemers, doet dat hybride, dus vanuit huis en op locatie (61% in 2022). 8% werkt vanuit huis (9% in 2022) en de rest werkt altijd op locatie/kantoor. We vergelijken deze uitkomsten met het onderzoek dat we in 2022 deden om te zien of er grote afwijkingen zijn. 

Over de schrijver