Een positieve terugblik op 2020 met hetkanWEL jaaroverzicht

We kunnen met grote zekerheid zeggen, dat 2020 een jaar was dat we niet snel zullen vergeten. Groot-Brittannië en de EU kwamen op de valreep toch nog met een akkoord. Trump werd tijdens de Amerikaanse verkiezingen verslagen door Biden en Harris, maar weigerde dat te erkennen. Het was het jaar van Black Lives Matter, boze boeren, de toeslagen-affaire én natuurlijk van Covid19. De pandemie die alles wereldwijd op z’n kop zette. Met dit jaaroverzicht geven we je een positieve terugblik op 2020. 

Als je ons vorig jaar had voorspeld dat we nu allemaal met mondkapjes zouden lopen. Dat er rijen voor de supermarkt zouden staan, omdat het binnen niet te druk mocht zijn. Dat we bij de ingang van elk gebouw onze handen zouden ontsmetten. En dat we op 1,5 meter van elkaar zouden moeten blijven waardoor we onze ouders minimaal een jaar niet konden knuffelen. Dan hadden we je waarschijnlijk voor gek verklaard. Of gezegd dat je te veel science-fictionfilms had gekeken. Of dat je een levendige fantasie had. We hadden gelachen en nog een slok van onze thee (of wijn) genomen en waren over iets anders begonnen.

Meer rust, stilte en natuur

Laatst zei iemand tegen me dat corona echt helemaal niks goeds had voortgebracht, maar dat is niet helemaal waar. Natuurlijk zorgde het voor sterfgevallen, eenzaamheid, depressie, stress, financiële zorgen en faillissementen. Maar het zorgde ook voor stilte, rust, bezinning en een schonere lucht. Voor minder files, minder vluchten en een herwaardering van de natuur en vakantie in eigen land.

In India konden ze dit jaar voor het eerst in decennia de Himalaya weer zien vanaf 160 kilometer afstand. In Venetië was het water zo helder, dat je de vissen voor het eerst weer kon zien zwemmen. De satellietfoto’s van de schonere lucht boven China gingen de hele wereld over. En de wilde dieren namen langzaam weer bezit van de stad: van wilde zwijnen tot aan apen, olifanten en berggeiten. Allemaal positief nieuws voor in dit jaaroverzicht dus.

Een nieuwe economie

Er ontstonden ook ideeën voor een nieuwe economie waarbij niet alles om groei en consumptie draait, maar om welzijn van mens, dier en plant. We willen minder stress, minder reizen, minder spullen, minder herrie en minder vervuiling. En we willen meer groen en meer community, oftewel: onderdeel zijn van een gemeenschap. Corona heeft laten zien dat dat kan, want mijn Amsterdamse straat veranderde dit jaar steeds meer in een echte buurt waarin mensen de tijd namen voor een praatje en behoefte hadden aan contact.

Zo maakte Amsterdam als eerste stad tijdens de coronacrisis bekend circulair te willen worden en de ideeën van de ‘donuteconomie’ van econoom Kate Raworth te omarmen. In dat model kan de economie niet eindeloos groeien, maar moet er rekening gehouden worden met de natuurlijke grenzen van aarde en mens. En als je het zo opschrijft, is het eigenlijk raar dat niet iedere economie dat omarmt, zou je zeggen.

In het kader van vernieuwing en doorpakken werd dit jaar ook de verkiezing voor de Minister van de Nieuwe Economie georganiseerd (je kan nog t/m 31 december stemmen). Hiermee wil MVO Nederland mensen een podium bieden die staan te springen om de boel een beetje op te schudden en de overgang naar een nieuwe, duurzame economie te versnellen. Want dat een ‘reset’ nodig is, daar lijken steeds meer mensen het over eens te zijn. Wie weet hoe snel het gaat en wat we er in ons volgend jaaroverzicht over kunnen melden.

Positief jaaroverzicht

Het jaar kende meer optimistisch nieuws, dat liet zien dat positieve verandering wél kan (crisis of geen crisis). Zo opende in Zweden de eerste supermarkt waar prijzen gekoppeld zijn aan de CO2-afdruk van producten. In Amsterdam kwam de biologische winkel De Aanzet met een wereldwijde primeur door echte prijzen voor hun producten te rekenen waarmee je ook voor verborgen kosten betaalt als watertekort, uitputting van de grond en slechte arbeidsomstandigheden.

In Berlijn opende dit jaar een warenhuis met alleen maar tweedehands spullen (het deed ons een beetje denken aan het tweedehands winkelcentrum in Zweden). Grote merken als Zalando en Ikea doken in de tweedehands markt en Vinted, een online platform voor tweedehands kleding uit Litouwen, werd onder leiding van de Nederlandse CEO Thomas Plantenga zo groot dat het dit jaar United Wardrobe overnam.

Er kwamen initiatieven op gang als de plantenbieb, waarbij gratis planten en stekjes geruild konden worden. En de ketting kledingruil, waarbij je coronaproof kleding kon ruilen. Mensen als Daan Strang gingen ondanks de beperkingen het strand op, om op een veilige anderhalve meter afstand, de Nederlandse kust schoon te maken. Boyan Slat presenteerde dit jaar het eerste product dat gemaakt is van het plastic afval dat hij met zijn Ocean Cleanup uit de oceaan heeft gevist, namelijk een blitse zonnebril. En vanaf volgend jaar komt er definitief statiegeld op kleine flesjes (aan blikjes wordt nog gewerkt).

Vegan heeft de toekomst

Verder verdubbelde het aantal plantaardige producten in de supermarkt dit jaar en kwamen er handige bordjes om aan te geven wat vegan was. Op World Vegan Day (1 november) kwam de vegetariërsbond met nieuwe cijfers waaruit blijkt dat het aantal mensen dat vegetarisch eet de afgelopen twee jaar met 50% is gegroeid. Het percentage van mensen dat elke dag vegetarisch eet is gestegen naar 3,9% (dat is inclusief de veganisten). Vooral mensen onder de 40 doen het goed: daar eet maar liefst 7% elke dag vegetarisch. Dat is toch hoopgevend. Ook vegan kaas is on the rise: er wordt volop geëxperimenteerd om goede alternatieven te maken van cashewnoten of duurzamer grondstoffen als Hollandse bonen.

De EU stemde dit jaar dat we namen als plantaardige kipstuckjes, gehackt en vegaburgers gewoon mogen blijven gebruiken. Deze namen zijn dus níet misleidend voor de consument. Tegelijkertijd stemde het Europese Parlement wel voor strengere regels als het gaat om zuivelnamen. Termen als ‘amandelmelk’ of ‘plantaardig alternatief voor boter’ mogen dus niet meer als het aan hen ligt. De Europese Commissie en de Europese Raad moeten zich nog over de zuivelkwestie buigen, dus ProVeg strijdt in 2021 gewoon verder (hopelijk hebben we hier in het volgende jaaroverzicht meer nieuws over te melden).

HetkanWEL jaaroverzicht

En ook hetkanWEL deed het goed dit jaar. Het aantal bezoekers steeg, we werden wéér verkozen tot beste én populairste Website van het Jaar (hadden we je al bedankt voor het stemmen?) Eind oktober verscheen ons eerste boek: hetkanWEL. Voor een groener, eerlijker en leuker leven, vol praktische tips en interviews met inspirerende gamechangers. En we begonnen dit jaar met online masterclasses en een testpanel waarmee we duurzame producten testen. Dat smaakt allemaal naar meer, want ook in 2021 gaan we weer producten testen en organiseren we weer masterclasses en challenges waaraan jij kan meedoen.

Het nieuwe jaar

Wat kunnen we verwachten in het nieuwe jaar? Biden is vanaf 20 januari de nieuwe Amerikaanse president en heeft beloofd weer deel te nemen aan het Parijs Klimaatakkoord. In januari kan je meedoen aan de veggie challenge van ProVeg, de #nobuychallenge (een half jaar niks kopen, ook niet tweedehands) of aan 52 weken duurzaam: elke week stap voor stap je leven verduurzamen. Omroep Groen wil meer aandacht voor het klimaat op de Nederlandse radio en tv en is daarom hard bezig om voor 31 december 50.000 leden te werven. Die zien we dus misschien terug op de buis in het nieuwe jaar. En in maart gaan we allemaal weer naar de stembus en kunnen we Den Haag dus weer een stukje groener kleuren met onze stem.

Wat vond jij het meest positieve nieuws van 2020 dat niet mag missen in dit jaaroverzicht? Laat het ons weten door hieronder een reactie achter te laten.