In dit rusthuis bepalen de bewoners alles

Het blijft een belangrijke en interessante discussie: hoe ziet de ouderenzorg van de toekomst eruit? Hoe kunnen we deze zorg verbeteren? De laatste jaren is het een gevoelig onderwerp. We kijken graag naar voorbeelden uit alle hoeken en gaten van de wereld, om daar vervolgens de dingen uit te pikken die relevant zijn voor de ouderenzorg in Nederland. De redactie kwam deze week een mooi verhaal uit Zweden tegen in De Standaard en daar kunnen we veel van leren. 

Tubbemodel

Op het eerste gezicht heeft het Zweedse rusthuis op het eiland Tjörn veel weg van reguliere zorginstellingen. Maar niets is minder waar: de 33 bewoners zijn namelijk stuk voor stuk medemanagers van het rusthuis. In Tjörn werken ze volgens het Tubbemodel. Bewoners bepalen het interieur, stellen de activiteitenagenda op en kiezen de menu’s. Over geld hoeven de bewoners zich geen zorgen te maken, dat is aan de directie.

Iedereen een stem

Bewoners voelen zich een stuk nuttiger, nu zij worden betrokken bij alle aspecten van het leven in een rusthuis. Meebeslissen is overigens niet verplicht, want niet iedereen kan en wil meedoen. Maar iedereen heeft wél een stem, ook diegene die niet meer zo goed uit zijn woorden komt. Elke medewerker is vertegenwoordiger van twee tot vier ouderen. Zij dient te weten wat de bewoners belangrijk vinden. Dat kan van alles zijn: een huisdier kiezen, op reis gaan of een moestuin aanleggen.

Het menu kiezen

Met elkaar het menu samenstellen is belangrijk voor het rusthuis, omdat veel bewoners kampen met ondergewicht. In Tjörn willen ze dat de bewoners weten wat ze voorgeschoteld krijgen, zodat de kans groter is dat het wordt opgegeten. Bovendien blijft het ontbijt altijd twee uur lang uitgestald staan, voor degenen die willen uitslapen. Het rusthuis op Tjörn scoort op het gebied van voeding en gewicht beter dan andere zorginstellingen in Zweden.

Eindstation?

Het rusthuis kan voor velen een eindstation zijn, ook als zij dement zijn. Maar als iemand een gevaar voor zichzelf of anderen vormt, gaat hij of zij naar een gespecialiseerde instelling. Daar is het Tubbemodel niet mogelijk, maar momenteel wordt gewerkt aan een soortgelijk plan waarbij familieleden veel input krijgen.

Psychologisch experiment

In de jaren 70 werd al eens een psychologisch experiment uitgevoerd op het gebied van verantwoordelijkheid voor ouderen, onder leiding van de onderzoekers Judith Rodin en Ellen Langer. Zij deelden een groep ouderen in tweeën: de eerste groep moest zorgen voor de planten en was verantwoordelijk voor het dagschema en welzijn. In de andere groep was het verplegend personeel verantwoordelijk voor de ouderen. Na anderhalf jaar bleek dat de eerste groep socialer, vrolijker, alerter, actiever en gezonder was dan de ouderen in de tweede groep.
Wat vind jij van het Tubbemodel? Ben je het ermee eens dat de ouderen in Tjörn veel verantwoordelijkheid krijgen? Laat het ons weten in een reactie! In Nederland kennen we ook een aantal bijzondere woonvormen voor ouderen.