De Vrije Uitloop zet zich in voor scharrelondernemers

Onlangs was De Vrije Uitloop te zien bij de documentaireserie ‘We doen het zelf wel’ van HUMAN. In deze serie zag je Erna Smeekens. Toen ze zelf in de bijstand terecht kwam ontdekte ze hoeveel mensen er in de knel zitten en dat raakte haar. Ze besloot dat ze deze mensen wilde helpen, door ze weer laten te ervaren wat voor moois ze allemaal te bieden hebben. Daarom startte ze De Vrije Uitloop.
De Vrije Uitloop is een coöperatie voor scharrelondernemers. Dat zijn mensen met een bijstandsuitkering die toestemming hebben om een deel van hun uitkering zelf te verdienen door te ondernemen naar vermogen. Zo hoopt initiatiefnemer Erna dat zij hun zelfvertrouwen weer een beetje terug krijgen. We spraken haar collega Hans Udo over dit bijzondere project.
De Vrije Uitloop
Het idee voor De Vrije Uitloop komt voort vanuit twee eerdere ideeën: Stichting Tientjes en de Tientjes Academie. De stichting is in 2010 opgericht en de Tientjes Academie een jaar later. Hans Udo licht toe:
“Bij Stichting Tientjes worden mensen die om wat voor reden dan ook niet deelnemen aan het arbeidsproces uitgedaagd om werk te maken van hun passie, en daar zo nodig geld mee te verdienen. Door het werk van de stichting ontdekten mensen hun passie, maar we merkten dat ze daar in eerste instantie nog niet veel mee durfden te doen.”
“Deze mensen werden vervolgens getraind in de Academie en gingen daarna op zoek naar manieren om hier daadwerkelijk geld mee te verdienen. Het was best lastig om vanuit een bijstandsuitkering, en binnen de geldende regelgeving, geld te kunnen verdienen. Dankzij de constructie van de coöperatie De Vrije Uitloop is het nu mogelijk om vanuit de bijstand een deel van je uitkering zelf te gaan verdienen.”

Je hoeft het niet alleen te doen
De Vrije Uitloop is een sociale coöperatie. Zij vinden namelijk dat mensen niet alles alleen hoeven te doen. Hans Udo vertelt enthousiast over hun missie:
“Wij willen de mogelijkheid bieden aan mensen met een bijstandsuitkering om, onder de vleugels van een coöperatie, een deel van hun bijstandsuitkering zelf te verdienen door te ondernemen naar vermogen. Dat is heel belangrijk omdat het niet voor iedereen mogelijk is om voor een werkgever te werken. Wij geloven dat er naast een deeltijdbaan ook de mogelijkheid zou moeten zijn van coöperatief deeltijd-ondernemerschap.”
Elkaar op weg helpen
Alle leden van De Vrije Uitloop moeten per maand 100 euro winst zien te maken. Dat klinkt misschien best haalbaar, maar voor veel mensen is dat een flink bedrag. In de documentaire vertelt scharrelondernemer Emy Smeekens dat haar dit gelukkig lukt.
Emy maakt muziek, dichtbundels en gehaakte creaties, zoals bijvoorbeeld warme mutsen of elementen voor in een stopmotion filmpje. In de documentaire laat zij trots een kerstpakket van De Vrije Uitloop zien. In dit pakket zitten allerlei duurzame streekproducten en creaties van scharrelondernemers. Bijvoorbeeld kaarten gemaakt door een kunstenaar en de dichtbundel van haarzelf.
Door een gezamenlijk pakket te maken helpen de deelnemers elkaar op weg. Zo hopen ze dat iedereen sneller hun target haalt. Dat blijkt nog een hele opgave te zijn: niet iedereen haalt het. Toch geloven de deelnemers in hun kunnen en in de toekomst. Zo vertelt Erna Smeekens aan het einde van de documentaire (waar De Vrije Uitloop net een mooie prijs heeft gewonnen) glimmend van trots dat ze met dit initiatief een zaadje hebben geplant dat mag gaan groeien.

De toekomst van scharrelondernemers
De Vrije Uitloop is op dit moment alleen actief in Breda. We vroegen Hans of er binnenkort ook scharrelondernemers in de rest van het land te vinden zijn:
“Op dit moment kunnen alleen mensen in Breda met een bijstandsuitkering in aanmerking te komen om scharrelondernemer te worden. We zijn druk bezig om met ondersteuning van de gemeente Amsterdam trainingsmateriaal te ontwikkelen die voor de broodnodige ondersteuning gaat zorgen. Zo hopen we dat scharrelondernemers zichzelf beter kunnen ontwikkelen.”
“Landelijk zou het fantastisch zijn als alle bijstandsgerechtigden bij hun gemeenten vragen of zij ook scharrelondernemer kunnen worden. Ik zou hen aanraden om dan eerst medestanders in hun gemeente te zoeken en plannen te maken op basis van al bestaande initiatieven zoals De Vrije Uitloop en Zoete Kruimels. Het zou natuurlijk heel mooi zijn als er straks bij elke gemeente scharrelondernemers actief zijn.”
Wil jij meer weten over De Vrije Uitloop en de scharrelondernemers van deze bijzondere coöperatie? Bekijk dan de uitzending van HUMAN of klik hier voor de website en Facebookpagina.

Over de schrijver