De afgelopen 2,5 jaar had ik eigenlijk twee fulltimebanen, die ik -min of meer- in 5 dagen probeerde te proppen. Plus een sociaal leven. Plus dingen als yoga (zowel lesgeven als les volgen), wandelen, koken, tuinieren… Met andere woorden: het was druk. Te druk, want hoewel een hoog tempo bij mij past en ik op mijn best ben als de deadlines in mijn nek liggen te hijgen, voelde ik een groeiende behoefte om te vertragen en af en toe stil te staan. Oftewel, aan slow living.
Toen één van mijn fulltime parttimebanen wegviel, ontstond er onmiddellijk ruimte. Ruimte in mijn hoofd voor nieuwe creatieve ideeën en projecten. En ruimte in mijn agenda om weer eens voor me uit te staren en niks te doen. “In januari heb ik zeeën van tijd!” riep ik dan ook enthousiast tegen mijn vriendinnen, die eigenlijk allemaal reageerden met eenzelfde “Yeah, right.” Ze kennen me al wat langer dan vandaag zullen we maar zeggen en van nature ben ik een behoorlijk druk bijtje.
Slow living als voornemen voor 2025
Toch voelde ik een groeiende behoefte om te vertragen. Om een minder volle agenda te hebben, minder lange to-do-lijstjes, meer tijd voor spontane afspraken, om meer de natuur in te gaan, een boek te lezen, aardappels en wortels te telen in een emmer in de tuin, te leren fermenteren en wecken. Gewoon even stil te zitten, naar de lucht te turen en alle geluiden en geuren in me op te nemen. Niets te hoeven of te moeten dus eigenlijk. En dus maakte ik van Slow Living mijn goede voornemen voor 2025: langzamer, simpeler en bewuster leven. Maar hoe pak je zoiets aan? Ik ging op onderzoek uit.
Hoe beleef je de tijd?
Ik stuitte op een artikel in de Guardian over het vertragen van de tijd. Tuurlijk, over de tijd hebben we afspraken gemaakt. De tijd waarin de aarde een keer om de zon draait, noemen we een jaar. In een dag zitten 24 uur. In een week zitten 7 dagen. Et cetera. Maar er blijkt ook nog zoiets te bestaan als een ‘gevoelstijd’, oftewel de manier waarop we tijd ervaren. En daarin zit ook nog een verschil tussen hoe we tijd op het moment ervaren en hoe we terugkijken op een bepaalde tijd.
Zo lijkt de tijd snel te gaan als je lol hebt en leuke dingen en onmogelijk traag te gaan op saaie dagen waarop weinig opvallends gebeurt. Gek genoeg blijven die dagen waarop je lol hebt plakken in je herinnering als ‘lang’, terwijl de saaie dagen in je herinnering één grote vage vlek vormen waarin de tijd onopvallend en snel voorbijging.
Denk bijvoorbeeld aan al die ritjes van je werk naar huis die je op de automatische piloot aflegde. ‘Ineens’ ben je thuis en heb je eigenlijk geen actieve herinnering aan hoe je daar gekomen bent. Tenzij er iets opvallends gebeurde onderweg. Een ongeluk bijvoorbeeld. Of een boom die over de weg lag. Een bekende die je tegenkwam. Of een demonstratie waar je langs moest.
De tijd vertragen doe je zo
En daarmee komen we meteen bij les één om de tijd te vertragen. “Een periode met veel nieuwe, spannende ervaringen duurt in onze herinnering langer dan een periode waarin bijna geen nieuwe herinneringen worden aangemaakt,” legt onderzoeker Ruth Ogden van Liverpool John Moores University uit in het artikel in de Guardian.
Nieuwe ervaringen maken meer herinneringen aan, waardoor de tijd in retrospectief vertraagt. Of, wat onderzoekers ook wel zeggen: als er geen nieuwe informatie te verwerken is (doordat je doet wat je altijd doet), versnelt de tijd.
Dit lijkt ook te verklaren waarom de tijd in ons volwassen leven zoveel sneller lijkt te gaan als toen we nog kind waren. Als je jong bent, maak je bijna dagelijks nieuwe dingen mee die indruk maken, simpelweg omdat je nog niet zoveel levenservaring hebt. Maar op een gegeven moment hebben we het meeste wel al eens gezien en hebben we dagelijkse routines ontwikkeld die het leven druk, maar ook saai en voorspelbaar maken. Al heeft een routine natuurlijk ook een functie: het zou niet best zijn als we elke dag moesten bedenken hoe we nu weer naar ons werk moesten komen. Dat kost veel te veel tijd en energie, ook omdat je in nieuwe situaties alerter bent. (lees verder na de foto’s)
Slow living: vertraag de tijd met deze 5 tips
- Leer en beleef nieuwe dingen en ontmoet nieuwe mensen
Om trager te leven, of de tijd trager te laten voelen en bewuster mee te maken, is het dus belangrijk om van je routine af te wijken en nieuwe dingen mee te maken en nieuwe mensen te ontmoeten. Dat kan bijvoorbeeld door te reizen, maar het kan ook door een buurt te verkennen in je eigen stad die je niet zo goed kent. Een nieuwe hobby op te pakken, zoals plantaardig koken, fermenteren of (moes)tuinieren. Je kan vrijwilligerswerk gaan doen of een cursus. Of een activiteit uitproberen die je nooit eerder hebt gedaan, zoals wildplukken, surfen, breien of een lange afstandswandeling maken.
Wat helpt om deze nieuwe activiteiten en ontmoetingen ook bewust mee te maken, is door het bijhouden van een dagboek waarbij je ’s avonds even stil staat bij de nieuwe dingen die je die dag hebt beleefd of de nieuwe mensen die je hebt ontmoet. Dat is minstens zo bevredigend als het aftikken van je to-do-lijst.
- Leef met meer aandacht
Een andere manier om de tijd te vertragen is om dat wat je doet met meer aandacht te doen, ook al gaat het om routineklusjes. Want als we beter opletten en oog hebben voor details, verwerken we meer informatie en daarmee maken we nieuwe herinneringen maken.
Dat dagelijkse ritje naar huis hoef je je natuurlijk helemaal niet alleen maar te herinneren als je bijna een ongeluk had. Het kan ook, omdat er net een zwerm spreeuwen over je hoofd vloog of omdat de bladeren zo’n intense rode kleur hadden. Omdat de eerste sprietjes van de bloembollen alweer boven de grond uitkomen of er een dun laagje sneeuw op de grond lag. Vind dingen om je te herinneren, ook al doe je iets wat je al tijden bijna dagelijks doet.
- Mediteer en ga de natuur in
Mensen die regelmatig mediteren, zeggen vaak dat de tijd langzamer lijkt te gaan, zowel tijdens de meditatie zelf als tijdens het dagelijks leven. Meditatie is dan ook een oefening in aandacht. Om meer oog te krijgen voor details en met meer aandacht te leven, is het een goed idee om dagelijks ruimte in te ruimen voor meditatie, al is het maar 5 minuten.
Ook bosbaden of het vinden van een ‘sitting spot’ (lees meer daarover in dit artikel) waar je elke dag naar terugkeert helpt met het vergroten van je aandacht. Je neemt eigenlijk de tijd om dat wat je om je heen ziet, ook daadwerkelijk te zien.
“Natuur werkt van nature meditatief en creëert mindfulness,” zegt onderzoeker Steve Taylor van Leeds Beckett University in het artikel in de Guardian. Het besef dat we onderdeel zijn van iets groters zorgt ervoor dat we minder obsessief bezig zijn met onze eigen dagelijkse sleur en dus meer herinneringen maken en de tijd laten vertragen. Dat kan ook door vrijwilligerswerk te gaan doen of door verliefd te worden, want ook dan word je uit je eigen ‘kleine’ wereld gehaald.
- Ga van social media af
En over je eigen ‘kleine’ wereld gesproken: niets houd je zo in je eigen bubbel (ook wel echokamer genoemd) als social media. Uit onderzoek blijkt bovendien dat de meeste mensen bij het gebruik van social media het gevoel hebben hun tijd te verspillen. Want laten we eerlijk zijn: weet jij na een half uur scrollen langs kattenfilmpjes nog wat je precies gezien hebt? In plaats van uren kijken naar anderen die toffe dingen doen en dat online met je delen, is het beter om die toffe dingen zelf te gaan doen om de tijd te vertragen.
- Prop minder dingen in je agenda
Trager leven betekent niet per se dat je agenda helemaal leeg is en dat je elke dag met een lege bladzijde begint. Het gaat meer over bewust leven: dat wat je doet met aandacht doen. Maar om nieuwe dingen mee te maken en ruimte te hebben voor spontane ontmoetingen is de basis toch wel dat je agenda niet tot de nok toe vol gepland is (zoals wij Nederlanders zo graag doen). Want hoe vaak komt het dan wel niet voor dat je moet zeggen: ik kan over 5 weken afspreken? En hoe vaak kom je toe aan vertragen, stil staan en even niks doen als je dagen gevuld zijn met to-do-lijstjes aftikken?
Nieuwe ervaringen, goede voornemens, onverwachte ontmoetingen en nieuwe gewoontes ontwikkelen kosten nou eenmaal meer energie dan ingesleten patronen. Bij een overvolle agenda zal je die dus als eerste de deur uit doen, omdat je er nu even geen puf dan wel tijd voor hebt. Denk aan sporten (ik wil nu even op de bank hangen met mijn telefoon) of gezond eten (ik heb even geen energie om zelf te koken). Voor een lege agenda kiezen is misschien wat heftig, maar hoe leuk is het om weer spontaan af te spreken (want juist die spontane ontmoetingen onthoud je, toch?)
Wat zijn jouw ervaringen met slow living, traag leven? En heb je nog tips? Laat het ons weten door hieronder een reactie achter te laten.
