Suiker is gif: verschillende alternatieven van suiker op een rij

Suiker is gif, aldus NRC-Next. ‘Suiker, en dan vooral fructose, is extreem verslavend, het is ongezond en je wilt er steeds meer van’ (NRC-Next, 7 feb 2012). De overheid zou de consumptie moeten afremmen, net als bij alcohol, aldus de Amerikaanse hoogleraar Lustig. Een goed punt. Alleen jammer dat er niks gezegd wordt over alternatieven voor suiker. Want genieten van een zoete chocoladetaart, zonder suiker, kan wél.

Waarom suiker zo slecht voor je is

Suiker heeft vooral een slechte reputatie vanwege de stijging van de bloedsuikerspiegel die glucose veroorzaakt. Steeds meer onderzoeken wijzen erop dat teveel schommelingen in de bloedsuiker- en insulinespiegel veroudering versnellen. Maar suiker (sucrose) bevat naast 50% glucose ook nog 50% fructose. Fructose heeft geen effect op de bloedsuikerspiegel, maar heeft ongeveer dezelfde verwoestende effecten op de lever als alcohol. Zo laat de Amerikaanse kinderarts Robert Lustig, gespecialiseerd in vetzucht bij kinderen, in zijn onderzoeken zien (Bron: NRC Next).

Exit sugar, dus. Maar minder suiker eten is makkelijker gezegd dan gedaan. Want we houden van die zoete smaak. Leuker is het om niet te minderen, maar iets zoets te eten wat geen kwaad kan in je lichaam. En dat kan.

Stevia

Het beste alternatief voor suiker is stevia. Stevia komt van een plantje dat veel zoeter is dan suiker, maar de zoetstoffen die in de bladeren zitten (o.a. stevioside) hebben geen van de slechte effecten in ons lichaam die glucose en fructose hebben. Het is calorie-vrij en heeft geen effect op je bloedsuikerspiegel en insulinespiegel. Ook andere negatieve effecten van suiker zijn bij stevia niet gevonden (geen gaatjes in je tanden, geen voedingsbodem voor candida) (Bron: Stevia Nederland). Stevia kan je dus zonder enig schuldgevoel volop gebruiken. En het goede nieuws is dat het sinds enige jaren te koop is in Nederland.

Je kunt de zoetstof ook zelf maken. Hier vind je een recept voor stevia-siroop.

Yacon-siroop

Natuurlijke siropen (zoals agave of ahornsiroop) worden vaak gepromoot als alternatief voor suiker omdat ze weinig glucose bevatten en daardoor weinig invloed op je bloedsuikerspiegel hebben. Helaas bevatten de meeste siropen wel veel fructose. Maar bij yacon-siroop zit het net iets anders in elkaar. Yaconsiroop wordt gemaakt van de wortels van de yacon-plant afkomstig uit Zuid-Amerika. De siroop bevat geen glucose, maar complexere suikers (inuline en fructooligosaccharides (FOS)) die nauwelijks door het lichaam worden opgenomen (Bron: essential living foods). Daardoor is de siroop laag in calorieën (de helft van honing), beinvloedt het de bloedsuikerspiegel nauwelijks en heeft niet de negatieve effecten van fructose. FOS hebben bovendien ook een prebiotische werking en helpen de vertering in je darmen (Bron: yacon syrup sweetener).

Honing

Honing is puur natuur. Denken we. Maar koop je je honing in de supermarkt dan bestaat de kans dat je veredeld suikerwater koopt (vooral honing uit China). Of honing waar geen voedingswaarde meer in zit doordat het verhit is. Biologische honing is meestal minder verhit (koudgeslingerd) en kan nog wat van de goede mineralen en enzymen bevatten. Helaas bestaat honing verder hoofdzakelijk ook uit fructose (70%). Aangeraden wordt niet meer dan 1 theelepel honing per dag te eten (Bron: Dr. Mercola).

Ahornsiroop

Ahornsiroop wordt gemaakt van het sap van oude Esdoornbomen (minstens 30 cm in diameter) en is vooral populair in Canada en de VS. Pure ahornsiroop (er gaat veel over de toonbank waarvan de kwaliteit minder is) wordt geroemd om de vele gezonde stoffen (volgens dit artikel van Science daily wel 20) die er in zitten, waaronder antioxidanten met anti-kanker en anti-diabetes werking, mineralen (waaronder zink en mangaan) en fytonutriënten. Toch bestaat ahornsiroop voor het merendeel uit sucrose (65%) en wat losse fructose en glucose. Wel minder dan gewone tafelsuiker (98% sucrose), maar niet om vrijuit te gebruiken.

Palmsuiker

Palmsuiker wordt in natuurvoedingswinkels steeds meer gepromoot als een ‘gezonde’ suiker. Het is ook wel bekend als gula djawa (Indonesisch) of kokosbloesemnectar. Vergeleken met suiker is het een stuk minder bewerkt waardoor er in het eindproduct nog steeds mineralen (o.a. calcium en ijzer) en vitaminen zitten. Het heeft minder effect op de bloedsuikerspiegel dan gewone suiker, maar zou verder vooral uit sucrose bestaan met waarschijnlijk meer fructose dan glucose.

Leestip: De Voedselzandloper

De Vlaamse arts en auteur Kris Verburgh beschrijft in zijn boek De Voedselzandloper hoe je gezonder oud wordt. Studies tonen volgens hem aan dat ziekten als hart en vaatziekten, diabetes, botontkalking en dementie nauw samenhangen met ons voedingspatroon. Een gezonde keuze vermindert de kans op deze ziekten aanmerkelijk. Minder suiker en koolhydraten eten speelt een belangrijke rol in zijn advies.Hier kun je de Voedselzandloper bestellen.

Gezond eten zonder suiker volgens Roos

Rozemarijn van West geeft tips over gezonder leven op haar website.

Over de schrijver

12 gedachten over “Suiker is gif: verschillende alternatieven van suiker op een rij”

  1. Hallo,

    Heb je ook informatie over tagatesse? Naar het schijnt is het natuurljk, laag in calorieën, geeft geen pieken, … Tagatesse is van het merk Damhert.

    Merci!

  2. Ja, hoe het met fruit zit daar ben ik ook nog niet uit. De Paleo-wetenschappers zeggen dat onze voorouders maar op max 2 stuks vers fruit per dag uitkwamen. Maar ik kan me ook voorstellen dat als ze dan eens een rijpe perzikboom tegenkwamen ze zich daar helemaal te buiten aangingen… Ander punt is dat het fruit dat we nu eten veel zoeter (meer fructose) is dan vroeger; daar zijn ze op veredeld. We zullen wel weer uitkomen op de zo verstandige middenweg van 'met mate'. Gelukkig inderdaad dat stevia wel uitnodigt tot ongebreideld gebruik 😉

    1. In “that sugar film” wordt de verklaring voor het gegeven dat de fructose in fruit niet zo schadelijk is, in verband gebracht met de substantie waarin we die fructose tot ons nemen. De fructose in bijvoorbeeld een peer, wordt omgeven door allerlei vezels en vocht en andere eigenschappen, waardoor we bij het eten van zo’n peer, na één of twee vruchten verzadigd zijn. Gaan we nu de fructosewaarden drastisch verhogen, door bijvoorbeeld een smoothie te maken met vijf peren, drie sinaasappels en een banaan, dan treedt die verzadiging niet meer op.
      We krijgen een dosis fructose binnen die natuurlijkerwijs niet in zo’n hoge mate voorkomt en door het pureren missen we bovendien al die vezels die in de hele vruchten wel zitten en die ons verzadigen.
      Kwestie van zo oorspronkelijk mogelijk kiezen, bij het eten van zoet, lijkt me zo…
      Vond dat wel een duidelijke richtlijn.

  3. Overigens ben ik best fan van stevia, maar om de één of andere reden past het niet in elk bakgerecht (koekjes, cupcakes e.d.). In veel baksels gaat het prima, maar in sommige gerechten komt de smaak niet tot haar recht. Ik heb een keer appelmuffins gebakken en daar proefde je pas na tien seconden het zoetje in je mond. Heel vreemd! Met Stevia heb ik wel het idee dat ik ongestraft en gezond kan snoepen 😉

  4. Maar als fructose slecht is…dan zou fruit dus helemaal niet gezond zijn? Ik weet dat je niet moet overdrijven met fruit eten, maar als deze bewering waar is zouden we het eigenlijk helemaal niet moeten doen?? Hmm…

  5. Nadeel van Stevia vind ik, dat de smaakervaring de stroperigheid van suiker ontbeert. Dat maakt het wat vlakker en minder romig. Om wel de stroperigheid te hebben, gebruik ik de laatste tijd rijststroop (van Horizon). Het is niet zo heel zoet, overigens, maar in combinatie met Stevia is dat geen probleem. De glycemische waarde is laag, zodat het niet je bloedsuikerspiegel overhoop gooit.

  6. persoonlijk heb ik nooit helemaal precies begrepen waarom precies Stevia in plaats van suiker niet gewoon verplicht wordt in oa banketbakkersspullen …………

  7. Rietsuiker is helaas bijna hetzelfde als kristalsuiker. Rauwe suiker, het eerste product na het kristalliseren van de suikerriet/biet en het scheiden van de siroop (melasses), is 96% sucrose, 1% water en 3% andere stoffen, vooral viezigheid als zand, schimmels, luis. Bruine suiker bevat nog wel een klein deel van de melasses waardoor het bruin blijft (of er is caramel aan witte suiker toegevoegd), maar de voedingswaarde daarvan is te verwaarlozen (Bron: Sweet and dangerous, John Yudkin). Het is hoofdzakelijk dus sucrose (= 50% glucose en 50% fructose). Zie voor meer info http://www.roosgoesgreen.nl/voeding/suiker-de-sne…. Sorry, leuker kan ik het niet maken!

  8. Hoi Marten, de tweede wetenschapper die wordt aangehaald in NRC-next (Livesey) bestrijdt inderdaad dat fructose slecht is. Maar zijn argumentatie is wat mij betreft niet helder. Hij zegt dat fructose geen torenhoge insulinepiek geeft, zoals glucose. Dat klopt, maar het probleem is juist dat fructose op andere plekken in het lichaam schade aanbrengt, met name in de lever. Bovendien staat ook in het NRC-artikel dat Livesey directeur is van een adviesbureau dat werkt voor 'de Calorie Control Council fructose Committee, waarvan de leden handelen in fructose en fructosehoudende suikers' . Dat klinkt niet echt onafhankelijk. Terwijl er meerdere wetenschappers zijn die gedetailleerd beargumenteren waarom fructose zoveel schade aanbrengt aan het lichaam. Van prof. John Yudkin die dat al in de jaren '60 schreef (Sweet and dangerous), tot het recente boek van Prof. Richard Johnson 'The sugar fix'. Het leek me daarom niet nuttig om het punt over de nadelen van suiker te vertroebelen met onduidelijke, en waarschijnlijk oneigenlijke, argumenten.

  9. Hoi Rozemarijn, ik heb het NRC artikel ook gelezen. Ik vond het onderzoek dat ze erbij haalden nogal inconclusive: er kwamen twee standpunten naar voren die allebei wat anders zeiden. Ik vond de headline "Suiker is gif" dan ook niet passend bij het NRC artikel.

    Jij haalt alleen één wetenschapper aan. Waarom niet de andere?

Reacties zijn gesloten.