Lui? Nee hoor. Er is niets mis met een dutje doen. Het lijkt zelfs steeds populairder om een deel van de middag te reserveren voor luieren. Waarom is een dutje zo goed voor je?
Eerst maar even een misverstand uit de wereld helpen. Het is níet zo dat onze verre voorouders in de prehistorie veel dutjes deden. Onderzoekers volgden het slaappatroon van groepen jager-verzamelaars in Tanzania, Namibië en Bolivia, die qua leefpatroon nog erg op onze voorouders lijken. Bij hen hoorden dutjes doen niet tot het vaste ritueel. Dat we vanuit onze biologische achtergrond moeten dutten, dát is dus niet hard te maken.
Volledige slaapcyclus
Desondanks zijn een heleboel redenen op te noemen om wél zo nu en dan een dutje te doen. Het meest voor de hand liggend is dat bij mensen die ’s nachts aan te weinig slaap komen. Voor het overgrote deel van de bevolking is zeven tot acht uur slaap per nacht ideaal. Door omstandigheden lukt het je misschien niet om die hoeveelheid uren ’s nachts te halen, waardoor je overdag minder goed kunt leren, werken of nadenken. Een dutje overdag om de gemiste slaapuren in te halen doet dan wonderen.
Aan de hand van je slaapritme zijn verschillende soorten dutjes te onderscheiden. Wie tien tot twintig minuten de ogen sluit, komt niet in een diepe slaap terecht. Dit leidt tot een korte vlaag van alertheid en energie, vergelijkbaar met een dosis cafeïne. Pas vanaf zestig minuten kom je in diepe slaap terecht. Vanaf dan heeft een dutje positieve effecten op onder andere het onthouden van feiten, namen en gezichten. Wie een dutje doet van meer dan negentig minuten bereikt de REM-slaap, en ondergaat een volledige slaapcyclus. Dit heeft de grootste positieve effecten, maar zorgt er ook voor dat je je na het ontwaken nog wel even wat soezerig zal voelen.
Goedgemutst en vol energie
Zelfs als je ’s nachts wel goed hebt geslapen, kan een dutje positieve effecten hebben. Zo ontdekten onderzoekers van de Universiteit van Michigan dat mensen na een dutje van een uur minder impulsief werden en beter met frustratie om konden gaan. Ze wisten, kortom, hun emotie beter te reguleren. Een ander gebied waarop een dutje grote gevolgen kan hebben is je herinnering. Het was al bekend dat mensen na een nacht slapen beter presteren op leertaken. Onderzoekers van de Universiteit van Californië ontdekten dat dit óók geldt voor een dutje van een uur of langer.
Eén waarschuwing is wel op zijn plaats. Volgens onderzoekers is het ideale tijdstip voor een dutje tussen één en vier uur ’s middags. Als je daarna nog gaat dutten, heeft het ongetwijfeld invloed op het gemak waarmee je ’s nachts in slaap zult vallen. Dat is ook de reden waarom mensen met slapeloosheid over het algemeen wordt afgeraden om dutjes te doen.
Maar heb je wel een gezond slaapritme, probeer dan gerust eens zo’n dutje uit. Het zal de één beter bevallen dan de ander. Wellicht is het voor jou wel dé manier om de hele dag goedgemutst, vol energie en geconcentreerd te blijven. En misschien is deze zomer wel het ideale seizoen om het eens uit te testen. Want hard doorwerken in deze hitte, dat is toch sowieso onmogelijk?
