Helaas moet ik iets bekennen; ik houd van zoet. Van rijpe perziken, kersen en pruimen, van snoep, chocola, yoghurt met honing en zelfs van tandpasta die naar bubblegum smaakt. En dan hebben we het nog niet over al die ‘verborgen suikers’ in mijn voeding, zoals brood. Natuurlijk weet ik dat ik suiker zo veel mogelijk links moet laten liggen, maar dat is zo moeilijk. Wat is te veel suiker eigenlijk? Zijn er goede alternatieven? En hoe kick je af van je suikerverslaving?
Te veel suiker
Ongemerkt eten we veel meer suiker dan we denken. Echt veel meer. Nederlanders eten gemiddeld 102 gram suiker per dag, meer dan 25 suikerklontjes. Geraffineerde suikers vind je in frisdrank, snoep en zoete etenswaren. Ze leveren je lijf heel veel energie in een keer, maar je alvleesklier moet de klap opvangen. Die produceert een sloot insuline om die suiker versneld af te breken. Dat moet, want het bloedsuikerpeil moet vrij constant blijven. Gebeurt dat niet, dan komt een hele reeks lichaamsfuncties in gevaar.
Als de alvleesklier te vaak geprikkeld wordt, bijvoorbeeld door te veel suiker, neemt de gevoeligheid af. Dit kan ernstige gevolgen hebben. Insuline is een noodzakelijke stof, zonder dat raak je al snel in coma en daarna treedt griezelig snel de dood in. Een leven lang een veel te hoge inname van geconcentreerde suikers maakt dat je alvleesklier het op gaat geven. Dan word je suikerziek. Maar hoeveel is eigenlijk te veel suiker?
De gevolgen van te veel suiker
Te veel suiker slaat je lichaam op in vet. Vooral rond je heupen, buik en billen. Van te veel geraffineerde suiker krijg je darmklachten, slechte tanden, leververvetting of een overbelaste alvleesklier. En het versnelt het ouderdomsproces. Je krijgt sneller rimpels, maar hebt ook meer kans op staar, diabetes en hart- en vaatziekten. Met minder suikers voel je je energieker, beter gehumeurd en kun je je beter concentreren. Bovendien smaakt, voor wie suiker laat staan, een aardbei of andere vrucht ineens overheerlijk zoet.
Alternatieven voor suiker
Alle zoetstoffen beïnvloeden je bloedsuikerspiegel op verschillende manieren. Veel suikervervangers hebben een lagere glycemische index dan gewone suiker (dat heeft een GI van 100) en zorgen dus voor een lage(re) suikerpiek, maar het is niet zo dat suikervervangers heel veel verschillen van ‘gewone’ suiker. Je lichaam reageert er namelijk hetzelfde op.
Stevia
Stevia komt van een plantje dat veel zoeter is dan suiker, maar de zoetstoffen die in de bladeren zitten (o.a. stevioside) hebben geen van de slechte effecten in ons lichaam die glucose en fructose hebben. Het is calorievrij en heeft geen effect op je bloedsuikerspiegel en insulinespiegel, zoals te veel suiker wel heeft.
Yacon-siroop
Natuurlijke siropen (zoals agave of ahornsiroop) worden vaak gepromoot als alternatief voor suiker omdat ze weinig glucose bevatten en daardoor weinig invloed op je bloedsuikerspiegel hebben. Helaas bevatten de meeste siropen wel veel fructose. Maar bij yaconsiroop zit het net iets anders in elkaar. Yaconsiroop wordt gemaakt van de wortels van de yaconplant afkomstig uit Zuid-Amerika. De siroop bevat geen glucose, maar complexere suikers (inuline en fructooligosaccharides (FOS)) die nauwelijks door het lichaam worden opgenomen (Bron: essential living foods).
Honing
Honing is puur natuur. Denken we. Maar koop je je honing in de supermarkt dan bestaat de kans dat je veredeld suikerwater koopt (vooral honing uit China). Of honing waar geen voedingswaarde meer in zit doordat het verhit is. Biologische honing is meestal minder verhit (koudgeslingerd) en kan nog wat van de goede mineralen en enzymen bevatten. Helaas bestaat honing verder hoofdzakelijk ook uit fructose (70%).
Ahornsiroop
Ahornsiroop wordt gemaakt van het sap van oude Esdoornbomen (minstens 30 cm in diameter) en is vooral populair in Canada en de VS. Pure ahornsiroop (er gaat veel over de toonbank waarvan de kwaliteit minder is) wordt geroemd om de vele gezonde stoffen (volgens dit artikel van Science daily wel 20) die er in zitten. Toch bestaat ahornsiroop voor het merendeel uit sucrose (65%) en wat losse fructose en glucose. Wel minder dan gewone tafelsuiker (98% sucrose), maar niet om vrijuit te gebruiken.
Palmsuiker
Palmsuiker wordt in natuurvoedingswinkels steeds meer gepromoot als een ‘gezonde’ suiker. Het is ook wel bekend als gula djawa (Indonesisch) of kokosbloesemnectar. Vergeleken met suiker is het een stuk minder bewerkt waardoor er in het eindproduct nog steeds mineralen (o.a. calcium en ijzer) en vitaminen zitten. Het heeft minder effect op de bloedsuikerspiegel dan gewone suiker, maar zou verder vooral uit sucrose bestaan met waarschijnlijk meer fructose dan glucose.
En suiker uit vruchten dan?
Van vruchten word je niet dik. Dat blijkt uit onderzoek van het Britse medische tijdschrift. Zij onderzochten 16 jaar lang de eetgewoonten van ruim 18.000 vrouwen. Uit dit onderzoek bleek dat het eten van vruchten kans op overgewicht met 13% verminderde. In fruit zit suiker namelijk verpakt in een pakket met vezels, water, antioxidanten en andere voedingsstoffen die de spijsvertering beïnvloeden en zorgen voor een gezonde darmflora.
Afkicken van te veel suiker
Als je stopt met het eten van bewerkte koolhydraten, moet je er rekening mee houden dat je lichaam gaat afkicken van de suikers. Dat kost ongeveer een tot twee weken. In de eerste week zul je vooral vocht verliezen. In de tweede week begin je met het verbranden van vet. Let er wel op dat bij de verbranding van vet ketonen vrijkomen. Ketonen zorgen voor een onaangename geur uit je mond. Gelukkig gaat dat voorbij. En daarna kun je proberen om zo veel mogelijk suikerarm te eten. Suikervrij is namelijk bijna onmogelijk. En af en toe iets lekkers moet best kunnen als je maar niet te veel suiker eet.
