Reizen met de trein: hoe duurzaam is dat eigenlijk?

Een groot deel van ons energieverbruik vindt plaats als we onszelf vervoeren. Je kunt dus een positieve impact op het milieu maken door de manier waarop je reist zorgvuldig te kiezen. Het zou natuurlijk heel gaaf zijn als iedereen overal wandelend en fietsend naartoe kon gaan, maar dat is niet realistisch. Gelukkig wordt er hard gewerkt aan allerlei duurzame en innovatieve vervoersmiddelen zoals elektrische auto’s en scooters.
Nu heeft niet iedereen toegang tot deze toch (nog) wel prijzige privé-vervoersmiddelen, maar kunnen de meeste mensen wel met het openbaar vervoer reizen. We zochten daarom voor je uit hoe het eigenlijk zit met duurzaamheid bij de NS.

Reizen met de trein

In Nederland is 20% van de CO2-uitstoot en dus luchtvervuiling, afkomstig van verkeer en vervoer. Welk vervoermiddel het milieu het meest belast kan per moment en situatie verschillen. Het hangt bijvoorbeeld af van het tijdstip waarop je reist, de duur van je reis en van het type auto of het soort openbaar vervoer. Daardoor zijn vervoersmiddelen niet zomaar één op één te vergelijken.
Toch durven we wel te zeggen dat je het milieu flink spaart door met de trein te reizen i.p.v. met de auto. Het schijnt namelijk zo te zijn dat als alle autoreizigers in Nederland 1 keer per jaar een retourreis van 60 kilometer met de trein zouden maken in plaats van met de auto, dat dit al een enorme CO2-vermindering zou opleveren. Volgens de NS is de hoeveelheid van die vermindering te vergelijken met de jaarlijkse uitstoot door het energieverbruik van de inwoners van een stad als Arnhem.
Door de auto te laten staan en met de trein te reizen kan je dus een behoorlijk verschil maken. Dat komt door een mooie ontwikkeling: reizen met de trein is sinds begin dit jaar namelijk CO2-neutraal.

Reizen op groene stroom

De NS vervoert elke dag zo’n 1,2 miljoen mensen. Alle treinen die daarvoor nodig zijn gebruiken samen evenveel stroom als alle huishoudens in Amsterdam. Je kunt je dus voorstellen dat daar een enorme milieuwinst te behalen valt.
Gelukkig rijden alle treinen van de NS en andere spoorvervoerders sinds 1 januari 2017 volledig op windstroom. Als je met de trein reist kan je dus claimen dat je CO2-neutraal reist. Dit geldt trouwens niet voor dieseltreinen en vervangend busvervoer. Toch is het een best gaaf idee dat je reist op energie uit een windmolen. Wist je bijvoorbeeld dat er maar 3 slagen van een windmolen nodig zijn om een trein 1 kilometer te laten rijden? En dat als één windmolen een uurtje draait de trein al van Groningen naar Utrecht kan rijden?
Alle groene stroom waar de treinen op rijden is afkomstig uit nieuwe windparken van Eneco. Door gebruik te maken van energie uit nieuwe parken is niet alleen het aanbod van groene stroom flink gestegen, maar is het voor reizigers ook mogelijk om klimaatneutraal te reizen over een langere afstand. Bovendien kan de NS precies herleiden waar hun groene stroom precies vandaan komt. Op deze pagina staat een tabel waarin je kunt zien uit welke parken VIVENS (de vereniging van spoorvervoerders) de groene stroom geleverd krijgt.

Energie besparen

De NS rijdt niet alleen op groene energie, ze zijn ook druk bezig met energie besparen. Zo willen ze in 2020 maar liefst 35% van hun energie (t.o.v. 2005) bespaard hebben. Dat doen ze o.a. door allerlei energiebesparende maatregelen te treffen bij de bouw en verbouw van treinen, stations, kantoren en werkplekken.
Hun doel is dat de energie die ze verbruiken uiteindelijk 100% duurzaam is. Dat kan bijvoorbeeld door energie te bewaren. Zo worden verschillende gebouwen op én rondom stations door de NS op een duurzame manier verwarmd en gekoeld door een duurzame techniek: warmte- en koudeopslag.
In de winter wordt koud water in de bodem opgeslagen dat in de zomer gebruikt wordt voor koeling. Andersom wordt er in de zomer warm water opgeslagen dat in de winter gebruikt wordt voor verwarming. Dit gebeurt al op een aantal stations, waaronder Amsterdam Centraal, Utrecht Centraal en Arnhem Centraal.

Het verschil maken

Elke dag reizen er 1,2 miljoen mensen met de trein. Deze grote groep mensen kunnen samen het verschil maken. Zo werkt de NS bijvoorbeeld samen met andere vervoerders en bedrijven om het reizen per trein aantrekkelijker en duurzamer te maken.
Bijvoorbeeld door efficiënt om te gaan met energieverbruik, door meer mensen te vervoeren op momenten dat er ruimte is in de treinen. NS stimuleert reizen in de daluren o.a. door meer voordelige abonnementen aan te bieden.
Daarnaast doen ze hun best om het afval van treinen en stations weer als grondstof te gebruiken. Zo hebben ze gescheiden afvalbakken geplaatst waardoor alles gescheiden wordt ingeleverd. Daarnaast zijn ze bezig om producten op stations te verkopen die zo min mogelijk voor afval zorgen en waarvan het overblijfsel zich beter leent voor hergebruik.
Klik hier om meer te lezen over de NS. Ben jij juist nieuwsgierig naar de impact van andere vervoersmiddelen? Klik dan hier voor de pagina van Milieu Centraal over duurzaam vervoer. Bron: NS, Milieu Centraal.
De afbeelding boven dit stuk is gemaakt door Rob Dammers, Flickr.
Dit stuk is geplaatst in opdracht van Voor de Wereld van Morgen.

Over de schrijver