Verander de wereld, ruim elke dag één stuk zwerfafval op

Je wilt bijdragen aan een mooie planeet, maar bij de woorden ‘milieu’, ‘klimaatverandering’ en ‘plastic soep’ wordt het je zwaar te moede. Entree Peter Smith, die met zijn no-nonsense aanpak ‘Klagen Loont Echt Absoluut Niet’ een verfrissend weerwoord biedt. Hij noemt zich Zwerfielosoof en brengt met zijn stichting KLEAN (Klagen Loont Echt Absoluut Niet) een opbeurende boodschap. Namelijk, hoe we die onvoorstelbare plastic soep zelf kunnen aanpakken door een minimale inspanning: dagelijks minstens één stukje zwerfafval oprapen.

NL Alert zwerfafval

‘Het echte probleem van zwerfafval is, dat het te makkelijk is op te lossen! Iedereen die ik tegenkom, is wel bereid om één stukje per dag op te rapen als dit toekomstige generaties ten goede komt. Stel dat iedereen de volgende NL Alert krijgt: “Vanavond krijg je geen eten als je geen stukje zwerfafval hebt opgeraapt.” Dan breekt de pleuris uit: er ligt niet genoeg voor iedereen! Als 25% van de bevolking dagelijks iets opruimt, moeten we naar zwerfafval zoeken.’

Be the change

‘Ghandi inspireert mij met zijn uitspraak: Be the change you want to see in the world. Ik stond in mijn buurt al bekend als die meneer die zwerfafval opruimt. Ik kwam er in 2010 achter dat zwerfafval een erger probleem is dan we denken. Het is niet alleen een esthetische kwestie. Doordat het zo licht is, een van de eigenschappen die plastic zo populair maakt, waait het heel makkelijk in het water. Zo levert het een van de grootste bijdragen aan de plastic soep.’

Bedenk een list

‘Het begrip “duurzaamheid” schrikt veel mensen af. Onze strategieën als “aangeleerde hulpeloosheid” en “active information avoidance” dragen daar aan bij. Om mensen toch te betrekken, gebruik ik de tactiek die Odysseus gebruikte om de Trojanen naar buiten te lokken. Met enorme kunstwerken van plastic zwerfafval in de openbare ruimte prikkel ik de nieuwsgierigheid. Mijn wereldbol die op verschillende plekken in het water dobberde, trok meer media aandacht dan ik had verwacht. Eerder bleven de poorten van de media dicht. De list van Odysseus blijkt ook in onze tijd nog te werken.’

Thecla Reuten

‘Mijn huidige project is Plastic Madonna, een twaalf meter groot beeld van een moeder die borstvoeding geeft, gemaakt van gerecycled plastic zwerfafval. Tijdens de Olympische Spelen in Rio de Janeiro lag er een twaalf meter groot beeld, een voorlopige versie van Plastic Madonna, op het strand van Rio de Janeiro. Actrice Thekla Reuten heeft hier met haar baby model voor gestaan. Je ziet niet dat het beeld van zwerfafval gemaakt is, net zoals je niet ziet dat plastic in de voedselketen terecht komt.’

Geloof in jezelf

‘Eigenlijk gaat het mij met KLEAN niet om plastic. Het gaat om het geloof in jezelf. Met project Plastic Madonna wil ik “the power of one” onder de aandacht brengen. De kracht van één, jij kan het verschil maken. De aanpak van zwerfafval leent zich uitstekend om dat te bewijzen! Dagelijks iets kleins doen waarvan je denkt dat het geen verschil maakt, is de grootste onontdekte kracht van deze planeet. De grootste bedreiging is mijns inziens dat mensen het omgekeerde geloven: “Dat kleine beetje dat ik doe, is te klein om het verschil te maken.”

Niet niets doen

Door die denkfout doen mensen soms iets kleins slechts, zoals iets op straat gooien. Nog veel meer mensen lopen dagelijks langs zwerfafval, terwijl ze denken: één stukje oprapen heeft geen zin. Ze doen niets. Mijn motto is: “Niet niets doen.” Dat is voor mijn gevoel de sleutel. Einstein zei al: “De wereld vergaat niet door mensen die slecht doen, maar door mensen die er naar kijken en niets doen.” Als we dat aan onze kinderen meegeven, gaan we een prachtige toekomst tegemoet.’

Ook geïnspireerd door de kracht van elke dag iets heel kleins doen? Hier volgen de tips van de Zwerfielosoof:

• Kijk vrolijk terwijl je zwerfafval opraapt. Erger je niet aan de weggooier, focus op het feit dat je een goede daad doet voor een ander!
• Doe je goede daad openlijk in plaats van heimelijk. Hoe vaker mensen iemand iets zien opruimen, hoe normaler het wordt.
• Een stukje per dag is al genoeg! Trek je erop uit met vuilniszak en prikstok, krijg je minder snel navolging. Je versterkt het idee dat je veel moet doen voor verandering.
• Maak en post met een zwerfie van je daad. Velen gingen je voor, de term zwerfie is gemunt door KLEAN en staat inmiddels in de Dikke van Dale!

Deze tekst is eerder verschenen op de website Naar de Aarde en door Laura zelf bewerkt voor hetkanWEL.

Afbeeldingen: © Peter Smith

Hoe vaak ruim jij zwerfafval op? Laat het ons weten door hieronder een reactie achter te laten.