Hoe vervuilend is de Formule 1 eigenlijk?

Ik zeg het maar eerlijk: ik heb niks met de Formule 1. Nooit gehad ook. Terwijl mijn broer vroeger midden in de nacht de wekker zette om te kunnen kijken, ergerde ik me aan het monotone geluid van auto’s die achter elkaar rondjes over een circuit reden. In die tijd dacht ik nog niet na over de impact op het milieu van deze sport. Max Verstappen was ook nog in geen velden of wegen te bekennen. Net zomin als de oranje gekte van de laatste jaren of het circuit van Zandvoort. Maar nu dit weekend de GP in Zandvoort losbarst, vroeg ik me toch af: hoe vervuilend is die Formule 1 nou eigenlijk?

Benzine en vliegbewegingen

Het antwoord lijkt natuurlijk vrij simpel: de brullende motoren geven al aan dat er hier geen sprake is van duurzame auto’s die op groene energie rijden, maar gebruik maken van fossiele brandstof. En dat is, zo weten we inmiddels allemaal, niet houdbaar. Het is niet voor niks dat er zoveel geïnvesteerd wordt in groene energie, waterstof en elektrisch rijden (hoe duurzaam die opties op de lange termijn zijn laten we hier even in het midden).  

Maar los van het benzineverbruik verhuist het hele Formule 1 circus ook nog eens regelmatig van continent naar continent en dat gebeurt niet altijd op de meest efficiënte manier. Zo wordt een GP in de Verenigde Staten gevolgd door een in Europa, om vervolgens weer terug te vliegen naar Canada, dan weer naar Europa om later in het jaar nog een neer te strijken in de Verenigde Staten en via Mexico en Brazilië een derde keer terug te vliegen naar de Verenigde Staten. Enfin. Het aantal vliegbewegingen is talloos en kan in principe efficiënter en dus minder, denk ik dan als leek. Want waarom zou je niet alle GP’s op een en hetzelfde continent achter elkaar afdraaien?

Lees ook: Hoeveel vliegen we straks nog? En: Treinreizen in Europa. Met deze tips houd je het betaalbaar en eenvoudig.

CO2-uitstoot Formule 1

Dan de uitstoot van die wagens op fossiele brandstof. Volgens de internationale autosportbond FIA stoten de verbrandingsmotoren van de racewagens in een heel seizoen ongeveer 1.800 ton CO2 uit. Dat is vergelijkbaar met de uitstoot van ongeveer 240 Nederlandse huishoudens. Als je het zo bekijkt, valt het alleszins mee. Als die cijfers kloppen althans. Maar gezegd moet natuurlijk dat ook de autosport niet stil heeft gestaan.

Vroeger (tot 1984) mocht je eindeloos bijtanken: dat is veranderd. Zo zijn de tanks kleiner geworden, wat tot gevolg heeft dat de sport moest innoveren om de brandstof zo effectief mogelijk te kunnen gebruiken en toch te winnen. Tegenwoordig (na een ongeval in 2009) mogen de auto’s met maximaal 110 liter brandstof aan de start verschijnen en wordt er nog steeds gewerkt aan de efficiency van de motor. Zo wordt tot wel 45 procent van de energie uit de brandstof direct overgebracht naar de wielen, terwijl dit bij een personenauto vaak maar 30 procent is. De raceauto’s brachten dan ook vaak innovaties voort, die voor het verduurzamen van personenauto’s heel nuttig waren. Tot nu, zou je kunnen zeggen. Want daar waar de raceauto’s blijven hangen op fossiel, stapt de particulier langzaam maar zeker over op elektrisch. Maar daarover straks meer.

Formule 1-auto’s tanken gemiddeld zo’n 120 tot 150 liter brandstof per race. Dat komt er op neer dat alle Formule 1-auto’s in een heel seizoen ongeveer evenveel brandstof gebruiken als een Boeing tijdens een trans-Atlantische vlucht, zo lezen we in de Belgische pers (we hebben het niet zelf uitgerekend).

Verduurzamen van de Formule 1

Als het aan de FIA ligt is de sport in 2030 CO2-neutraal. Maar de verbrandingsmotor moet wel blijven, vindt de bond. En daar zit ook meteen de crux, zo stelt Auke Hoekstra van de TU in Eindhoven in Trouw.  “De verbrandingsmotor heeft geen toekomst.” En dus is de sport veranderd van duurzaamheidspioniers (het zo efficiënt mogelijk maken van de verbrandingsmotor en daarin een innoverend voorbeeld zijn voor de personenauto’s) in starre fossielaanbidders. “Hedendaagse autoracen is een echo van oude technologie, dat moge duidelijk zijn,” zo stelt hij in de krant. Personenauto’s zijn al een andere weg ingeslagen.

Kwetsbare natuur

En dan is er nog die andere kwestie: die van het racecircuit versus de natuur. Want als je bijvoorbeeld naar Zandvoort kijkt, dan ligt het in een kwetsbaar Natura-2000 gebied. Daar waar boeren in de buurt van die gebieden moeten wijken in verband met stikstof, mag het autoracen een keer per jaar blijkbaar wel.

Extinction Rebellion vindt dat niet kunnen en voert deze zaterdag dan ook actie door al fietsend te demonstreren tegen de F1 in Zandvoort. Daarin worden ze gesteund door organisaties als Stichting Duinbehoud, Rust bij de Kust, lokale afdelingen van Milieu Defensie en Grootouders voor het Klimaat. Door de grote aantallen bezoekers, de geluidsoverlast en vervuiling door onder meer stikstof die het evenement met zich meebrengt, wordt het leefgebied van dieren en planten namelijk verstoord. Al wees de Raad van State de stikstofbezwaren van milieuorganisaties in juli nog van de hand en bepaalde de hoogste bestuursrechter dat de Formule 1 in Zandvoort dit weekend gewoon mag doorgaan omdat er geen grote stikstofdreiging is.  

De hoofdsponsor

Tot slot, en daar kan de sport an sich misschien niet zo veel aan doen, is er nog de kwestie van de hoofdsponsor. Aramco is de grootste olie- en gasproducent ter wereld én de grootste uitstoter van broeikasgassen door bedrijven, zo betoogde Michel Scholte van True Price al op LinkedIn. Ruim 4% van alle historische CO2-uitstoot sinds 1965 kan worden toegeschreven aan het Saoedi-Arabische staatsolie- en gasbedrijf. Ook overheden helpen hier aan mee. Zo berekende het IMF laatst dat er in 2022 een recordbedrag van $7 duizend miljard is uitgekeerd aan fossiele bedrijven. Iets waar een organisatie als Extinction Rebellion al tijden tegen demonstreert.

Hoe kijk jij naar de Formule 1? Laat het ons weten door hieronder een reactie achter te laten.