Waarom geven zo goed voor je is

Geven is goed voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid, versterkt onderlinge banden, zorgt voor spreiding van rijkdom en het mooiste van al is dat het nog aanstekelijk werkt ook.
Vijf jaar geleden liep ik op een dag uit de plaatselijke videotheek en zag hem op de grond zitten, met zijn rug tegen de beschilderde bakstenen muur. Hij droeg vodden van kleren en zijn huid had de grauwe kleur van iemand die allang dakloos is.
‘Geld om eten te kopen?’ Hij vroeg het automatisch, zonder me aan te kijken, zonder hoop in zijn stem.
Met mijn dvd’s onder mijn arm groef ik in mijn portemonnee en bukte me om hem wat te geven. Toen ik hem het geld in de hand drukte, maakte ik oogcontact en groette hem met een glimlach. Hij begon te stralen.
‘Dank u wel!’ Zijn fletsblauwe ogen waren licht en pijnlijk kwetsbaar, zoals je dat wel ziet bij geesteszieken. Ik drukte zijn hand. Hij drukte de mijne en rommelde in een paar plastic tassen op de grond. Er kwam een plastic ketting uit die hij aan mij wilde geven.
‘U bent een koningin! U bent zo mooi! Dank u wel! Alstublieft.’ Het was een ketting van goedkope groene kralen met een namaakjaden hanger, een beetje als bij Cleopatra. Ik aarzelde: hij had zo ontzettend weinig en ik wist dat ik hem nooit zou dragen. Maar hij drong aan. ‘Die is voor u. U bent een koningin.’ Ik boog opeens ontroerd mijn hoofd. Het onverwachte gesprek had me diep geraakt.
Boeddha zei het al
Wie de kracht van de goedgeefsheid kent, zal zijn maaltijden altijd willen delen’, heeft de Boeddha gezegd. In het boeddhisme wordt zoveel waarde gehecht aan goedgeefsheid dat ‘geven de eerste van de tien perfecties is uit de leer van de Boeddha’, aldus James Baraz, een van de oprichters van het Spirit Rock Meditation Center in Californië en co-auteur van het boek Awakening Joy: Ten Steps That Will Put You on the Road to Real Happiness.
De Boeddha adviseerde om te geven – dana in het Sanskriet – omdat je daarmee ‘elkaars wederzijdse afhankelijkheid erkent en je je actief oefent in loslaten, wat de weg is naar vrijheid van lijden’, legt Baraz uit. ‘Wie geeft zonder iets terug te verwachten, alleen uit een opwelling, roept de natuurlijke blijdschap op die ontstaat als je je hart openstelt.’
Net zo fijn als eten en seks
Iedereen kent wel de euforie die je ervaart als je iets weggeeft, de ‘natuurlijke blijdschap’ van Baraz. Uit recent wetenschappelijk onderzoek blijkt dat daar een biologische basis voor is. In 2006 kreeg een aantal proefpersonen van Jorge Moll en zijn onderzoeksteam van de National Institutes of Health geld en een lijst goede doelen waaraan ze konden doneren. Alleen al de gedachte aan een donatie activeerde het primitieve deel van de hersenen dat samenhangt met de genotsbeleving bij eten en seks. Uit fMRI-scans bleek dat bij een donatie het mesolimbische circuit wordt geprikkeld, het beloningscentrum in de hersenen dat door middel van dopamine een gevoel van euforie geeft.
Een jaar later vonden Ariel Knafo en een aantal collega-onderzoekers van de psychologische faculteit van de Hebreeuwse Universiteit in Jeruzalem bewijs voor de genetische aanleg voor goedgeefsheid. De deelnemers van een geregisseerd spel kregen geld en hadden de keus om alles, een deel of niets aan een anonieme speler te geven. Hun DNA werd geanalyseerd en met hun reacties vergeleken. Spelers met bepaalde varianten van het zogeheten AVPR1a-gen gaven gemiddeld zo’n vijftig procent meer dan de spelers met een andere variant. AVPR1a codeert voor de vorming van een receptor die ervoor zorgt dat het socialiseringshormoon arginine vasopressine in de hersenen vrijkomt. ‘Het experiment leverde bij mijn weten het eerste bewijs voor een relatie tussen DNA-variaties en altruïsme bij mensen’, schreef Knafo.
Lees verder op Ode.nl over hoe geven stress vermindert, je gevoel van geluk verbetert en je verbondenheid met anderen kan versterken. 
Ode is een onafhankelijk opinietijdschrift over mensen en ideeën die de wereld veranderen. Volg Ode ook op Twitter, Facebook, en via de digitale nieuwsbrief, of neem een proefabonnement op Ode voor slechts €5,00 per maand