Wat zegt je ontlasting over je gezondheid?

Tijdens lezingen en trainingen voelen mensen zich al snel opgelaten als ik het onderwerp ontlasting aansnijd. Toch is het belangrijk om hierbij stil te staan en al helemaal vandaag op nationale Poepdag. Onze gezondheid hangt voor een groot deel af van de gezondheid van onze darmen. Je ontlasting vertelt je precies hoe het met je vertering en met de gezondheid van je darmen is gesteld. Een ruime meerderheid van de Nederlanders kampt regelmatig met klachten rondom het spijsverteringsproces. Een goede reden om hier eens bij stil te staan.

Kinderen zijn vaak erg trots op hun productie, maar bij volwassenen is dat uit schaamte meestal niet zo. Kleine kinderen kunnen de hele familie erbij roepen om te laten zien dat het gelukt is. Volwassenen zouden eigenlijk heel trots mogen zijn als er een gezonde drol in het toilet ligt. Het betekent dat je hoort bij het aantal Nederlanders met een gezonde spijsvertering, de minderheid. De darmen maken onderdeel uit van ons immuunsysteem. Ook produceren onze darmen stoffen om ons goed te voelen. Het is dus heel belangrijk om je spijsvertering op orde te hebben. Chinese artsen gebruiken de poep van hun patiënt al eeuwen als een diagnostisch middel. Kijk dus achterom voordat je doortrekt. Kijk, luister en ruik zodat je weet hoe het met je gezondheid is gesteld.

Wat zegt de kleur van je ontlasting

Zwart
Dit duidt meestal op een bloeding aan het begin van het spijsverteringsstelsel, bijvoorbeeld aan slokdarm, maag of duodenum (12-vingerige darm, begin van de dunne darm). Met name zweren en ontstekingen kunnen gaan bloeden. Het kan ook zijn dat je te veel ijzer tot je hebt genomen. Zwarte ontlasting kan ook duiden op de inname van te veel alcohol.

Wit of heel licht bruin (ontkleurd)
Dit probleem komt vaak voor bij een tekort aan gal. Ook kan het een tekort zijn aan lipase, een vetsplitsend enzym uit de alvleesklier. De galproductie kan op vele manieren verstoord zijn. Je kunt te vet hebben gegeten, maar het kan ook duiden op een galsteen. In zeldzame gevallen is het hepatitis of een probleem met de alvleesklier.

Grijs
Grijze ontlasting wijst meestal op een tekort aan gal, maar het kan ook komen door gisting van de voedselbrij.

Geel
Gele ontlasting duidt meestal op de parasiet giardia. Het kan ook zijn dat je een galblaasprobleem hebt. Wat ook nog wel eens voorkomt is dat het eten te snel de darm passeert. In zeldzame gevallen kan het Syndroom van Gilbert aan de orde zijn, bepaalde enzymen in de lever werken dan niet optimaal.

Rood
Wanneer er helderrood bij zit, kan het zijn dat je bieten hebt gegeten. Als dat niet zo is, dan kan het duiden op een aambei, poliepen, kanker of een anale fissuur. Zeker een dokter bezoeken als de klacht aanhoudt.

Groen
Meestal is er dan sprake van te veel gal in de darm. Of spinazie, spirulina of chlorella.

Andere problemen met je ontlasting

Slijmerig
Slijmerige ontlasting kan komen door een ontstoken darmwand. Vaak zien we dit bij mensen met de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa of darmkanker.

Witte puntjes of streepjes
Dit kan duiden op wormpjes, bij kinderen komt dit nogal eens voor.

Onverteerde voedselresten
Zitten er onverteerde voedselresten bij je ontlasting? Dit kan duiden op stoornissen rond de spijsvertering, maar meestal is het een kwestie van slecht kauwen. We horen eigenlijk zo’n 25 keer op ons voedsel te kauwen. Is dat het probleem niet? Dan kan het een dysbiose zijn (disbalans in de darmflora).

Sterke geur
Dit komt meestal doordat de darmflora niet optimaal is of dat de voeding niet past bij de darmflora. Vooral eiwitten kunnen voor zwavelgeuren zorgen die als onaangenaam worden ervaren. Het rotten en ontbinden kan verschillende oorzaken hebben. Een rotte eierenlucht komt meestal door een probleem in de eiwitvertering. Ontlasting met een zurige lucht heeft meestal met de koolhydraatvertering te maken.

Het drijft
Ontlasting hoort niet de drijven. Meestal zit er dan te veel vet in, wat een indicatie is dat de gal of de pancreas niet optimaal functioneert.

Het plakt
Als je vaak met de toiletborstel aan de gang moet, dan is de vetvertering niet optimaal. De alvleesklier kan dan onvoldoende lipase maken. Dit is ook een indicatie dat je de in vet oplosbare vitamines A, D, E en K minder goed kan opnemen.

Obstipatie
Veel vrouwen hebben hier wel eens last van, regelmatig is dit gelinkt aan een trage schildklier. Eigenlijk hebben heel veel mensen dit probleem, meestal omdat we te bewerkt eten. Vaak ligt een gebrek aan beweging aan constipatie ten grondslag. Er zijn mensen die maximaal 1 tot 3 keer per week kunnen, wat erg schadelijk is voor de gezondheid. Het probleem is dat de ontlasting gifstoffen bevat die via de darm weer opgenomen kunnen worden in het lichaam. Dit kan tal van klachten geven, van dufheid, hoofdpijn tot problemen met de huid.

Diarree
Sommige mensen hebben last van chronische diarree. Kortdurend treedt dit meestal op bij infecties, maar wanneer het chronisch is kan er sprake zijn van nog niet ontdekte voedselintoleranties. Sommige mensen drinken zo veel water, dat zich dit uit in diarree. Medicijnen, stress of een hyperactieve schildklier komen ook voor.

Winderigheid
Het is normaal om een windje te laten, anders zouden we opblazen als een ballon. Meestal is het geurloos. Heb je hier heel erg last van? Dan kan dit duiden op een voedingspatroon waar je darmen nog geen raad mee weten. Vaak komt dit door een verkeerde samenstelling van je darmflora door het eten van teveel koolhydraten (of eiwitten). Het kan ook zijn dat je te weinig spijsverteringsenzymen aanmaakt. Bij eenzijdig eten (alleen koolhydraten of alleen eiwitten bijvoorbeeld) kan dit probleem opspelen.

Je bent (niet) wat je eet

Veel mensen zeggen dat je bent wat je eet. Toch is dat niet waar. Je bent namelijk wat je verteert. Alleen als je goed kunt verteren, ben je in staat de voedingsstoffen op te nemen. Als je niet kunt verteren, dan belandt de biologische maaltijd gewoon in het toilet. Tijdens de spijsvertering worden alle voedingstoffen afgebroken tot kleine deeltjes, zodat deze kunnen worden opgenomen. Als er ergens wat fout gaat, blijven de stoffen te groot en kunnen dan niet worden opgenomen.

Hoe hoort het?

Je ontlasting hoort de kleur te hebben van melkchocolade. Qua vorm is een worst het best. Poep mag wel ruiken, maar hoort niet heel erg te stinken. De drol hoort langzaam naar de bodem te zinken. Gemiddeld is een toiletbezoek van 1 keer per dag voor een grote boodschap normaal, al komt 3 keer per dag ook voor. Sommige mensen zoeken het kleinste kamertje één keer per 2 – 3 dagen op en voelen zich daar prima bij. Liever iets vaker dan te weinig, want het opstapelen van gifstoffen is niet aan te raden. Een normaal mens laat overigens ongeveer 10 – 14 windjes per dag. Hoe gezonder je eet, hoe minder dit wordt.

De poepwijzer

Wil je weten of je spijsvertering goed functioneert? Vul dan de poepwijzer van de Maag Level Darm Stichting in. Hier check je aan de hand van de kleur, structuur en frequentie wat je stoelgang je precies wilt vertellen.

Tips om je stoelgang te verbeteren

• Vermijd granen met gluten
• Eet meer onbewerkte voeding
• Eet meer groenten en fruit (meer vezels)
• Vermijd geraffineerde producten
• Zorg voor genoeg beweging op een dag
• Eet meer gefermenteerd voedsel (zuurkool, kefir)
• Drink voldoende (gefilterd) water
• Beperk de alcohol-inname
• Kauw goed op je eten
• Drink 30 minuten voor en 2 uur na de maaltijd geen water
• Ontspan, door stress ondermijn je namelijk de spijsvertering
• Vermijd frisdrank

Blijven de problemen?

• Neem lijnzaad (zelf gemalen) of psylliumvezels
• Neem je medicatie onder de loep
• Neem wat magnesiumcitraat bij zware constipatie
• Supplementeer met een goede probiotica
• Start de dag met 0,5L lauw water op nuchtere maag
• Zorg voor een squatpositie op het toilet

Heb jij nog andere tips bij stoelgangproblemen? Laat het ons weten door hieronder een reactie achter te laten.