Wonderlijk werken is de nieuwe HetkanWel-rubriek over mensen die op bijzondere plekken werken. Van groene winkels tot deelplatformen, van duurzame ontwerpers tot radicale vernieuwers. Daarnaast belichten we mensen die onderweg zijn: op weg naar hun droombaan, of op weg naar een nieuw project. Soms zijn het frisse werkplekken die net de deuren open hebben, soms zijn het werkplekken die je in elke stad of dorp kunt vinden. Een ding hebben al deze mensen gemeen: ze hebben allemaal een liefde voor groener en duurzamer werken. Vandaag belichten we Edwin van ‘Urban Village.’
Ergens in Rotterdam staat studioMERZ. StudioMERZ is een ontwerpstudio voor interieurarchitectuur. De studio richt zich op duurzame ontwikkeling, tussentijd, herbestemming, cultuur en experiment. Op deze plek werkt Edwin Dekker aan een heel bijzonder nieuw project. Hij wil namelijk leegstaande kantoorpanden inzetten om vluchtelingen op te vangen. Door prefab woonunits te ontwerpen kunnen lege ruimtes snel getransformeerd worden in mini-samenlevingen: Urban Village. Maar het realiseren van zo’n groot project, hoe werkt dat eigenlijk?
Wat voor achtergrond heb je?
In 2011 ben ik, in deeltijd, afgestudeerd aan de Willem de Kooning Academie in Rotterdam als interieurarchitect. Ik woon al sinds 1987 in Rotterdam, een stad die altijd in beweging is, nooit af. En dat is voor een ontwerper erg inspirerend.
Hoe ben je op het idee gekomen voor Urban Village?
Ik ben afgestudeerd op een oude fabriek in Rotterdam Delfshaven, aan de Schie. Daar heb ik onderzocht hoe je een leegstaand pand, ook nog eens in zeer slechte staat, toch op een relatief simpele manier weer bruikbaar zou kunnen maken. De oplossing zijn losse “doosjes”. Ik beschouwde het gebouw niet als een beschermde schil, maar meer als een verzameling vloeren, een soort kast waar je dingen in kunt zetten. In mijn hoofd zat al langer het idee om dit verder uit te ontwikkelen naar woonruimte in leegstaande panden, maar ik heb dit pas echt uitgewerkt toen de urgentie van de huisvesting voor vluchtelingen bij me doordrong. Toen ben ik direct gaan ontwerpen en heb ik het concept Urban Village ontwikkeld. Het idee is dat in een leegstaand gebouw kleine gemeenschappen worden gemaakt, een soort dorpjes met een eigen pleintje waar mensen elkaar kunnen tegenkomen en spreken. Het gaat me niet alleen om snel en goedkoop vierkante meters te realiseren, hoewel dit belangrijk is moet het nog een extra kwaliteit hebben.
Waarom is het zo belangrijk dat jouw project van de grond komt?
Om verschillende redenen zijn er op korte termijn onvoldoende woningen beschikbaar om vluchtelingen met een status te huisvesten. Daarom moeten ze lang in ACZ’s verblijven die vollopen omdat er geen doorstroming is, met als gevolg dat er steeds meer en grotere AZC’s gebouwd worden. Daartegen is veel weerstand, en in toenemende mate wordt er agressief gereageerd: denk maar aan de bijeenkomst in Steenbergen of de aanval op het ACZ in Woerden. ACZ’s zijn overigens voor de vluchtelingen ook ongewenst; er is nauwelijks privacy en de omstandigheden zijn spartaans. Dat is geen manier om tot rust te komen.
Er is volgens mij geen vluchtelingenprobleem, er is een huisvestingsprobleem. En dat kan prima opgelost worden door snel en flexibel woonruimte te maken in lege panden. Er staat in Nederland meer dan 10 miljoen vierkante meter leeg! Dat voorkomt ook concurrentie op de toch al krappe huurders-markt en omdat het concept flexibel is, kunnen de units later ook worden gebruikt voor arbeidsmigranten, studenten of starters op de woningmarkt.
Wat is het grootste vooroordeel over dit project en zou je die kunnen ontkrachten?
Ik heb de indruk dat het nog lastig is voor partijen om te denken in korte termijnen. In de vastgoed wereld zijn periodes van 50 jaar gangbaar, niet 5 jaar of nog minder. Terwijl juist in die korte periodes de winst zit. Urban Village maakt zoveel mogelijk gebruikt van de kwaliteiten van het pand, en vult deze aan met flexibele units die gemaakt zijn van standaard elementen. Zo kan snel en goedkoop een gebouw voor bewoning geschikt worden gemaakt zonder grote aanpassingen. En omgekeerd kunnen de units ook weer eenvoudig verwijderd of verplaatst worden. Ik ontwerp zoveel mogelijk vanuit het principe van Permanente Tijdelijkheid, het besef dat altijd alles tijdelijk is. En daarin zie ik juist mogelijkheden waar anderen vaak een probleem zien.
Ben je al in overleg met gemeentes om Urban Village te realiseren?
Tot nu toe heb ik twee concrete ontwerpen gemaakt, de eerste voor een woningcorporatie in Rotterdam, de tweede voor de gemeente Ede. Hier worden vluchtelingen nu opgevangen in lege kazernegebouwen, dus de ergste druk is daar van de ketel. In Rotterdam is het plan in voorbereiding, ik hoop dat we daar snel kunnen beginnen om het te realiseren. Verder probeer ik mijn concept bij zoveel mogelijk partijen onder de aandacht te brengen. Zo heb ik onder andere contact met Opnieuw Thuis, Platform 31, en doe ik mee aan de ASN Bank Wereldprijs. Er is flink wat interesse voor Urban Village merk ik, maar tot een concreet project heeft dit tot nu toe niet geleid. En dat is jammer omdat de problemen rondom de huisvesting alleen maar groter worden en dit concept in elk geval deel van de oplossing kan zijn.
Hoe kunnen mensen een steentje bijdragen aan dit project?
Vertel het vooral door, deel het! Zeker als je mensen kent die zich bezig houden met huisvesting, in de vastgoed wereld werken of politiek betrokken zijn. Als het eerste schaap over de dam is, volgen er hopelijk snel meer.
Op welke termijn kan het Urban Village in gebruik worden genomen?
In principe kan ik binnen een week een ontwerp maken. Dit is nodig omdat iedere locatie anders is, en ook de huisvestingstermijn en de doelgroep. Gaat het om alleenstaande mannen of om gezinnen met kinderen bijvoorbeeld. Als het ontwerp is goedgekeurd kan er snel samen met een aannemer een offerte worden gemaakt. Voor de woningcorporatie hadden we berekend dat een volledig ingerichte en gestoffeerde unit 4500 euro kost. Denk daarbij aan een soort studentenkamer. De aannemer kan daar snel beginnen, het is het wachten op een GO.
Hoe is het om te werken aan een project dat je zelf geïnitieerd hebt?
Leuk en vermoeiend. Ik doe mijn uiterste best om contacten te leggen, mensen te spreken en te interesseren voor Urban Village. Daarom moet ik veel schakelen en zit het steeds in mijn hoofd. “Wie moet ik nog spreken, welke details kan nog verbeteren, welke locatie zou geschikt zijn”. Ik voel de druk van de situatie waar heel veel mensen nu in verkeren. Ik heb als ontwerper mijn werk gedaan, nu komt het lastige stuk, het gerealiseerd krijgen. En dat wil ik snel voor elkaar krijgen, maar deze wereld is nog helemaal nieuw voor me. Dus het kost tijd en moeite.
Heb je nog (werk)wensen voor de toekomst?
Heel veel ontwerpen, mooie en goede dingen maken. Gebruikmakend van wat er al is en daarbij slim waarde en praktisch nut toevoegen door mijn ontwerp. Er worden te snel dingen afgebroken, weggedaan, of blijven gebouwen leeg staan terwijl ze nog prima (al dan niet tijdelijk) op een andere manier gebruikt kunnen worden. Daar ligt mijn interesse en daarmee kan ik me nog heel lang, heel fijn bezighouden!
Meer weten over Urban Village en studioMERZ? Klik dan hier voor de site. Verder horen we net dat Urban Village door is naar de finale van de ASN Bank Wereldprijs. Ben je net als ons benieuwd hoe dat af loopt? Dan kan je hier op de hoogte blijven.
Ben of ken jij iemand die ook bijzonder (en groen) werkt? Dan kan je ons een mailtje sturen op redactie@hetkanwel.nl. Als je in het onderwerp ‘wonderlijk werken’ zet komt het bij de juiste persoon terecht. We zijn benieuwd!
Alle prachtige afbeeldingen zijn van studioMERZ.
