Wonderlijk wonen in strowijk Iewan

Wonderlijk wonen is de nieuwe HetkanWel-rubriek over mensen die op bijzondere plekken wonen. Van aardehuizen tot kaswoningen, van anti-kraak paleisjes tot duurzame woonschepen. Daarnaast belichten we mensen die onderweg zijn: op weg naar hun droomhuis, of juist op weg met niets meer dan een fiets en een tent. Soms zijn het levensstijlen waar jaren planning aan vooraf ging, soms zijn het woonplekken die je in elke stad of dorp kunt vinden. Een ding hebben al deze mensen gemeen: ze hebben allemaal een liefde voor groener leven. Vandaag belichten we de strowijk waarin Mare Nynke Zijlstra woont.
In het Nijmeegse Lent ligt een bijzondere wijk: Iewan. Hier wonen 44 volwassenen en 6 kinderen in sociale huurwoningen van stro, leem en hout. Het complex is op 1 mei 2015 officieel in gebruik genomen. De woongemeenschap deelt samen een aantal ruimtes en voorzieningen. Verder wordt er gebouwd aan een gemeenschappelijke tuin op basis van permacultuur, zijn er zonnepanelen voor energie en een rietfilter voor de zuivering van afvalwater. Tot slot is er De Kleine Wiel, een multifunctioneel gebouw waar verschillende activiteiten georganiseerd worden. We vroegen Mare Nynke Zijlstra over het wonen op in deze wonderlijk wijk, het bouwen van je eigen huis en om tips om ook zo’n prachtige wijk te bouwen.

Wat is jouw achtergrond?

Ik heb Culturele en Maatschappelijk Vorming gestudeerd maar daar heb ik nooit echt iets mee gedaan. Ik heb veel in de kinderopvang gewerkt en de laatste jaren doe ik administratie voor een vereniging, tekstcorrectie en vertalingen voor een tijdschrift en redactie voor websites. Maar eigenlijk ben ik vooral heel druk geweest met Iewan, op vrijwillige basis.

Iewan is een heel bijzondere plek, wil je daar iets meer van vertellen?

Iewan is de eerste strowijk van Nederland. Het is een complex van 24 wooneenheden, gebouwd van hout, stro en leem, en zo ecologisch mogelijk qua voorzieningen en installaties. Het is echt een bewonersinitiatief: vanaf het eerste idee tot de bouw zijn wij als bewoners als gelijkwaardige partij intensief betrokken geweest. Ook bijzonder is dat het allemaal binnen de sociale huursector is gerealiseerd en dus bedoeld is voor mensen met lage inkomens.

Hoe heb je het ervaren om mee te bouwen aan je eigen woning?

Dat was zwaar, stoffig en véél, maar vooral heel erg leuk! Het is echt een heel bijzondere ervaring om aan je eigen woning te kunnen bouwen, samen met je toekomstige buren en meer dan 200 vrijwilligers. De sfeer was altijd goed en ik heb veel geleerd in relatief korte tijd. Werken met natuurlijke materialen als stro en leem vond ik ook heel prettig: het ruikt goed, het voelt goed. We hebben wel pech gehad met tropische hoosbuien waardoor er een paar muren van stro nat werden en vervangen moesten worden, dat was niet leuk. Maar alles bij elkaar is het een geweldige ervaring geweest, waardoor wij als bewoners ook een bijzondere band met het pand hebben opgebouwd.

Je bent onderdeel van een gemeenschap. Wat is jouw rol daarin en kan je die gemeenschap beschrijven?

Wat Iewanners bindt is het duurzame en ecologische wonen; het gemeenschappelijke en sociale en het open en educatieve karakter van het project. Om onze voetafdruk letterlijk zo klein mogelijk te houden, zijn de woningen compact. We hebben daarvoor goed gekeken naar ruimtes die je niet dagelijks nodig hebt en dus goed kunt delen. Zo hebben we gemeenschappelijke wasmachines, logeerkamers en een huiskamer om elkaar te ontmoeten. Alle buitenruimte is gemeenschappelijk en we gaan nog een badkamer met ligbad bouwen.
We hebben ook een grotere ontmoetingsplaats, de Kleine Wiel, die ook open is voor activiteiten uit de buurt. Hier worden cursussen en workshops gegeven, er kan vergaderd worden en er vinden culturele activiteiten plaats zoals muziekavonden. Elke zondagmiddag is er zondagcafé waarbij iedereen welkom is. Daarnaast bestaat het wonen bij Iewan eruit dat we zelf verantwoordelijk zijn voor onderhoud, inrichten en onderhouden van de tuin, toewijzing, administratie en de exploitatie van de Kleine Wiel. Iedere bewoner is actief in een of meerdere werkgroepjes. Ik zit zelf bij de Kleine Wiel-groep, de educatiegroep en de aannamegroep.

Welke rol speelt duurzaamheid in jouw woning?

Sowieso de materialen: stro als isolatie, hout als skelet, leem als wandafwerking. Verder zuiveren we zelf al ons afvalwater met een helofytenfilter (rietfilter) en het gezuiverde water wordt hergebruikt om te wc’s mee door te spoelen. We verwarmen met een centrale pelletkachel die brandt op geperste houtkorrels van afvalhout en het warme tapwater wordt verwarmd door de afgezogen lucht via een luchtwarmtepomp. Alle beschikbare daken zijn voorzien van zonnepanelen die naar verwachting 80 tot 100% van de energiebehoefte zullen opwekken. Wassen doen we met regenwater.
We willen geen gebruik maken van fossiele brandstoffen, dus we zijn niet op het gas aangesloten. Om het zo makkelijk mogelijk te maken om duurzaam te wonen hebben we een voko (voedselcoöperatie) waar we tegen groothandel prijzen biologische producten kunnen kopen en we zijn afhaalpunt voor groentepakketten. Ook hebben we een werkplaats waar we gereedschap kunnen delen.

Wat voor tips zou je mensen geven die ook samen een wijk willen bouwen?

– Kom gerust langs bij Iewan om te kijken en vragen te stellen!
– Begin met een kleine kerngroep om je plannen vorm te geven. Met een alsmaar groeiende groep blijf je je plannen wijzigen omdat iedereen zo zijn/haar wensen en ideeën heeft. Bij een uitgewerkt plan kunnen mensen met dezelfde ideeën zich aansluiten.
– Zie het als je nieuwe hobby: het kost tijd, maar is ook leuk en leerzaam.
– Zorg voor een goede interne en externe visie, een meerjarenplan, een helder programma van eisen en een goede communicatiestructuur.
– Wees niet bang voor ‘professionals’! Je kunt en weet meer dan je denkt, en de gemeenteman of de directeur van de woningcorporatie kan en weet niet per definitie meer.
Tot slot: de initiatiefnemers van Iewan zijn momenteel een bureau aan het opzetten om andere initiatieven te helpen met hun plannen. We heten bureauviertel.nl, maar de website is nog zeer in ontwikkeling ;). We willen korte en praktische trainingen en workshops geven om groepen datgene bij te brengen wat ze missen. We geven geen jarenlange procesbegeleiding, maar helpen groepen met een specifieke vraag verder. Daarnaast richten we ons ook op woningcorporaties en gemeentes, als schakel tussen die gevreesde professionals en initiatieven/bewoners.

Wat is je lievelingsplek in je huis en waarom?

Het bed! Ik woon met mijn vriend in wat in principe een eenpersoonswoning is. Dat is niet groot maar we hebben een verdieping ingebouwd zodat we een vide kregen en daar slapen we. In de nok van het schuine dak zit een driehoekig raam waardoor je naar de dijk kunt kijken, heel mooi en dat slaapt prima! Maar we hebben ook een heel schattig oud keukentje van Marktplaats, en mooie zelfgekozen tegeltjes in de badkamer met een oude wastafel en spiegel, en een fijne zithoek achter een zelf ingebouwde kast met een tweedehands deur… Maar het allerleukste vind ik de galerij in de zomer: we hebben een lekker dikke houten leuning waar bij mooi weer iedereen overheen hangt in het zonnetje om dan eindeloos over alles en niks te kletsen.

Heb je nog woonwensen voor de toekomst?

Er zijn nog wat klussen in eigen huis en de algemene ruimtes die ik graag gedaan wil hebben, maar voorlopig blijf ik denk ik wel bij Iewan in deze woning! Mijn stiekeme ideaal is een tiny house, maar voordat ik weer zo’n project aanga wil ik eerst eens even een tijdje hier wonen en genieten.
Wil je meer weten over Iewan? Je kunt alles over haar vinden op hun site enFacebookpagina. Een mooi filmpje over de bouw van de wijk vind je hier.

Ben of ken jij iemand die ook bijzonder (en groen) woont? Dan kan je ons een mailtje sturen op redactie@hetkanwel.nl. Als je in het onderwerp ‘wonderlijk wonen’ zet komt het bij de juiste persoon terecht. We zijn benieuwd!

Alle prachtige afbeeldingen zijn gemaakt door Wen Versteegen en Marije Braakman

Hoofdfoto: Wen Versteeg