Vandaag is het feest, want we starten met de vierde Anders Wonen maand. Voor de vierde keer staat oktober in het teken van innovatieve, sociale en duurzame manieren van wonen. En dat het hard nodig is om de woningmarkt een beetje op te schudden, weten we inmiddels allemaal wel. Wil je weten wat ons te wachten staat? Wij zetten de woontrends van 2025 voor je op een rij.
Fotografie: Marie van der Heijden voor het boek Anders Wonen.
Je kan de krant niet openslaan of je leest – naast ander somber nieuws – dat de woningmarkt op slot zit. Twintigers zitten nog steeds naast hun ouders op de bank, omdat ze geen eigen huis kunnen vinden. Studenten betalen schandalig hoge bedragen voor veel te kleine kamers. Gescheiden mensen verhuizen noodgedwongen naar een vakantiepark, omdat er geen betaalbare woningen zijn. En ouderen willen best hun prachtige, grote huis verlaten, maar niet als dat betekent dat ze voor net zoveel geld kleiner wonen én hun sociale vangnet niet meer in de buurt hebben. Kortom: het is crisis (om maar even bij de populaire woorden van het kabinet te blijven).
Om die crisis op te lossen, zouden er jaarlijks 100.000 woningen bijgebouwd moeten worden, maar dat redden ‘we’ bij lange na niet. Het aantal nieuwbouwwoningen is in het eerste half jaar van 2024 gezakt naar het laagste niveau sinds 2018. Het waren er slechts 32.700. Bovendien zijn de woningen die er gebouwd worden, nog steeds vooral gericht op gezinnen terwijl het aantal alleenstaanden toeneemt (momenteel zijn het er zo’n 3,3 miljoen en in 2050 woont naar verwachting de helft van Nederland alleen).
Wil je onze verhalen over wonen deze maand niet missen? Schrijf je dan snel in voor de Anders Wonen maand, die we samen met Triodos Bank organiseren. Je ontvangt elke donderdag onze Anders Wonen nieuwsbrief en aan het eind van de maand stopt die weer.
Duurzame woontrends van 2025
Is er dan geen enkel lichtpuntje aan de horizon? Jawel hoor! Deze maand trakteren we je elke week op inspirerende en hoopvolle verhalen van woonpioniers die het heft in eigen hand nemen, een eigen huis hebben gebouwd, een coöperatie zijn gestart, een community zijn begonnen, groen hebben geplant en vooral: laten zien dat het wonen anders kan.
Wat zijn zoal de Anders Wonen trends? We zetten de woontrends van 2025 voor je op een rijtje:
Woontrend 1. Wooncoöperaties
Een wooncoöperatie is een relatief nieuwe woonvorm in Nederland, die tussen huur en koop in zit. Hierbij verenigen de bewoners zich in een coöperatie die woningen ontwikkelt, beheert en soms zelfs ook bouwt. De coöperatie is eigenaar van de woningen en de leden betalen huur aan de coöperatie. Ze huren de woningen dus als het ware van zichzelf, terwijl ze tegelijkertijd inspraak en zeggenschap hebben. Als je besluit te verhuizen, ben je ook geen lid meer van de coöperatie. Op deze manier blijft de huur van de woningen altijd betaalbaar omdat er geen op winst beluste huurbaas is die je vaste lasten ineens omhoog kan gooien.
Deze vorm van wonen is niet alleen financieel interessant, maar nog belangrijker, bevordert ook gemeenschapszin en stabiliteit. Daarnaast kan een coöperatie flexibel inspelen op de behoeften van de bewoners, bijvoorbeeld door gemeenschappelijke ruimtes te creëren en duurzame maatregelen te integreren.
Woontrend 2: Biobased Wonen
Biobased bouwen is al jaren in opkomst en wordt ook financieel steeds aantrekkelijker. Het woord biobased zegt iets over de oorsprong van het materiaal: het is gebaseerd in bio, oftewel in de natuur. Biobased bouwmaterialen zijn dan ook materialen die verantwoord worden geteeld, geoogst, gebruikt en hergebruikt. Denk bijvoorbeeld aan hout, hennep, vlas, stro of leem.
Deze materialen hebben -in tegenstelling tot cement of beton- een minimale ecologische voetafdruk. Ze slaan CO2 op in de vorm van koolstof en als ze in gebouw (of het interieur) worden verwerkt, vormen ze als het ware een koolstofbank waar permanent CO2 in is opgeslagen. Bovendien zorgen de materialen voor een gezonder binnenklimaat, omdat ze vaak ademend en vochtregulerend zijn. Je kan biobased materialen gebruiken voor het bouwen, isoleren en inrichten van je huis.
Woontrend 3: Ecocommunity
Een ecocommunity is een woonvorm waarbij een groep mensen samenleeft vanuit een behoefte om onderdeel te zijn van een gemeenschap die duurzaamheid hoog in het vaandel heeft. Deze communities worden vaak opgezet rond principes van zelfvoorzienendheid, duurzame energie en gedeelde voorzieningen en ruimtes. De bewoners willen een zo klein mogelijke impact op het milieu hebben en delen vaak een moestuin, auto’s, apparaten gebruiksvoorwerpen, ruimtes (om te werken, te klussen of te sporten) en energie.
Ecocommunities zijn populair bij mensen die meer verbonden willen zijn met de natuur en hun omgeving. Het is eigenlijk de tegenhanger voor de geïndividualiseerde samenleving waarin hoge schuttingen en donkere portieken ervoor zorgen dat we onze buren niet hoeven te spreken. Vaak kiezen deze gemeenschappen voor locaties buiten de stad, waar er meer ruimte is voor landbouw en natuurbeheer.
Woontrend 4: Eigen Huis Bouwen
Zelf een huis bouwen blijft voor veel mensen een droom. De laatste jaren zien we dat steeds meer mensen de stap wagen, mede door de opkomst van modulaire en prefab woningen. Zelfbouwers kunnen daarmee volledig hun eigen visie realiseren, van de indeling tot de gebruikte materialen. Dat is niet alleen mooi en creatief, maar heeft vaak ook financiële voordelen. Veel zelfbouwprojecten worden duurzaam aangepakt met energieneutrale woningen waar ruimte is voor wateropslag en die zijn voorbereid op klimaatverandering. Ook helemaal off grid wonen is een optie voor zelfgebouwde (tiny) huizen. Daarbij is de woning niet aangesloten op het net, maar compleet zelfvoorzienend.
Woontrend 5: Wonen in het Groen
De drukte van stedelijke gebieden maakt dat steeds meer mensen op zoek zijn naar een rustiger en natuurlijker woonomgeving. De trend van “wonen in het groen” heeft tijdens de pandemie een versnelling doorgemaakt waarbij mensen de stad inruilden voor kleinere gemeenten of het platteland. Omdat we nog steeds redelijk vaak op afstand kunnen werken, heeft wonen in het groen ook na de pandemie stand gehouden: we hoeven niet meer vlakbij kantoor in de stad te wonen.
Maar ook in de stad zelf zien we een groeiende behoefte aan groen. Er worden tegels gewipt, boomspiegels gecreeërd, sedumdaken aangelegd en groene muren zijn in opkomst. In totaal zijn er 4,5 miljoen tuinen in Nederland die samen tien keer zo groot zijn als de Hoge Veluwe. In het project Alle Tuinen wordt dan ook gesproken van het grootste natuurpark van Nederland. Groen bij je woning zorgt niet alleen voor verkoeling in de zomer, maar ook voor een betere regenopvang (in deze tijden niet geheel overbodig) en bovendien werkt groen kalmerend voor de geest. Groen wordt niet voor niets gezien als een welkom rustpunt in ons hectische dagelijkse bestaan.
Woontrend 6: Cohousing
Cohousing, waarbij vrienden of familie samen een woning kopen en bewonen, wint ook aan populariteit. In een markt waar betaalbare woningen schaars zijn, is cohousing een ideale oplossing, omdat mensen vaak van meerdere huizen naar een huis, gebouw of erf verhuizen. Denk aan een kangaroewoning waarbij meerdere generaties onder één dak wonen. Of een boerderij die door een groep vrienden bewoond wordt. Deze vorm van wonen heeft veel sociale voordelen. Zo kunnen ouders en (klein)kinderen voor elkaar zorgen en zijn vrienden die gaan samen wonen nooit helemaal alleen.
Woontrend 7: Transformatie van bestaande bouw
Omdat we meer op afstand zijn gaan werken, staan er steeds meer kantoren leeg. Zonde van de ruimte, zeker nu er een tekort aan woningen is. En dus zien we dat kantoren, maar ook scholen, kerken, winkels of oude bioscopen worden verbouwd tot woningen. Deze transformatie van bestaande bouw heeft een enorme potentie. Er staan kilometers vierkante meter te snakken naar een betere bestemming en duizenden mensen die daar best zouden willen wonen. De enige bottleneck is vaak de bestemming van de panden, maar door de uitzichtloosheid van de crisis zullen steeds meer gemeenten daar wat soepeler mee omgaan.
Heb jij nog aanvullingen? Laat het ons weten. En heb je je nog niet ingeschreven voor de Anders Wonen maand? Doe dat dan snel.
