Goedkoop en gezond: 7 toepassingen voor zeewier

Zeewier heeft de toekomst. Je kunt het eten als sushi, maar er zijn nog heel veel meer toepassingen voor zeewier. Je kunt het zelf sprokkelen, als je op het strand bent, of kopen natuurlijk.

Wat dacht je van de grote groep zeewieren? Het is de normaalste zaak van de wereld om je, tijdens een bezoek bij de Japanner, helemaal vol te stoppen met zeewier. Van de Nori-vellen tot de zeewiersalade. All you can eat! Maar wat zijn dat nou eigenlijk, zeewieren?

Soorten zeewier

Zeewier is een verzamelnaam voor een grote groep algen die in zee leven. Sommige soorten kunnen zelfs goed in brak water leven. Zeewieren komen in allerlei vormen en maten voor. Er zijn kelpsoorten die hele wouden onder de zee maken en je hebt kleine wieren zoals het Iers mos, dat niet groter wordt dan 20 centimeter. De culinaire ontdekking van wieren neemt de laatste jaren een enorme vlucht. Ook in de Nederlandse restaurantkeukens wordt steeds vaker geëxperimenteerd met zeewier. Waarom ook niet? We hebben er meer dan genoeg van. Daarnaast eten we meer zeewier dan de meeste mensen denken. Neem bijvoorbeeld de Nori-rollen om de Sushi, of E407, een verdikkingsmiddel dat in veel van ons eten is verwerkt.

Aan de Nederlandse en Belgische kust kun je de volgende wieren vinden:

Groenwieren

• Darmwier
• Borstelwier
• Zeesla
• Borstel
• Veder
• Viltwier

Bruinwier

• Blaaswier
• Zee-eik
• Kelp
• Japans bessenwier
• Korstwier
• Kwastwier
• Zeespaghetti
• Knotswier

Roodwieren

• Dulse
• Rood hoorntjewier
• Iers mos
• Boompjeswier
• Purperwier

Waar kun je het vinden?

De beste spot om zeewier te rapen of van de basaltrotsen te plukken is de Oosterschelde. Maar je kunt zeewier langs de gehele Nederlandse en Belgische kust vinden. Zeesla komt zelfs voor in het IJ bij Amsterdam. De meeste wieren spoelen gewoon aan op het strand. Voelt een wier stevig aan dan is het vaak vers. Check op www.zeewierwijzer.nl hoe het wier er vers uit moet zien. www.zeewierwijzer.nl is de meest complete site over zeewieren in Nederland en België. Op de site staan goede afbeeldingen van bovenstaande wieren. Het herkennen van de wieren is vrij simpel en onthoud: Er zijn in Nederland geen giftige zeewieren bekend. Maar waar is het goed voor?

De algemene heilzame werkingen van wieren zijn de volgende:

• Als masker werken ze goed tegen huidaandoeningen
• Ze verwijderen darmwormen
• Ze werken ontstekingsremmend
• Ze bevorderen een gezonde schildklier
• Ze verlagen de bloeddruk
• Ze verminderen cholesterol

Hoe bereid je wieren? Hieronder staan twee receptideeën.

Brood met knotswier

Ingrediënten:

• 25 gram knotswierpoeder
• 30 gram verse gist
• 1 theelepel vloeibare honing
• 150 ml warm water
• 150 ml warme melk
• 2 eetlepels koudgeperste koolzaadolie
• 340 gram sterke witte broodmeel
• 110 gram volkoren broodmeel
• 1 afgeronde theelepel fijn zeezout
• Olie en grof zeezout naar glazuur

Werkwijze:

• Los de gist en honing op in een beetje warm water
• Meng deze met het resterende water, de melk en olijfolie
• Zeef het meel in een kom
• Voeg geleidelijk het melk en gist mengsel toe
• Kneed tot een zacht deeg. minimaal 15 minuten tot het glad en elastisch is
• Doe het deeg in een licht ingevette grote kom en dek af met huishoudfolie. Laat het minimaal 1 uur staan totdat het in omvang verdubbeld is
• Strooi nu geleidelijk het knotswierpoeder over het deeg en kneed al het poeder geleidelijk in het deeg.
• Wanneer al het zeewier is opgenomen dan maak je er een bal van
• Plaats het deeg in een broodvorm van minimaal 450 gram of leg het deeg op een ingevette bakplaat
• Snijd drie sneden boven op het deeg
• Dek af met een theedoek en laat minimaal 15-20 minuten rijzen op een warme plaats tot het deeg kussenachtig en zacht aanvoelt
• Verwarm de oven tot 220° C
• Strijk het brood in met olie en maal een beetje zeezout over de top
• Bak gedurende 10 minuten, zet dan de oven op 190° C en laat nog eens 25 minuten verder bakken
• Als het brood goudbruin ziet en hol klinkt als je op de bodem van het brood tikt dan is het klaar.

Sushi van komkommer en Japans bessenwier

Ingrediënten:

• ½ kop gehakte pastinaak
• ¼ kop gezouten cashewnoten
• ½ vel rauwe nori
• Halve kop geblancheerde Japans bessenwier
• 1 komkommer
• ½ avocado in blokjes
• Paar druppels Japanse rijstwijnazijn

Werkwijze:

• Schil de komkommer
• Snijd met behulp van een dunschiller de komkommer in ‘linten’ in de lengte.
• Besprenkel de linten licht met wat rijstwijnazijn en leg opzij
• Plaats de pastinaak, cashewnoten en het Japans bessenwier in de foodprocessor
• Mix tot een massa die lijkt op rijst
• Kruid met zout en peper
• Leg de nori plat, met daarop een uitgespreid lint van komkommer en daar weer op een eetlepel van de pastinaakmassa. Rol het geheel op
• Top met een blokje avocado
• Serveer er Japanse soyasaus en wasabi bij

Andere toepassingen

Arme luis weerglas
Laminaria saccharina: Latijnse naam voor suikerwier, werd vroeger ‘arme luis weerglas’ genoemd. De bladeren van dit wier werden aan de muur gehangen, waar het als zeer eenvoudige weersvoorspeller diende. Als de bladeren droog en broos waren, dan wees dit op droog weer voor de komende dagen. Als ze zacht werden, hing er vocht in de lucht en dus was er een grote kans op regen.

Zeewier als tabak
Ooit werd dulse gedroogd en als tabak of snuiftabak gebruikt door de inheemse kustbewoners van Canada en IJsland.

Zeewier en de Andesbewoners
De inheemse bevolking van de Andes haalden zeewier bij de Indianen die aan de kust woonden en droegen het in kleine zakjes om hun nek. Zij vonden dat erg belangrijk en aten dagelijks kleine hoeveelheden om hun buitengewoon goede gezondheid te behouden.

Minerale drank
Zeewier, zoals kelp en kombu, een nacht geweekt in water, zorgt voor een prima mineraalrijke drank die je in kunt nemen na een fysieke inspanning. De gezonde bouillon kan ook worden toegevoegd aan soep, stamppot- en graangerechten om hun voedingswaarden te verhogen.

Zeewier op een wond
De Grieken en Romeinen bonden de wonden en brandwonden van soldaten en zeelieden af met rauw zeewier of met een gelei gemaakt van zeewier.

Tandenschoonmaker
Om hun tanden schoner en sterker te maken kauwden jonge Schotse kinderen vroeger op de stengels van het zeewier Laminaria digitata. Dit is tegenwoordig ook een goed middel om botten te versterken.

Hamburger met zeewier
Wie kent hem niet, The Dutch Weedburger, 100% plantaardig met zeewier als smaakmaker.

Cashew note: Is de kust onbereikbaar? Dan kun je ook via het web aan zeewier komen. Bijvoorbeeld bij de Zeewierwinkel.

Dit artikel is eerder verschenen in het tijdschrift Cashew Stadstuinieren, het blad over moestuinieren, lekker eten en mensen die zelf hun stad, wijk of dorp een leukere plek willen maken.