Plasticvrij leven gaat niet meteen vanzelf. We leven nou eenmaal in een gemaksmaatschappij. Ga je even snel lunch halen bij een grote supermarkt, dan kom je thuis met eten én een berg plastic. Maak je ’s avonds je gezicht schoon, dan vult je prullenbak zich met watjes en haal je onderweg een koffie, dan komt het in een wegwerpbeker met plastic deksel. Toch is er voor dit alles wel een duurzaam alternatief te vinden. Je moet alleen even weten welke zero waste producten er bestaan.  
In deze plasticvrije maand mocht ons testpanel 6 bijzondere zero waste producten van onze partner Dille & Kamille testen: voor in de keuken, de badkamer en onderweg. Onze testers Marieke, Anne en Dennis vertellen je wat ze ervan vonden. En Lieke van Harsselaar, category manager bij Dille & Kamille, beantwoordde de vragen die we nog hadden bij het gebruik van sommige zero waste producten.

Alles willen weten

Lieke is sinds 2018 inkoper bij Dille & Kamille. Hoe ze bij deze baan terecht kwam, is een leuk verhaal. Ze was inkoper bij een bedrijf met veel plastic, maar dat ging haar op den duur tegenstaan. Net als de constante focus op geld verdienen. Ze zei haar baan op om na te denken over wat ze dan wel wilde doen, terwijl ze daarnaast tijdelijk aan de slag ging in een winkel van Dille & Kamille. Dat beviel goed. Zo goed, dat ze eigenlijk wel weer in haar oude rol als inkoper aan de slag wilde, maar dan voor Dille & Kamille. Er kwam een vacature vrij en Lieke kreeg de baan. Inmiddels is ze een ware ‘producten encyclopedie’: van de manier waarop de producten gemaakt worden tot hoe je ze het beste kunt gebruiken. Lieke weet alles en deelt die kennis graag.

Zero Waste producten in de keuken

Product 1: Een krasvrije schuurspons van kokosvezel
Vervanging voor: De plastic gele schuursponsjes

Kokosvezel is een taaie en stugge plantenvezel die afkomstig is van de bast van kokosnoten. Van nature is het bacteriewerend en dat is natuurlijk heel handig als je ermee gaat schoonmaken. Het is een duurzaam alternatief voor het ‘gewone’ schuursponsje van plastic waarmee je heel veel microplastics door de gootsteen spoelt en dat tot overmaat van ramp ook vaak barst van de bacteriën.

Krast niet en went snel

Je kunt de kokosvezel variant o.a. gebruiken op je aanrecht, voor je pannen, de gootsteen en de wastafel. Dennis was enthousiast: “Deze spons bevalt goed. Een plastic schuurspons is natuurlijk flexibel en misschien wat makkelijker mee te werken, maar het went snel.”
We vroegen ons af of het sponsje niet zou krassen, maar dat is volgens Anne niet het geval. “Ik gebruik de spons vooral voor pannen en het werkt zo goed dat ik zelfs verwacht dat mijn pannen langer meegaan.” Ook vond ze het vooral fijn om te weten dat ze geen microplastics in haar afwaswater krijgt.
Lieke geeft aan dat het handig is om pannen zonder antiaanbaklaag, zoals een gietijzeren braadpan, helemaal niet af te wassen met zeep en een schuurspons. Het vet beschermt de pan juist en zorgt ervoor dat deze langer meegaat. Je kunt deze pan gewoon met warm water wassen en daarna afdrogen en de pan daarna eventueel wat extra invetten met olie.

Trekt geen bacteriën aan

Na gebruik spoel je het sponsje af onder de hete kraan. Wordt het daar wel schoon genoeg van? En hoe vaak moet je zo’n sponsje vervangen? Lieke: “De vezels van deze spons zitten wat verder van elkaar af waardoor er niets tussen blijft zitten wat je niet kunt wegspoelen. Hierdoor kunnen er dus geen bacteriën in de spons achterblijven, maar na een goede schoonmaakbeurt kun je het sponsje altijd even laten weken in water met azijn, citroensap of baking soda. Dan weet je zeker dat het schoon is. En je gebruikt de spons gewoon totdat deze op is. Dan gooi je het weg bij het GFT-afval of op je composthoop.”

Product 2: Een blok afwaszeep
Vervanging voor: afwasmiddel uit een plastic fles

We kennen allemaal wel een merk afwasmiddel in een verpakking van gerecycled plastic, maar afwasmiddel in een blok? Daar hadden we bij hetkanWEL nog geen ervaring mee, maar waarom ook eigenlijk niet? Zeep is zeep en deze variant scheelt een enorme hoop plasticflessen per jaar. Het werkt heel eenvoudig. Je veegt met een natte afwasborstel, spons (van kokosvezel bijvoorbeeld) of doekje over de zeep en vervolgens doe je gewoon de afwas.
Onze testers waren heel enthousiast over het product. Marieke: “Ik heb de afwaszeep al mee gehad naar de camping. Het werkt goed en ruikt lekker fris.” Dat de afwaszeep samen met de schuurspons de favoriete producten zijn van Anne is niet voor niks. “Deze producten waren nieuw voor mij en werken goed.”

Zo kun je het bewaren

Maar we hadden natuurlijk ook een vraag, want hoe bewaar je dit stuk zeep het beste? Je wilt natuurlijk dat het tussen de afwasbeurten door goed opdroogt en niet langzaam verdwijnt. Lieke: “Je kunt de afwaszeep het beste op een zeepbakje met uitlekrooster bewaren. Dan gaat het blok het langste mee. Wij hebben daar een handig bakje voor ontwikkeld met nopjes op de bodem, waardoor de zeep ook niet van het bakje glijdt, als je je afwasborstel eroverheen haalt.”

Zero Waste producten in de badkamer

Product 3: Een shampoobar
Vervanging voor: shampoo uit een plastic fles

Toen ik zelf overstapte naar een shampoobar (van een niet nader te noemen merk), merkte ik dat mijn haar er heel droog van werd. Ik heb redelijk fijn haar en aan de bovenkant bleef het vettig en de rest van mijn haar stond alle kanten op, dus ging ik op zoek naar een ander merk. Ik ben dus heel benieuwd naar de ervaringen met de shampoobar van Dille & Kamille.
Lieke: “Het kan dat sommige shampoobars je haar droog maken. Ze bestaan dan uit “zeepnaaldjes” die dicht op elkaar geperst worden. Eigenlijk is het dan een soort zeepshampoo. Onze shampoobars zijn eigenlijk ‘gewone shampoo’, waar het water uitgehaald is. Ze zijn er voor verschillende haartypen en hebben plantaardige, afbreekbare polymeren om je haar glad en zacht te maken. De bar gaat lang mee, als je deze goed bewaart in een blikje of in een zeepbakje en tussen de wasbeurten door goed laat drogen. Je gebruikt de bar door direct over je natte haar te wrijven, of eerst tussen je handen. En nog een groot voordeel, je kunt er onmogelijk te veel van gebruiken.”

Niet alleen goed voor je hoofdhuid

Door te kiezen voor een bar in plaats van shampoo in een fles bespaar je niet alleen plastic, maar de bar is ook goed voor je hoofdhuid. Over de werking van de shampoobar zijn de testers tot nu toe positief. Dennis: “Mijn haar voelt schoon en fijn. Ook is het een mooi maatje, die in een bakje kan.” Marieke en Anne vinden de geur wat sterk, maar Dennis vindt het juist goed ruiken. Geur is nou eenmaal heel persoonlijk.

Product 4: Herbruikbare wattenschijfjes van biokatoen
Vervanging voor: Wegwerp wattenschijfjes

Ik gebruik elke dag wel 2 of 3 wattenschijfjes. Heel slecht. Ik weet het. Ik heb geprobeerd om mijn gezicht schoon te maken met een washandje, maar daar kreeg ik mijn waterproof mascara niet echt mee weg. Als ik dan wakker werd, zat de helft van de mascara vastgeplakt onder mijn oog, waardoor het leek alsof ik enorme zwarte wallen had. Niet echt fijn opstaan. De herbruikbare wattenschijfjes zouden dus een uitkomst moeten zijn.
Mijn collega Wyke gebruikt ze al een tijdje en is er enthousiast over. “Meestal maak ik het wattenschijfje nat met wat warm water en voeg ik nog wat argan olie toe om mijn waterproof mascara er af te krijgen. Nadeel vind ik wel, dat de zwarte vegen van mijn mascara zichtbaar blijven, ook na een wasbeurt in de machine. Na even googlen, vond ik de tip om het wattenschijfje na gebruik schoon te maken met (ossegal)zeep. Ik gebruik hier zelf gewoon een blok handzeep voor: werkt ook. Wel een gedoe als je voor gemak wil kiezen, maar je bespaart er zoveel katoen afval mee, dat ik het er graag voor over heb.” Collega Charlot kocht daarom zwarte exemplaren.

Gebruik ze in een vaste volgorde

Lieke is heel blij met dit product. “Ik vind het echt een toevoeging aan ons assortiment. Als je ze gebruikt in een vaste volgorde blijven ze ook mooi schoon. Je kunt het beste je gezicht eerst wassen met een zeep die geschikt is voor je gezicht. Je mascara kun je van je wimpers verwijderen met een klein beetje kokosolie. Daarna is je gezicht al behoorlijk schoon en kun je een beetje miscellair water of een andere toner gebruiken op het wattenschijfje om de laatste restjes vuil te verwijderen. En inderdaad is het handig om het natte wattenschijfje na gebruik met vlekkenzeep even in te wrijven en eventueel een schepje sodium percarbonaat aan de witte was toe te voegen voor een extra frisse uitstraling.”
Onze testers zijn ook tevreden met de wattenschijfjes. Jannes: “Het is fijn dat ze wat groter zijn. Als je ze eerst even wast, werken ze fijn volgens mijn vriendin. Je ziet een klein beetje dat ze gebruikt zijn, maar ze kunnen gemakkelijk mee in de was.”

Zero Waste producten onderweg

Product 5: Lunchbox RVS
Vervanging voor: Plastic verpakte lunch

Een lunchbox hebben we allemaal wel, maar deze is wel heel erg mooi en tijdloos. Door het RVS is de box gemakkelijk schoon te houden, niet kapot te krijgen en door de twee klemmetjes aan de zijkant zit hij ook echt goed dicht. Geen lekkende pastasaus dus over je spullen, of vocht van vruchten onder in de tas.
Onze testers waren erg positief over de lunchbox. Het zou ook mooi zijn als er een variant komt met verschillende compartimenten, zodat je er naast je brood ook nog losse nootjes en tomaatjes in mee kan nemen bijvoorbeeld. Anne is zelfs bang dat haar partner hem over gaat nemen na het testen. “De lunchbox is erg fijn in gebruik. Mijn partner is kapitein op een sleepboot en niet veel lunchboxen overleven een dag op zee, maar deze ziet er veelbelovend uit.” Ook Marieke is enthousiast over de lunchbox: “Ik vind de broodtrommel heel handig. Het is fijn dat de clips aan de broodtrommel blijven zitten zodat je die niet kwijtraakt. Hij sluit goed en er kan voldoende in.”

Product 6: Groente- en fruitzakjes van biokatoen
Vervanging voor: Plasticzakjes bij de supermarkt

De groente- en fruitzakjes zijn ontzettend handig en het scheelt zo veel plastic als je ze elke keer meeneemt naar de (super)markt. Het zakje is sterk, wasbaar, licht van gewicht – je appels zijn dus niet ineens een stuk duurder in dit zakje – en gemakkelijk af te sluiten met twee trekkoortjes.
Onze testers waren blij met de groente- en fruitzakjes en zijn van plan ze veel te gaan gebruiken. Anne: “Die gaan mee in de boodschappentas als ik mijn wekelijkse boodschappen weer ga doen!” Over het uiterlijk van de zakjes is Anne ook positief: “Ik vind het fijn dat de zakjes gemaakt zijn van katoen in plaats van synthetisch materiaal.”
Collega Wyke gebruikt ze al een tijdje. “Het is een kwestie van gewenning, net als het meenemen van je eigen koffiebeker voor onderweg. Ik heb inmiddels standaard een paar groentezakjes in mijn boodschappentas zitten, die ik gebruik om bijvoorbeeld noten of havermout in bulk te kopen. Veel groente kan namelijk ook wel zonder verpakking in je tas. Behalve sperziebonen of bladspinazie natuurlijk. Ik ben er in ieder geval blij mee: kleine moeite, groot plezier. Ik vroeg me wel af of je die katoenen zakjes na elke boodschappen dan ook weer moet wassen vanuit hygiënisch oogpunt.” Lieke geeft aan dat je de zakjes gewoon kunt wassen, maar dat hoeft niet elke keer.
We zijn heel benieuwd wat jouw ervaringen zijn met dit soort producten en of je nog andere alternatieven hebt voor in de keuken, de badkamer of onderweg. Laat je het ons weten?

Bonus: een glazen rietje

En dan zat er nog een glazen rietje in het pakket. En ook dat is een super slimme oplossing, want single use plastics, zoals rietjes bannen we uit ons leven, maar met dit alternatief smaakt een smoothie of sapje toch lekkerder.

Ons testpanel

Leden van het hetkanWEL testpanel testen regelmatig duurzame producten: van tandpasta tablets tot cosmetica gemaakt van groenten en zero waste producten. De feedback delen we met jou om je te laten zien wat voor innovatieve producten er zijn en om je te inspireren duurzame keuzes te maken.